ระดับน้ำตาลในเลือด เป็นเรื่องที่ต้องระวังเป็นอย่างมาก เพราะไม่ว่าจะเป็นระดับน้ำตาลในเลือดสูง หรือระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ ต่างก็ส่งผลเสียต่อร่างกายได้ทั้งนั้น โดยคนส่วนมากจะรู้จักเพียงภาวะระดับน้ำตาลในเลือดสูง เพราะเป็นสาเหตุหลักที่ทำให้เกิดโรคเบาหวาน
แต่คุณรู้หรือไม่ว่า ภาวะระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้เป็นโรคเบาหวานได้เช่นกัน มาทำความเข้าใจกับภาวะระดับน้ำตาลในเลือดต่ำให้มากขึ้น พร้อมกับลองพิจารณาดูว่า คุณกำลังถูกโรคนี้คุกคามอยู่หรือไม่
ตรวจเบาหวานวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 78 บาท ลดสูงสุด 83%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
ความหมายของค่าน้ำตาลในเลือด
น้ำตาลที่อยู่ในเลือดเรียกว่า "น้ำตาลกลูโคส" เป็นระดับน้ำตาลที่ต้องควบคุมให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ เพื่อให้ร่างกายเกิดความสมดุล
การมีน้ำตาลกลูโคสอยู่ในเลือด ถือเป็นกลไกอย่างหนึ่งของร่างกายที่น่าทึ่งเป็นอย่างมาก เนื่องจากร่างกายจะสามารถนำพลังงานในส่วนนี้ไปใช้งานในเซลล์ต่างๆ จึงทำให้ร่างกายสามารถทำงานได้เป็นปกติ แต่หากเมื่อไรก็ตามที่ร่างกายขาดน้ำตาล หรือเกิดภาวะน้ำตาลต่ำ ก็จะส่งผลเสียตามมา
คุณเคยสังเกตหรือไม่ว่า ทำไมถึงรู้สึกอ่อนเพลีย ง่วงนอน และหิวในช่วงเช้า นั่นก็เพราะในช่วงเวลาดังกล่าว ร่างกายของเราอยู่ช่วงที่มีระดับน้ำตาลในเลือดต่ำนั่นเอง เนื่องจากร่างกายได้เผาผลาญน้ำตาลที่เหลืออยู่หมดไปในช่วงกลางคืนที่เราพักผ่อนแล้ว
และเมื่อใดก็ตามที่เราได้รับประทานอาหารมื้อแรกในวันนั้นๆ เข้าไป ก็จะรู้สึกมีแรง กระปรี้กระเปร่า พร้อมที่จะทำงานหรือทำกิจกรรมต่างๆ อย่างที่ควรจะเป็นได้
ปริมาณระดับค่าน้ำตาลในเลือดที่ถือว่าต่ำ
ปกติแล้ว ระดับน้ำตาลในเลือดมักจะอยู่ที่ 70-100 mg/dL แต่เมื่อใดก็ตามที่ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำกว่า 70 mg/dL ลงไป แสดงว่า ร่างกายกำลังอยู่ในช่วงภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
สาเหตุของการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
การเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ สามารถเกิดได้จากหลายปัจจัย มักเกิดในกลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวาน โดยมีปัจจัยให้เกิดดังต่อไปนี้
ตรวจเบาหวานวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 78 บาท ลดสูงสุด 83%
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
- ได้รับยารักษาโรคเบาหวานมากเกินไป จนส่งผลให้ร่างกายมีการผลิตอินซูลินในปริมาณที่มากขึ้น จึงทำให้น้ำตาลถูกเผาผลาญไปในปริมาณที่มากกว่าปกติ เป็นเหตุให้ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำลง
