ยาคุมสูตร 24/4 หมายถึงยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมแบบ 28 เม็ด ที่มี “เม็ดยาฮอร์โมน” 24 เม็ด และ “เม็ดแป้ง” 4 เม็ดนั่นเองค่ะ ตัวอย่างของยาคุมสูตร 24/4 ที่มีจำหน่ายในประเทศไทยในปัจจุบัน ได้แก่ ยาคุม Yaz (ยาส), Synfonia (ซินโฟเนีย), Minidoz (มินิดอซ) และ Minoz (ไมนอซ) โดยที่ยาสจะมีตัวยาเหมือนกับซินโฟเนีย และมินิดอซก็จะมีตัวยาเหมือนกับไมนอซ
การที่ยาคุมสูตร 24/4 มีช่วงปลอดฮอร์โมนสั้น ๆ เพียง 4 วัน ทำให้ระดับฮอร์โมนไม่แปรปรวนมาก จึงลดกลุ่มอาการก่อนมีประจำเดือน เช่น เจ็บเต้านม ท้องอืด ปวดศีรษะ และอารมณ์แปรปรวน ได้ดีกว่ายาคุมสูตร 21/7 ค่ะ อีกทั้งยาคุมทั้ง 4 ยี่ห้อที่กล่าวมา มีปริมาณฮอร์โมนเอสโตรเจนน้อย จึงไม่ค่อยพบปัญหาคลื่นไส้อาเจียนมากนัก
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
วิธีการใช้ยา
ให้รับประทานเริ่มต้นจากเม็ดที่ 1 เรียงลำดับตามลูกศร ไปเรื่อย ๆ จนถึงเม็ดที่ 28 นะคะ
ในกรณีที่เริ่มใช้ใหม่ ให้รับประทานเม็ดแรกภายในวันที่ 1 – 5 ของวันที่มีประจำเดือน เพื่อให้มั่นใจว่าไม่ได้ตั้งครรภ์อยู่ ซึ่งการใช้ในช่วงเวลานี้ จะถือว่ามีผลในการคุมกำเนิดได้ตั้งแต่เม็ดแรกที่รับประทาน
แต่หากใช้ไม่ทันภายใน 5 วันแรกที่มีประจำเดือน ก็สามารถรับประทานได้ค่ะ ถ้ามั่นใจว่าไม่มีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ นั่นคือ ไม่ได้มีเพศสัมพันธ์เลยนับจากวันที่มีประจำเดือนครั้งล่าสุดมาจนถึงวันที่เริ่มใช้ยาคุม แต่ต้องรอให้ใช้ยาติดต่อกันครบ 7 วันก่อน จึงจะมีผลในการคุมกำเนิดนะคะ ดังนั้น 7 วันแรกที่เริ่มรับประทาน จะต้องใช้ถุงยางร่วมด้วยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ค่ะ
ช่วงที่ใช้ยาคุม 4 เม็ดสุดท้ายของแผง เรียกว่า “ช่วงปลอดฮอร์โมน” นะคะ เมื่อไม่ได้รับฮอร์โมนต่อ เยื่อบุมดลูกก็จะเกิดการหลุดลอกและทำให้มีประจำเดือนนั่นเอง โดยทั่วไป ผู้ที่ใช้ยาคุมชนิดฮอร์โมนรวมจะมีประจำเดือนมาหลังใช้เม็ดยาฮอร์โมนหมดไปแล้ว 2 – 3 วัน ดังนั้น ผู้ที่ใช้ยาคุมสูตร 24/4 จึงมักจะมีประจำเดือนเมื่อใช้ยาไปจนเกือบจะหมดแผง ถือเป็นเรื่องปกตินะคะ ไม่ต้องตกใจ
ส่วนการต่อแผงยาคุม ไม่ต้องสนใจเรื่องประจำเดือนแล้วค่ะ ไม่จำเป็นต้องใช้ภายใน 5 วันแรกที่มีประจำเดือน และไม่จำเป็นต้องรอให้เลือดประจำเดือนหยุดก่อนนะคะ เมื่อใช้ยาหมดแผงเดิมแล้ว วันต่อมาก็เริ่มใช้แผงใหม่ได้เลย เพื่อให้มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่อง
การแก้ไขเมื่อรับประทานย้อนศร
ถ้าแกะเม็ดยามาผิดตำแหน่ง แต่เป็นสีเดียวกัน ไม่ต้องตกใจนะคะ เพราะถ้าเป็นเม็ดยา 24 เม็ดแรกของแผงจะเป็น “เม็ดยาฮอร์โมน” ซึ่งมีฮอร์โมนชนิดเดียวกันและมีปริมาณเท่ากันหมด แต่ถ้าเป็นเม็ดยา 4 เม็ดสุดท้ายของแผงจะเป็น “เม็ดแป้ง” ซึ่งไม่มีตัวยาค่ะ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ดังนั้น ถ้าเป็นเม็ดยาฮอร์โมนเหมือนกัน จะรับประทานเม็ดไหนก่อนหรือหลังก็ไม่มีปัญหา ขอแค่รับประทานต่อเนื่องตรงเวลาทุกวัน คำแนะนำที่ให้รับประทานตามลำดับลูกศร เพื่อให้สะดวกต่อการใช้ ป้องกันการรับประทานซ้ำซ้อน และตรวจสอบได้ง่ายหากลืมรับประทานยา
