คุณ ‘พะ-ชอน’ รับยาครับ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
……………เงียบ………………..
คุณ ‘พะ-ชอน’ รับยาช่องหมายเลข 1 ครับ
……………ยังคงเงียบ… ไร้การเคลื่อนไหวใด ๆ………………..
เอ… ทำไมไม่มีใครมารับยาเนี่ย…
ได้ยินเสียงบ่นดังมาแว่ว ๆ เภสัชกรสาวสวยจึงยื่นหน้าไปดู
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
(ด้วย ‘ความปรารถนาดี’ นะจ๊ะ ไม่ใช่ ‘อยากรู้อยากเห็น’ ฮ่า…)
เอ่อ… ชื่อเค้า ‘พชร’ อ่านว่า ‘พะ-ชะ-ระ’ จ้ะคุณน้อง… ไปเรียก ‘พะ-ชอน’ เค้าก็คงนึกว่าไม่ได้ชื่อเค้าน่ะจ้ะ
ผู้ป่วยที่มี ‘รูปงาม นามเพราะ’ นี่… บางครั้งก็ก่อปัญหาให้เภสัชกรได้เหมือนกันนะคะ ถ้าเป็น ‘รูปงาม’ ก็จะทำให้เภสัชกรที่เป็นเพศตรงข้ามกับผู้ป่วยใจสั่นรัว ๆ เวลาจ่ายยา (ฮ่า…)
ส่วนนามเพราะ… ก็อย่างเหตุการณ์ที่ยกตัวอย่างมาข้างต้น คือ อาจทำให้อ่านผิด ๆ เพี้ยน ๆ ไปได้ (แล้วในหลายโรงพยาบาล ก็จะมีการใช้ไมโครโฟนเป็นตัวช่วยเวลาเรียกรับยาซะด้วย แหม่… เวลาอ่านผิด ๆ เสียงดังออกลำโพงนี่ ขยายความฮาอีกหลายเท่าเลยนะคะ)
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
นอกจากอ่านผิดแล้ว บางครั้งก็เป็นแบบนี้…
?????… อืม… อ่า… เอ่อ… ?????…
หลังจากกลอกตามองชื่อผู้ป่วยในใบสั่งยาอยู่นานสองนาน ก็ยังตัดสินใจไม่ได้ว่าจะอ่านชื่อ(ที่คาดว่าคงจะไพเราะเพราะพริ้งเป็นอันมาก)นั้นว่าอย่างไรดี
สุดท้าย… ตัดสินใจยื่นหัวเหม่ง ๆ ออกจากช่องจ่ายยาเพื่อสอบถามคุณแม่ที่อุ้มลูกอ่อนนั่งรอรับยาอยู่แถว ๆ นั้น ว่า…
เด็กหญิงนามสกุล…………ใช่ไหมคะ (…คุณแม่พยักหน้า…) เชิญรับยาเลยค่ะ
แถมทิ้งท้ายเมื่อจ่ายยาเสร็จด้วยการถามว่า "คุณแม่คะ… ชื่อน้องอ่านยังไงคะ” ไว้ประดับความรู้ซะหน่อย เผื่อมารับยาคราวหน้าจะได้อ่านถูก" (ฮ่า…)
วันหนึ่ง… ดิฉันร่วมออกหน่วยอำเภอเคลื่อนที่ (‘หน่วยอำเภอเคลื่อนที่’ เป็นการร่วมมือกันระหว่างหลายหน่วยงานในภาครัฐที่ออกไปให้บริการแก่ประชาชนในพื้นที่ห่างไกล ซึ่งไม่สะดวกในการเดินทางมารับบริการในตัวอำเภอค่ะ ซึ่งทางโรงพยาบาลก็ไปร่วมบริการตรวจรักษาเบื้องต้นด้วยนั่นเอง) มีผู้ป่วยมารับบริการกันอย่างล้นหลามทีเดียวค่ะ หลังจากจ่ายยาไปจนเสียงแหบเสียงหายก็เหลือผู้ป่วยที่รอรับยาไม่กี่ราย ซึ่งส่วนหนึ่งก็จะเป็นบุคลากรในหน่วยงานอื่น ๆ ที่มาร่วมกิจกรรมออกหน่วยและบังเอิญเจ็บไข้ได้ป่วยอยู่พอดี
ด.ญ………. รับยาค่ะ
คุณตำรวจเดินหน้าบึ้ง ๆ มาหา
ผม……….ครับ
เภสัชกรสตั๊นท์ไปราวสามวินาที… ก้มลงมองชื่อในใบสั่งยาอีกที
อุ๊ย! ขอโทษจริง ๆ ค่า… ตาลายจนอ่าน ด.ต. เป็น ด.ญ. ได้ไงเนี่ยยยยยย…