- ซื้ออาหารเสริม หรือสมุนไพรต่างๆ มากินเองโดยไม่ปรึกษาแพทย์ อาหารเสริมและสมุนไพรบางชนิด มีส่วนที่ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดต่ำลง เช่น ฟ้าทะลายโจร
- มีการอดอาหาร หรือรับประทานอาหารน้อยกว่าที่ควรจะเป็น โดยเกิดจากความต้องการลดน้ำหนัก ซึ่งจากการอดอาหารมากเกินไป จึงทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำลงอย่างรวดเร็ว และเป็นปัญหาสุขภาพตามมานั่นเอง
- ออกกำลังกายมากเกินกว่าปกติ คือ มากกว่า 2 ชั่วโมงขึ้นไป และไม่ได้ดื่มน้ำ หรือจิบเกลือแร่ระหว่างออกกำลังกาย จนเป็นผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดต่ำลงได้
- สูบบุหรี่ และดื่มแอลกอฮอล์ สิ่งเหล่านี้จะเข้าไปขัดขวางการเผาผลาญน้ำตาล รวมถึงส่งผลให้ไม่สามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติ
อาการของผู้ที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
เมื่อร่างกายเข้าสู่ภาวะระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ จะเริ่มมีอาการแสดงออกมาให้เห็น คือ
- รู้สึกร้อน เหงื่อออกง่าย กระวนกระวาย และมือสั่น คล้ายกับหิวอยู่ตลอดเวลา
- มีความกังวล สับสน เวียนศีรษะ ปวดศีรษะ คิดอะไรไม่ออก เนื่องจากขาดน้ำตาลที่จะเปลี่ยนเป็นพลังงานไปเลี้ยงสมอง
- หัวใจเต้นแรงและเร็ว รู้สึกหวิวๆ คล้ายจะเป็นลม หน้ามืดได้ง่ายกว่าปกติ
- มีอาการชาตามมือ เท้า และรอบปาก ตาพร่ามัว
และหากร่างกายอยู่ในภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำติดต่อกันเป็นเวลานานจนทำให้สมองขาดกลูโคส จะมีอาการที่รุนแรงขึ้น คือ
- ตัวเย็นผิดปกติ เพราะอุณหภูมิร่างกายต่ำลง ซึ่งมีความอันตรายเป็นอย่างมาก
- มีพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงไป ไม่ค่อยตอบสนองต่อการกระทำใดๆ ไม่มีสมาธิ พูดจาไม่รู้เรื่อง หลงลืม ง่วงซึมอยู่ตลอดเวลา
- หมดสติ ชัก ถ้าหากนำตัวไปรักษาไม่ทัน อาจเป็นอัมพฤกษ์ครึ่งซีก จึงควรรีบไปพบแพทย์ทันทีที่มีอาการรุนแรง
วิธีรักษาภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำสามารถรักษาได้ง่ายกว่าภาวะน้ำตาลในเลือดสูง ถ้าหากไม่มีอาการรุนแรงจนเกินไป โดยวิธีการรักษาที่ควรรู้ไว้ มีดังต่อไปนี้
- หาลูกอม หรือน้ำหวานติดบ้านไว้ เมื่อไรก็ตามที่ร่างกายส่งสัญญาณว่า คุณกำลังมีระดับน้ำตาลต่ำ ให้คุณอมลูกอมรสหวานๆ หรือดื่มน้ำหวานเข้าไปได้เลย และระหว่างนี้ ให้หยุดรับประทานอาหารที่มีโปรตีน และไขมันไปก่อน จากนั้นรอ 15 นาทีจะเริ่มรู้สึกว่าอาการดีขึ้น
แต่ถ้าหากอาการยังไม่ดี ให้รับประทานของหวานซ้ำเข้าไปอีกครั้ง และติดตามผลในอีก 15 นาทีต่อมา ถ้ารู้สึกดีขึ้นแล้ว ก็สามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติ - ส่งตัวไปโรงพยาบาลทันที เมื่อพบผู้ป่วยที่มีอาการชัก หรือหมดสติ (ถึงแม้จะไม่ได้เป็นโรคนี้ก็ต้องรีบนำส่งโรงพยาบาลเพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงเช่นกัน) ไม่ควรรอช้าอย่างเด็ดขาด
