กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

กลุ่มโรคทางจิตใจหลังคลอด

เผยแพร่ครั้งแรก 27 ส.ค. 2019 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 2 นาที
กลุ่มโรคทางจิตใจหลังคลอด

กลุ่มโรคทางจิตใจหลังคลอด เป็น ความผิดปกติทางจิตใจและพฤติกรรมที่เกิดขึ้นภายใน ระยะ 1-3 เดือนหลังคลอด  จำแนกออกเป็น 2 โรคหลัก คือ

1. โรคซึมเศร้าหลังคลอด  (Postpartum Depression

เป็นโรคที่พบได้ค่อนข้างบ่อย คือประมาณ 10-15%  โดยผู้ป่วยบางรายมักเริ่มมีอาการตั้งแต่ยังไม่คลอดแต่มักพบว่ามีอาการเกิดขึ้นในช่วง 1-3 เดือนหลังคลอด  อาการต่างๆ จะเหมือนโรคซึมเศร้าทั่วไป ที่จะมีอาการทุกวันและเกือบทั้งวัน คือ

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

  • ด้านอารมณ์ : มีอารมณ์ซึมเศร้า หงุดหงิดง่าย เบื่อหน่ายไปหมด ไม่มีกะจิตกะใจจะทำอะไร ไม่สนใจเรื่องการดูแลตัวเองหรือสิ่งที่เคยชอบทำ รู้สึกว่าตัวเองเป็นแม่ที่ดีไม่พอ ไร้ค่า ไม่มีความสามารถ ไม่อยากเข้าใกล้ดูแลลูกทำให้รู้สึกผิด ร้องไห้ง่ายอย่างไม่มีเหตุผล
  • ด้านความคิด : ไม่มีสมาธิ ทำให้หลงๆลืมๆ  ตัดสินใจไม่ได้แม้จะเป็นเรื่องเล็กๆน้อยๆ มีความคิดเกี่ยวกับเรื่องความตายหรือความคิดอยากฆ่าตัวตาย และอาจจะมีความคิดกังวลแปลกๆโผล่ขึ้นมา เช่น คิดกลัวว่าตัวเองจะทำร้ายลูก
  • ด้านร่างกาย : อ่อนเพลียไม่มีเรี่ยวแรง นอนไม่หลับหรือนอนมากเกินไป , เบื่ออาหารหรือทานมากผิดปกติ เคลื่อนไหวเชื่องช้าเซื่องซึมหรือกระสับกระส่ายอยู่ไม่สุข และอาการทางกายอื่นๆ เช่น ปวดหัว ใจสั่น หายใจไม่อิ่ม มือเท้าชา เป็นต้น 

การวินิจฉัยภาวะอารมณ์เศร้าหลังคลอด (Postpartum Blue) 

ผู้ป่วยอาจมีอารมณ์เศร้าที่รุนแรง อาจจะมีความคิดอยากตาย คงอยู่นานกว่า สัปดาห์ และมีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันและการเลี้ยงดูทารก 

การรักษา 

วิธีการรักษาจะไม่แตกต่างจากการรักษาโรคซึมเศร้าทั่วไป ซึ่งจำเป็นต้องใช้ยาร่วมกับการทำจิตบำบัด โดยยาที่จิตแพทย์มักจะเลือกใช้เป็นกลุ่มแรกคือ ยาต้านเศร้า (antidepressant) กลุ่ม Selective Serotonin Reuptake Inhibitor (SSRI)  ซึ่งยากลุ่มนี้แทบไม่พบรายงานว่ามีผลข้างเคียงที่รุนแรงทั้งต่อแม่และเด็ก ยาจะผ่านออกทางน้ำนมน้อยมาก สามารถใช้ได้อย่างปลอดภัยแม้ว่าจะอยู่ในช่วงให้นมบุตร 

2. โรคจิตหลังคลอด (Postpartum Psychosis) 

เป็นโรคที่พบได้ไม่บ่อยคือประมาณ 0.1-0.2% แต่อาการมักรุนแรง อาการมักเริ่มใน 2-3 วันแรกหลังคลอด น้อยรายมากที่มีอาการหลัง สัปดาห์แรกไปแล้ว  

อาการเริ่มแรก คือ ผุดลุกผุดนั่ง หงุดหงิด นอนไม่หลับ หลังจากนั้น ผู้ป่วยอาจมีอารมณ์ซึมเศร้าหรืออารมณ์ดีแบบไม่สมเหตุผลก็ได้  อารมณ์จะเปลี่ยนแปลงเร็ว มีพฤติกรรมวุ่นวายแปลกประหลาด มีความคิดหลงผิด  มีความคิดหลงผิดเกี่ยวกับไสยศาสตร์  หวาดระแวง   ประสาทหลอน  (hallucination) เช่น มีหูแว่ว (auditory hallucination) เป็นเสียงสั่งให้ทำร้ายลูกตัวเอง 

ผู้ป่วยที่มีโรคจิตหลังคลอดต้องพบแพทย์ทันที จัดว่าเป็นภาวะฉุกเฉินทางจิตเวช และมักจำเป็นต้องรับการรักษาเป็นผู้ป่วยในโรงพยาบาลเนื่องจากอาการค่อนข้างรุนแรง มีความเสี่ยงสูงในการทำร้ายตัวเองและผู้อื่น 

กลุ่มโรคทางจิตใจหลังคลอดเป็นโรคที่สามารถรักษาหายขาดได้ โดยบุคคลใกล้ชิดต้องหมั่นสังเกตอาการผิดปกติ หากพบความผิดปกติดังกล่าวก็ควรปรึกษาจิตแพทย์ทันทีทั้งนี้เพื่อความปลอดภัยของตัวแม่เอง พัฒนาการด้านต่างๆของเด็ก และสัมพันธภาพของบุคคลในครอบครัวด้วย


2 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Postpartum psychosis. NHS (National Health Service). (https://www.nhs.uk/conditions/post-partum-psychosis/)
Postpartum psychiatric disorders. National Center for Biotechnology Information. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29695824)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป