เท้าแบน คือความผิดปกติของโครงสร้างกระดูกที่ทำให้เท้ามีสรีระแบนราบ ไม่มีส่วนเว้าโค้ง เมื่อลุกขึ้นยืนหรือดำเนินกิจกรรมทางร่างกายหนักๆ ก็จะทำให้เกิดความเจ็บปวดขึ้น ภาวะนี้จัดเป็นภาวะทั่วไปที่เกิดขึ้นกับทารก ซึ่งจะหายไปเองตอนที่เด็กมีอายุ 2-3 ปีตามความแน่นตัวขึ้นของเอ็นยึดกับเอ็นกล้ามเนื้อที่ขาและเท้า
แต่ในบางคนก็อาจมีภาวะเท้าแบนจนถึงวัยผู้ใหญ่ แม้ภาวะนี้จะไม่ได้ก่อให้เกิดอันตรายร้ายแรงกับร่างกาย แต่ก็อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บ ทำให้เกิดปัญหากับการเดิน วิ่ง หรือยืนเป็นเวลานานๆ และอาจทำให้เท้าบิดเอนเข้าหากันได้อีกด้วย
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ภาวะเท้าแบน สามารถแบ่งออกได้ 3 ประเภท ดังนี้
- เท้าแบนแบบนิ่ม (Flexible Flat Foot) คือประเภทของภาวะเท้าแบนที่พบได้มากที่สุด ผู้ที่มีภาวะนี้ จะมีฝ่าเท้าสัมผัสกับพื้นแบบเต็มๆ ขณะที่วางเท้าไว้บนพื้น มักเกิดขึ้นตั้งแต่วัยเด็กและไม่ได้สร้างความเจ็บปวดใดๆ ขึ้น
- เอ็นร้อยหวายสั้น (Achilles Tendon) หากมีเอ็นร้อยหวาย หรือเส้นเอ็นที่เชื่อมกระดูกส้นเท้าเข้ากับกล้ามเนื้อน่องขาสั้นกว่าปกติ อาจทำให้เกิดอาการเจ็บปวดขณะเดินหรือวิ่งได้ ผู้ที่มีภาวะนี้ มักพบว่าส้นเท้ายกขึ้นเร็วเกินไปขณะเดินและวิ่ง
- เอ็นเท้าอักเสบ ภาวะเท้าแบนประเภทนี้ เกิดจากเอ็นกล้ามเนื้อที่เชื่อมกล้ามเนื้อน่องขาเข้ากับภายในข้อเท้าเกิดความเสียหาย บวม หรือฉีกขาด หากส่วนอุ้งเท้าไม่ได้มีเอ็นนี้รองรับ จะทำให้เกิดความเจ็บปวดภายในเท้าและข้อเท้า ภาวะนี้มักพบได้ในผู้ใหญ่
สาเหตุของภาวะเท้าแบน
ภาวะเท้าแบนมีความเกี่ยวข้องกับเนื้อเยื่อและกระดูกภายในเท้าส่วนล่าง ภาวะนี้จะเกิดขึ้นกับทารกและเด็กแรกเกิดเป็นเรื่องปกติ เพราะร่างกายพวกเขายังคงต้องใช้เวลาพัฒนาเอ็นต่างๆ ก่อนที่จะทำให้เท้าเกิดส่วนเว้าโค้งขึ้นมา แต่หากการรัดตัวของเท้ากับเอ็นไม่ได้เกิดขึ้นจนสมบูรณ์ จะทำให้เกิดภาวะเท้าแบนขึ้น
นอกจากนี้ยังพบว่าภาวะดังกล่าวมีความเกี่ยวข้องกับโรคสมองพิการ (Cerebral Palsy) และโรคกล้ามเนื้อเสื่อม (Muscular Dystrophy) อีกด้วย
การรักษาภาวะเท้าแบน
ภาวะเท้าแบน สามารถรักษาได้ด้วยวิธีดังต่อไปนี้
- รองเท้า แพทย์อาจแนะนำให้ใช้อุปกรณ์เสริมที่สอดเข้าภายในรองเท้าเพื่อรองรับอุ้งเท้า หรือแนะนำให้ใช้รองเท้าเพื่อสุขภาพ
อ่านวิธีเลือก รองเท้าเพื่อสุขภาพ
- การปรับเปลี่ยนวิธีการใช้ชีวิต แพทย์อาจแนะนำให้ควบคุมอาหาร และออกกำลังกายเพื่อลดน้ำหนัก รวมถึงแนะนำไม่ให้ยืนหรือเดินเป็นเวลานาน เป็นต้น
- การใช้ยา หากภาวะเท้าแบนทำให้เกิดความเจ็บปวดและอักเสบเรื้อรัง แพทย์อาจจ่ายยาต้านอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ เช่น Ibuprofen เพื่อลดอาการบวมและเจ็บปวด
- การผ่าตัดเท้า การผ่าตัดเป็นตัวเลือกรักษากรณีเท้าแบนที่ร้ายแรง และเป็นทางเลือกสุดท้าย โดยศัลยแพทย์จะผ่าตัดเพื่อซ่อมแซมเอ็นกล้ามเนื้อ หรือเชื่อมกระดูกและข้อต่อของใหม่ หากมีเส้นเอ็นร้อยหวายสั้นเกิน ศัลยแพทย์ก็สามารถเพิ่มความยาวของเอ็นขึ้นได้ด้วย
การป้องกันภาวะเท้าแบน
เท้าแบนเป็นภาวะทางพันธุกรรม จึงทำให้ไม่สามารถป้องกันได้ แต่หากมีภาวะนี้ก็สามารถป้องกันไม่ให้อาการทรุดลงด้วยการสวมใส่รองเท้าที่พอดีและมีพื้นรองเท้ารองรับเท้าอย่างเหมาะสม
ทำไม่ ต้องอ้วนลงพุ่งค่ะ