และถ้ารับประทานเม็ดแป้งผิดตำแหน่ง ก็ยิ่งไม่มีปัญหา เพราะเป็นแค่เม็ดแป้งที่ทำไว้ให้รับประทานในช่วงปลอดฮอร์โมน เพื่อกันลืมต่อแผงใหม่เท่านั้นเองค่ะ จะรับประทาน หรือจะแกะทิ้งวันละเม็ดก็ยังได้ ขอแค่อย่าลืมต่อแผงใหม่ตามกำหนดนะคะ
แต่ถ้ามีการใช้ย้อนศร โดยใช้เม็ดแป้งแทนเม็ดยาฮอร์โมน อันนี้มีปัญหาค่ะ เพราะจะกลายเป็นการขาดยาไป ซึ่งทำให้ประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดลดลง หรืออาจไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่อง
ดังนั้น หากรับประทานเม็ดแป้งแทนเม็ดยาฮอร์โมนไปแล้ว จะต้องรีบประทานเม็ดยาฮอร์โมนโดยเร็วนะคะ (ถ้านึกได้ในวันต่อมา ก็รับประทานทันทีที่นึกได้ 1 เม็ด แล้วรับประทานตามเวลาปกติอีก 1 เม็ด)
เมื่อใช้หมดแผงแล้วจะเว้นว่างต่ออีก 1 วัน ทดแทนเม็ดแป้งที่ใช้ผิดไป 1 เม็ดก็ได้ แต่เพื่อไม่ให้สับสน แนะนำให้ต่อแผงใหม่ไปเลยดีกว่า ซึ่งเท่ากับว่าเดือนนี้จะมีวันปลอดฮอร์โมนน้อยลง 1 วัน แต่ไม่มีปัญหาค่ะ ไม่ได้มีผลต่อประสิทธิภาพในการคุมกำเนิดแต่อย่างใด
การแก้ไขเมื่อลืมรับประทานยา
หรือต่อแผงใหม่ช้า แนวทางคุมกำเนิดขององค์การอนามัยโลก ปี ค.ศ.2016 แนะนำวิธีแก้ไขกรณีที่ลืมรับประทานยาคุมที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนต่ำมาก (Ethinylestradiol ไม่เกิน 20 ไมโครกรัม/เม็ด) หรือต่อแผงใหม่ช้า ดังนี้...
- หากลืมรับประทานเม็ดยาฮอร์โมน 1 วัน หรือต่อแผงใหม่ช้าไป 1 วัน
ให้รับประทานทันทีที่นึกได้ และรับประทานเม็ดต่อไปตามปกติ และหากจำเป็นก็สามารถรับประทานพร้อมกัน 2 เม็ดได้ ยังมีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องค่ะ จึงสามารถมีเพศสัมพันธ์หลั่งในได้โดยไม่จำเป็นต้องใช้ถุงยางร่วมด้วยค่ะ - หากลืมรับประทานเม็ดยาฮอร์โมน ติดต่อกัน 2 วัน หรือต่อแผงใหม่ช้าไป 2 วัน
จะไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องแล้วนะคะ ให้รับประทานทันทีที่นึกได้ 1 เม็ด และในเวลาปกติอีก 1 เม็ด (หรือ 2 เม็ดพร้อมกันในเวลารับประทานปกติ) ทำเช่นนี้แค่วันเดียวค่ะ จากนั้นก็รับประทานต่อวันละ 1 เม็ดเหมือนเดิม แต่ต้องใช้ถุงยางอนามัยร่วมด้วยจนกว่าจะรับประทานเม็ดยาฮอร์โมนติดต่อกันครบ 7 วันอีกครั้ง
ดังนั้น ในกรณีที่ลืมรับประทานเม็ดยาฮอร์โมนติดต่อกัน 2 วันในช่วงท้าย ๆ ก่อนถึงเม็ดแป้ง จะต้องข้ามการใช้เม็ดแป้งของแผงนั้นไปเลยนะคะ - หากลืมรับประทานเม็ดแป้ง
ไม่มีปัญหาค่ะ แกะเม็ดแป้งที่ลืมรับประทานทิ้งไปได้เลย
การแก้ไขเมื่ออาเจียนหรือถ่ายเหลว
ให้พิจารณาตามนี้ค่ะ
- อาเจียนภายใน 2 ชั่วโมงหลังรับประทานยา
หากอาเจียนภายใน 2 ชั่วโมงหลังรับประทานเม็ดยาฮอร์โมน ให้รับประทานเม็ดใหม่ทดแทนโดยเร็วที่สุดที่ทำได้ หากยังไม่สะดวก เช่น คลื่นไส้อาเจียนมาก ก็ให้รอให้อาการดีขึ้นก่อนก็ได้ค่ะ แต่ถ้าขาดยาไป 1 วัน ก็ต้องแก้ไขเช่นเดียวกับกรณีที่ลืมรับประทานยานะคะ
แต่ถ้าอาเจียนภายใน 2 ชั่วโมงหลังรับประทานเม็ดแป้ง ไม่มีปัญหาค่ะ ไม่ต้องแก้ไขอะไรเพิ่มเติม - อาเจียนหรือถ่ายเหลวอย่างรุนแรงและต่อเนื่องกันเกิน 24 ชั่วโมง หากอยู่ในช่วงที่รับประทานเม็ดยาฮอร์โมน ให้แก้ไขเช่นเดียวกับกรณีที่ลืมรับประทานยานะคะ แต่ถ้าอยู่ในช่วงที่รับประทานเม็ดแป้ง ก็ไม่เป็นไรค่ะ