วิธีป้องกันภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
วิธีป้องกันการเกิดภาวะระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ สามารถทำได้ง่ายๆ เพียงแค่หลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะนี้ ได้แก่
- รับประทานอาหารตรงเวลาและมีปริมาณเหมาะสมตามความต้องการพลังงานของร่างกายแต่ละคนไม่ควรงดอาหารมื้อใดมื้อหนึ่ง
- ฉีดอินซูลินหรือกินยาลดระดับน้ำตาลในเลือดตามแพทย์สั่ง ไม่เพิ่ม หรือลดยาเอง
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำสมอ ไม่หักโหมจนเกินไป ถ้าออกกำลังกายมากกว่าปกติ ควรกินอาหารว่างก่อนออกกำลังกาย ประมาณ 15-30 นาที เช่น
- ตรวจระดับน้ำตาลในเลือดอย่างสม่ำเสมอ
- ปรึกษาแพทย์ในกรณีที่ต้องกินยาสำหรับรักษาโรคอื่นๆ ร่วมด้วย เพราะยาเหล่านั้นอาจมีผลต่อระดับน้ำตาลในเลือดได้
- บอกให้ญาติ หรือบุคคลใกล้ชิดทราบว่า ตนเองเป็นโรคเบาหวาน และอธิบายการแก้ไขที่ถูกต้องให้ทราบ
- ควรมีลูกอม น้ำหวานหรือน้ำผลไม้ 100% หรือขนมปังแครกเกอร์เก็บไว้ใกล้ตัวตลอดเวลา เผื่อยามฉุกเฉิน
- ช่วงที่เจ็บป่วย หากรับประทานอาหารไม่ได้ ควรพบแพทย์เพื่อขอปรับยา
ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำในทารกแรกเกิด
ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำในทารกแรกเกิด คือ ทารกที่มีระดับน้ำตาลในเลือดน้อยกว่า 40 mg/dL โดยหากมารดาเป็นผู้ป่วยโรคเบาหวาน จะมีโอกาสทำให้ทารกแรกเกิดมีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำได้ นอกจากนี้ ยังพบในทารกคลอดก่อนกำหนด และทารกแรกเกิดที่มีน้ำหนักต่ำ หรือสูงกว่าเกณฑ์
- ลักษณะอาการ เช่น กระวนกระวาย หงุดหงิด เฉื่อยชา หายใจเร็ว หยุดหายใจ ตัวเขียว อุณหภูมิร่างกายไม่คงที่ ความตึงตัวของกล้ามเนื้ออ่อนแรง มีอาการชัก หรือมีการเปลี่ยนแปลงลักษณะของการกิน
ผู้ป่วยบางรายอาจไม่แสดงอาการ แต่หากอยู่ในกลุ่มเสี่ยง แพทย์จะเจาะเลือดเพื่อตรวจว่า มีอาการภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำหรือเปล่า - วิธีการรักษา แพทย์จะเจาะเลือดเพื่อตรวจอาการเบื้องต้น ก่อนจะให้มารดาให้นมภายใน 1 ชั่วโมงหลังคลอด เพื่อป้องกันการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ หากอาการไม่ดีขึ้น จะให้น้ำเกลือควบคู่กับการกินนมแม่ด้วย
อาการน้ำตาลในเลือดต่ำสามารถเกิดขึ้นได้กับคนรอบตัวคุณ ทางที่คุณควรอ่านข้อมูลเหล่านี้เป็นความรู้เบื้องต้นเอาไว้ เพื่อที่เมื่อตนเอง หรือคนใกล้ชิดเกิดอาการที่เกิดจากระดับน้ำตาลในเลือดต่ำขึ้นมา จะได้รู้วิธีปฐมพยาบาลได้อย่างถูกต้อง
ดูแพ็กเกจตรวจโรคเบาหวาน เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android
เวลาหิวจะเหนื่อยไม่มีแรงมือสั่น พอกินข้าวก็ไม่หาย ต้องกินอะไรหวานๆ ถึงจะหาย เป็นอาการเริ่มแรกของโรคอะไรไมค่ะ หรือต้องรีบพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกายไม