สไปโรโนแลกโทน หรือที่รู้จักในชื่อการค้า อัลแดกโทน (aldactone) เป็นยาทางเลือกที่ใช้ในการรักษาภาวะคั่งของน้ำเนื่องจากโรคหัวใจ แผลในตับ หรือในโรคไต ยังมีการใช้สไปโรโนแลกโทนในผู้ป่วยความดันโลหิตสูง ภาวะระดับโพแทสเซียมในเลือดต่ำที่ไม่ตอบสนองต่อยาเสริมโพแทสเซียม ภาวะเข้าสู้วันเจริญพันธุ์ก่อนวัยในเด็กชาย สิง และภาวะการเจริญของขนมากเกินไปในเพศหญิง สไปโรโนแลกโทนบริหารยาโดยวิธีรับประทาน ยาสไปโรโนแลกโทนถูกค้นพบและสังเคราะห์ขึ้นในปีค.ศ. 1957 จากความต้องการในการพัฒนายาให้เป็นยากลุ่มต้านการทำงานของ mineralocorticoid ที่เป็นอนาลอกของโพรเจสเทอโรน (progesterone) เผยแพร่เป็นที่รู้จักและวางจำหน่ายในปีค.ศ. 1959 สไปโรโนแลกโทนอยู่ในบัญชียาหลักขององค์การอนามัยโลก ในปัจจุบันมีวางจำหน่ายในรูปแบบยาสามัญ
ตัวอย่างยี่ห้อของยา Spironolactone ที่มีจำหน่ายในประเทศไทย
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
| Altone - ยาเม็ด ขนาด 25 มิลลิกรัม | Central Poly Trading |
| Hyles - ยาเม็ด ขนาด 25 มิลลิกรัม - ยาเม็ด ขนาด 100 มิลลิกรัม | Berlin Pharm |
| S-Tone - ยาเม็ด ขนาด 25 มิลลิกรัม - ยาเม็ด ขนาด 100 มิลลิกรัม | Milimed |
| Aldactone - ยาเม็ด ขนาด 25 มิลลิกรัม - ยาเม็ด ขนาด 100 มิลลิกรัม | OLIC |
| Pondactone - ยาเม็ด ขนาด 25 มิลลิกรัม | ห้างหุ้นส่วนสามัญนิติบุคคล โรงงานเภสัชกรรม พอนด์เคมีคอล ประเทศไทย |
| Spironex - ยาเม็ด ขนาด 25 มิลลิกรัม - ยาเม็ด ขนาด 100 มิลลิกรัม | PP Laboratories |
โรค และอาการที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยานี้บรรเทา
- ข้อบ่งใช้สำหรับอาการบวมน้ำ
- ข้อบ่งใช้สำหรับภาวะท้องมานและบวมน้ำจากโรคตับแข็ง
- ข้อบ่งใช้สำหรับความดันโลหิตสูง
- ข้อบ่งใช้สำหรับหัวใจล้มเหลวเรื้อรังระดับรุนแรง
- ข้อบ่งใช้สำหรับภาวะโพแทสเซียมในเลือดต่ำจากการใช้ยาขับปัสสาวะ
- ข้อบ่งใช้สำหรับวินิจฉัย ภาวะระดับฮอร์โมนอัลโดสเตอร์โรนสูง
- ข้อบ่งใช้สำหรับการจัดการผู้ป่วยภาวะฮอร์โมนอัลโดสเตอร์โรนสูง
กลไกการออกฤทธิ์ของยา Spironolactone
กลไกการออกฤทธิ์ของยาคือ สไปโลโนแลกโทน เป็นยาในกลุ่มยาขับปัสสาวะ ออกฤทธิ์ตรงข้ามกับฮอร์โมนอัลโดสเตอโรน (aldosterone) เข้าจับกับตัวรับแบบแข่งขันที่บริเวณหลอดไตฝอยส่วนปลาย (distal tubule) เป็นผลให้เกิดการเพิ่มการหลั่งของโซเดียม คลอดไรด์ (sodium chloride) และน้ำ ในขณะที่ลดการหลั่งของโพแทสเซียม (potassium) และไฮโดรเจน ไอออน (hydrogen ion) ยาสามารถดูดซึมได้ดีที่ระบบทางเดินอาหาร
ข้อบ่งใช้ของยา Spironolactone
ข้อบ่งใช้สำหรับอาการบวมน้ำ ยาในรูปแบบยารับประทาน ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาดเริ่มต้น 100 มิลลิกรัมต่อวัน อาจปรับขนาดยาตามการตอบสนองได้สูงถึง 400 มิลลิกรัมต่อวัน ข้อบ่งใช้สำหรับภาวะท้องมานและบวมน้ำจากโรคตับแข็ง ยาในรูปแบบยารับประทาน ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขึ้นอยู่กับอัตราส่วน Na/K ถ้ามากกว่า 1 ขนาดเริ่มต้น 100 มิลลิกรัมต่อวัน ถ้าน้อยกว่า 1 ขนาดเริ่มต้น 200 ถึง 400 มิลลิกรัมต่อวัน ขนาดการใช้ยาในเด็ก ขนาดเริ่มต้น 3 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม