มีเสียงในหู เกิดจากสาเหตุอะไร การรักษา และการป้องกัน

อาการเสียงดังในหูเป็นความผิดปกติที่อาจเป็นอันตรายหรือไม่เป็นอันตรายก็ได้ ส่วนมากมักก่อให้เกิดความน่ารำคาญจนส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน บางรายไม่สามารถอยู่ในที่แคบ หรือที่เงียบสงัดได้ เนื่องจากเสียงในหูจะยิ่งดังมากขึ้น

ลักษณะของเสียงดังในหูคือ ผู้ป่วยจะมีเสียงดังในหูซ่าๆ ปรี๊ดๆ วิ้งๆ หรือหูอื้ออยู่ตลอดเวลา เมื่อเป็นแล้วมักจะสร้างความวิตกกังวลให้กับผู้ป่วยเป็นอย่างมาก

สาเหตุของอาการมีเสียงดังในหู

การมีเสียงดังในหู หมายถึง ผู้ป่วยมีอาการรับรู้ในเสียงลดลง ได้ยินเสียงไม่ชัดเจน รู้สึกคล้ายกับมีแมลงอยู่ในหู หรือเหมือนมีวัสดุบางอย่างอุดหูอยู่ตลอดเวลา บางรายพบว่า มีเสียงเต้นตามจังหวะการเต้นของชีพจร ซึ่งอาจเป็นอันตรายหรือไม่เป็นอันตรายก็ได้ขึ้นอยู่กับสาเหตุนั้นๆ ซึ่งสามารถแบ่งสาเหตุการได้ยินเสียงออกเป็น 2 ประเภทคือ

1. ผู้ป่วยได้ยินเสียงในหูเพียงคนเดียว (Subjective tinnitus)

เสียงที่ได้ยินนั้นเป็นเสียงที่ไม่ได้เกิดขึ้นจริง แต่เป็นเพียงการรับรู้ภายในหูของผู้ป่วยคนเดียวเท่านั้น โดยเกิดจากความผิดปกติดังนี้

• หูชั้นนอก เช่น ขี้หูอุดตัน แก้วหูทะลุ หรือหูอักเสบ
• หูชั้นกลาง เช่น มีน้ำขังอยู่ในหู ท่อยูสเตเชี่ยน (Eustachian tube) ทำงานผิดปกติ หรือเป็นโรคหินปูนในหูหลุด
• หูชั้นใน
  • เกิดจากประสาทหูเสื่อม สาเหตุจากอายุที่เพิ่มมากขึ้น ได้ยินเสียงดังมากๆ ในระยะเวลาอันสั้น เช่น เสียงประทัด หรือเสียงระเบิด หรืออยู่ในที่ที่มีเสียงดังเป็นระยะเวลานานๆ เช่น ในโรงงาน จนทำให้การได้ยินเสียงค่อยๆ ลดลง
  • หูมีการติดเชื้อเพราะเป็นโรค
  • เกิดการกระทบกระเทือน
  • มีรูรั่วระหว่างหูชั้นกลาง และหูชั้นใน
• สมองผิดปกติจากอาการเส้นเลือดสมองตีบ ไขมันในเลือดสูง เป็นเนื้องอกในหู หรือสมอง
• โรคอื่นๆ เช่น โรคภูมิแพ้ตัวเอง โรคมะเร็งเม็ดเลือดขาว โรคไต โรคเบาหวาน โรคความดัน หรือโรคโลหิตจาง เป็นต้น

2. คนอื่นสามารถได้ยินเสียงในหูด้วย (Objective tinnitus) 

เสียงที่ได้ยินนั้นเป็นเสียงที่เกิดขึ้นจริง และเสียงนั้นก็มาจากภายในหูของผู้ป่วย ซึ่งคนรอบข้างก็ได้ยินด้วย โดยเกิดจากความผิดปกติดังนี้

• หลอดเลือดแดงผิดปกติ
• เสียงดังที่เกิดพร้อมกับเสียงเต้นของหัวใจ หรือเสียงหายใจ
• เส้นเลือดวางอยู่ในตำแหน่งที่ผิดปกติ หรือมีภาวะเส้นเลือดโป่ง

การรักษาอาการเสียงดังในหู

การรักษาอาการเสียงดังในหูจำเป็นต้องหาสาเหตุของการเกิดเสียงให้ได้ก่อน จึงค่อยรักษาไปตามสาเหตุนั้นๆ โดยวิธีรักษาจะมีทั้งการใช้ยา และการผ่าตัด แต่เสียงในหูที่เกิดจากประสาทหูเสื่อมมักจะรักษาไม่หาย และเป็นโรคประจำตัวไปตลอดชีวิต

การป้องกันอาการเสียงดังในหู

• กรณีที่รักษาไม่หายจนต้องเป็นไปตลอดชีวิตก็ทำได้แค่เพียงปรับตัวให้เข้ากับโรค หากเสียงในหูดังจนรบกวนการดำเนินชีวิตประจำวัน อาจจะต้องใช้การเปิดเพลงเบาๆ หรือเปิดเสียงสีขาว (White noise) เพื่อช่วยกลบเสียง หรือรับประทานยานอนหลับ ยาลดความรำคาญ และยาลดความไวของการได้ยินเพื่อบรรเทาอาการ
• ควรหลีกเลี่ยงเสียงดังๆ เพื่อไม่ให้ประสาทหูเสื่อมมากขึ้น รวมทั้งควบคุมและรักษาโรคประจำตัวให้ดี เพื่อไม่ให้มีส่วนเร่งการได้ยินเสียงในหูดังเร็วขึ้น
• หลีกเลี่ยงสิ่งที่จะกระทบกับหู หรือการใช้ยาบางประเภท เช่น แอสไพริน (Aspirin) กรดอะมิโน (Amino acid) ควินิน (Quinine) ไกลโคไซด์ (Glycoside) และงดเครื่องดื่มที่กระตุ้นระบบประสาทหู เช่น ชา กาแฟ น้ำอัดลม และเหล้า รวมทั้งการสูบบุหรี่
• หลีกเลี่ยงการบริโภคเกลือ หรือรสเค็ม เพราะจะทำให้ระบบการไหลเวียนของเลือดทำงานได้ไม่ดี ส่งผลให้ความดันสูงและเกิดเสียงในหูมากขึ้น
• พยายามไม่เครียด และหมั่นออกกำลังกาย รวมทั้งพักผ่อนให้เพียงพอ เมื่อร่างกายแข็งแรง ก็จะช่วยลดอาการติดเชื้อ และยังทำให้อาการของโรคประจำตัวดีขึ้นอีกด้วย

โรคเสียงดังในหูอาจมีอันตรายหรือไม่มีอันตรายก็ได้ อย่างไรก็ตาม หากพบว่ามีอาการดังกล่าวก็ไม่ควรนิ่งนอนใจ ให้รีบไปพบแพทย์เพื่อรับการรักษาโดยเร็ว เพราะเสียงในหูบางชนิดก็สามารถรักษาได้ทันทีตั้งแต่ระยะที่พบแรกๆ แต่ถ้าปล่อยทิ้งไว้นานก็อาจทำให้อาการรุนแรงมากขึ้นจนกลายเป็นโรคประจำตัวไปตลอดชีวิต