โดยแบ่งให้ยา อาจปรับขนาดยาได้ตามการตอบสนอง ขนาดการใช้ยาในผู้สูงอายุ ขนาดเริ่มต้นเป็นขนาดต่ำที่สุด จากนั้นค่อยเพิ่มขนาดยา ข้อบ่งใช้สำหรับความดันโลหิตสูง ยาในรูปแบบยารับประทาน (กรณีใช้เป็นยาเดี่ยว) ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาดเริ่มต้น 50 ถึง 100 มิลลิกรัม แบ่งให้ยา 1 ถึง 2 ครั้ง อาจมีการปรับขนาดยาหลังจากได้รับยาเป็นเวลา 2 สัปดาห์ ข้อบ่งใช้สำหรับหัวใจล้มเหลวเรื้อรังระดับรุนแรง ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ (กรณีใช้ร่วมกับยาอื่น) ขนาดเริ่มต้น 25 มิลลิกรัม วันละครั้ง ให้ยาได้ถึงขนาดสูงสุด 50 มิลลิกรัมต่อวัน อาจลดขนาดยาลงเป็น 25 มิลลิกรัม วันเว้นวัน ถ้าหากผู้ป่วยไม่สามารถทนต่อยาขนาด 25 มิลลิกรัมต่อวันได้ ขนาดการใช้ยาในเด็ก ขนาดเริ่มต้น 3 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัม โดยแบ่งให้ยา อาจปรับขนาดยาได้ตามการตอบสนอง ขนาดการใช้ยาในผู้สูงอายุ ขนาดเริ่มต้นเป็นขนาดตำ่ที่สุด จากนั้นค่อยเพิ่มขนาดยา ข้อบ่งใช้สำหรับภาวะโพแทสเซียมในเลือดต่ำจากการใช้ยาขับปัสสาวะ ยาในรูปแบบยารับประทาน ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาด 25 ถึง 100 มิลลิกรัมต่อวัน ข้อบ่งใช้สำหรับวินิจฉัย ภาวะระดับฮอร์โมนอัลโดสเตอร์โรนสูง ยาในรูปแบบยารับประทานขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ สำหรับการวินิจฉัยระยะยาว ขนาด 400 มิลลิกรัมต่อวัน เป็นเวลา 3 ถึง 4 สัปดาห์ สำหรับการวินิจฉัยระยะสั้นขนาด 400 มิลลิกรัมต่อวัน เป็นเวลา 4 วัน ขนาดการใช้ยาในเด็ก ขนาดเริ่มต้น 3 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมโดยแบ่งให้ยา อาจปรับขนาดยาได้ตามการตอบสนอง ขนาดการใช้ยาในผู้สูงอายุ ขนาดเริ่มต้นเป็นขนาดตำ่ที่สุด จากนั้นค่อยเพิ่มขนาดยา ข้อบ่งใช้สำหรับการจัดการผู้ป่วยภาวะฮอร์โมนอัลโดสเตอร์โรนสูง ก่อนทำการผ่าตัด ยาในรูปแบบยารับประทาน ขนาดการใช้ยาในผู้ใหญ่ ขนาด 100 ถึง 400 มิลลิกรัมต่อวัน ขนาด maintenace ระยะยาวในกรณีไม่มีการผ่าตัด บริหารยาในขนาดต่ำที่สุดที่ให้ผลในการรักษา ขนาดการใช้ยาในเด็ก ขนาดเริ่มต้น 3 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมโดยแบ่งให้ยา อาจปรับขนาดยาได้ตามการตอบสนอง ขนาดการใช้ยาในผู้สูงอายุ ขนาดเริ่มต้นเป็นขนาดตำ่ที่สุด จากนั้นค่อยเพิ่มขนาดยา
ข้อปฏิบัติเมื่อลืมรับประทานยา Spironolactone
หากลืมรับประทานยาตามเวลาปกติที่รับประทาน ถ้าปกติรับประทาน 1 เม็ด ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้จำนวน 1 เม็ดโดยไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ดแทนเม็ดที่ลืมรับประทาน ในกรณีลืมรับประทานยาใกล้กับเวลารับประทานถัดไป ให้รับประทานยาในมื้อถัดไปในขนาด 1 เม็ด โดยข้ามยาในมื้อที่ลืมไปและไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เม็ด
ข้อควรระวังของการใช้ยา Spironolactone
- ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีภาวะไม่มีการหลั่งปัสสาวะ - ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง - ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรค Addison’s disease - ห้ามใช้ยานี้ในผู้ป่วยไตวาย - ห้ามใช้ยานี้ร่วมกับยาอีพลีรีโนน (eplerenone) - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยที่มีปัจจัยเสี่ยงในการเกิดภาวะโพแทสเซียมในเลือดสูง และภาวะเลือดเป็นกรด - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน - ระวังการใช้ยานี้ในผู้ป่วยโรคไต โรคตับ - ระวังการใช้ยานี้ในสตรีมีครรภ์ สตรีให้นมบุตร และผู้ป่วยสูงอายุ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ผลข้างเคียงอันไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา Spironolactone
ยานี้อาจก่อให้เกิดอาการอันไม่พึงประสงค์ ได้แก่ อาการง่วงซึม มึนงง ปวดศีรษะ ขาเป็นตะคริว รบกวนการทำงานของระบบทางเดินอาหาร เช่น ท้องเสีย ปวดเกร็งท้อง อาการสับสน เกิดผื่นแดง ภาวะระดับโซเดียมในเลือดต่ำ รบกวนสมดุลย์อิเล็กโทรไลต์ เต้านมโตในเพศชาย ประจำเดือนมาไม่ปกติ เจ็บหน้าอก ขนดก เสียงทุ้มต่ำ เสื่อมสมรรถภาพทางเพศ การเพิ่มขึ้นของระดับ BUN ชั่วคราว อาการอันไม่พึงประสงค์ที่เกิดขึ้นได้น้อย ได้แก่ หน้าอกขยายใหญ่ขึ้น อาการอันไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง ได้แก่ ภาวะระดับโพแทสเซียมในกระแสเลือดสูง ซึ่งอาจเกิดอันตรายถึงชีวิต
ข้อมูลการใช้ยา Spironolactone ในสตรีมีครรภ์และสตรีให้นมบุตร
สำหรับการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ ตัวยาจัดอยู่ในกลุ่ม category C คือ ควรระมัดระวังการใช้ยาในสตรีมีครรภ์ สำหรับสตรีให้นมบุตร ควรระวังการใช้ยา
ประเภทของยาตามองค์การอาหารและยา ประเทศไทย
ยาจัดอยู่ในกลุ่มยาอันตราย จำหน่ายเฉพาะในร้านขายยาแผนปัจจุบันที่มีเภสัชกรชั้นหนึ่งเป็นผู้จ่ายยาเท่านั้น
ข้อมูลการเก็บรักษายา Spironolactone
เก็บที่อุณหภูมิต่ำกว่า 25 องศาเซลเซียส
สิ่งที่ควรแจ้งแพทย์ เภสัชกร และพยาบาลในการสั่งใช้ยา
แพทย์และเภสัชกรสามารถให้ข้อมูลการใช้ยาอย่างปลอดภัย ผู้ป่วยควรแจ้งข้อมูลเหล่านี้แก่แพทย์หรือเภสัชกรเพื่อประโยชน์ต่อผู้ป่วยและลดความเสี่ยงในการเกิดอันตรายจากการใช้ยา
- แจ้งข้อมูลการใช้ยารักษาโรคประจำตัว ยาที่เพิ่งรับประทานก่อนหน้านี้ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่รับประทาน (รวมถึงวิตามิน และสมุนไพร) ในกรณีมียาประจำตัวจำนวนมาก ให้พกยาเพื่อให้แพทย์หรือเภสัชกรช่วยตรวจสอบก่อนสั่งจ่ายยาใหม่ ไม่ให้เกิดอันตรกิริยาระหว่างยาที่จะได้รับใหม่และยาที่เดิมที่ผู้ป่วยใช้อยู่
- แจ้งประวัติการแพ้ยา หรืออาการแพ้ที่เกิดขึ้นเมื่อใช้ยา ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร หรือแพ้อาหารชนิดใดอยู่ (เนื่องจากยาบางชนิดมีส่วนประกอบของไข่ขาว นม ยีสต์) อาการที่เกิดขึ้น เช่น อาการบวม เกิดผื่น หายใจลำบาก หรือให้นำบัตรแพ้ยา พกติดตัวและแสดงบัตรนี้แก่แพทย์และเภสัชกรก่อนเข้าใช้บริการสุขภาพทุกครั้ง
- แจ้งข้อมูลในกรณีที่มีการตั้งครรภ์ หรือมีแผนที่จะตั้งครรภ์ หรือกำลังให้นมบุตร เนื่องจากยาบางชนิดส่งผลอันตรายต่อเด็กในครรภ์ หรือสามารถขับออกทางน้ำนมได้
- แจ้งข้อมูลที่จะส่งผลต่อการรับประทานยา เช่น มีปัญหาการกลืนลำบาก มีปัญหาด้านการมองเห็นหรืออ่านฉลากยา วิธีการรับประทานยา เพื่อแพทย์หรือเภสัชกรจะได้ช่วยแก้ไขปัญหาได้อย่างถูกต้อง