…นอกจากชื่อแล้ว สรรพนามหรือยศต่าง ๆ ก็สร้างปัญหาในการอ่านให้กับเภสัชกรบางคนได้เหมือนกันค่ะ (ฮ่า…)
นอกจากเรา ๆ ท่าน ๆ จะมีชื่อเอาไว้เรียกขานกันแล้ว ‘ยา’ ก็มีชื่อให้เรียกเหมือนกันนะคะ
ชื่อยามี 3 ประเภทค่ะ ดังนี้…
- ชื่อทางเคมี (Chemical name)
เป็นชื่อที่แสดงลักษณะสูตรโครงสร้างทางเคมีของยา ชื่อนี้จะค่อนข้างยาว เรียกยาก จำได้ยาก เช่น N-Acetyl-p-aminophenol คือชื่อทางเคมีของยาพาราเซตามอล
- ชื่อสามัญทางยา (Generic name)
เป็นชื่อที่ใช้เรียกอย่างเป็นทางการแทนชื่อทางเคมี เป็นชื่อที่สั้น เข้าใจได้ง่าย และใช้เป็นสากล อย่างไรก็ตาม ยาบางตัวอาจมีชื่อสามัญทางยามากกว่า 1 ชื่อ เช่น พาราเซตามอล (Paracetamol) ที่บางแห่งนิยมเรียกด้วยชื่อ อะเซตามิโนเฟน (Acetaminophen)
- ชื่อการค้า (Trade name)
เป็นชื่อที่บริษัทผู้ผลิตยาตั้งเอาไว้เรียกผลิตภัณฑ์ของตน เพื่อให้เป็นเอกลักษณ์และง่ายต่อการจดจำ สะดวกต่อการส่งเสริมการขายให้ผู้บริโภคเกิดความคุ้นเคยและเรียกใช้เฉพาะชื่อการค้านั้น ๆ ตัวอย่างชื่อการค้าของพาราเซตามอล ได้แก่ ไทลินอล, ซาร่า, คาลปอล, โลเทมป์, เทมปร้า, ดาก้า, พาราแคป, พานาดอล, พาราเซต, เอมอล, ซีมอล, ซีบรามอล, พาราจีพีโอ และอื่น ๆ อีกมากมาย
การจำชื่อยาได้… จะมีประโยชน์มากเมื่อต้องการระบุตัวยาที่ต้องการใช้หรือต้องการหลีกเลี่ยง ถ้านึกภาพไม่ออก ลองดูตัวอย่างต่อไปนี้ค่ะ…
ไม่เอายาเม็ดสีขาว ๆ นะ ใช้แล้วผื่นขึ้นเต็มตัวเลย …สงสัยแพ้น่ะ
เอ่อ… ยาส่วนใหญ่ก็ผลิตมาเป็นเม็ดสีขาวอ่ะค่ะ แล้วจะรู้มั้ยเนี่ยว่าแพ้ยาตัวไหนกัน
เทียบกับเหตุการณ์นี้…
ป้าขอเป็น ‘พาราจีพีโอ’ เหมือนเดิมนะจ๊ะ ใช้แล้วไข้ลดดีจังเลย
คุณได้สิทธิ์นั้นเดี๋ยวนี้ค่ะ!
ผู้ป่วยส่วนมากจะจำชื่อยาเป็น ‘ชื่อการค้า’ ค่ะ เนื่องจากในฉลากจากบริษัทยาหรือแผงบรรจุยา มักระบุ ‘ชื่อการค้า’ ไว้เด่นชัด ในขณะที่ ‘ชื่อสามัญทางยา’ มักมีขนาดเล็กกว่าและอยู่ในบริเวณที่บอกส่วนประกอบของยา
ซึ่งการจำ ‘ชื่อการค้า’ ได้นั้นก็นับว่าดีกว่ากรณีที่จำชื่อยาไม่ได้เลย เพราะอย่างน้อย ก็สามารถนำ ‘ชื่อการค้า’ นั้นไปตรวจสอบหา ‘ชื่อสามัญทางยา’ ต่อได้
แต่จะให้เหนือกว่า… เก่งกว่า… เยี่ยมยอดกว่า…
ต้องจำ ‘ชื่อสามัญทางยา’ ได้สิคะ
ทำไมน่ะเหรอ…
นอกจาก ‘พาราจีพีโอ’ แล้ว โรงพยาบาลมียี่ห้ออื่นอีกมั้ย ครั้งก่อนที่ได้ไป ใช้แล้วไข้ไม่ลงเลย ครึ่งชั่วโมงต่อมาใช้ ‘ซาร่า’ กับ ‘ดีคอลเจน’ ไปอีกอย่างละ 2 เม็ดถึงจะเอาอยู่
น้ำหนักตัวคุณประมาณ 50 กิโลกรัมเอง ใช้พาราเซตามอล 500 มิลลิกรัมครั้งละเม็ดก็เพียงพอแล้วค่ะ แล้ว ‘พาราจีพีโอ’ กับ ‘ซาร่า’ ก็คือตัวยาพาราเซตามอล 500 มิลลิกรัมเหมือนกัน ส่วน ‘ดีคอลเจน’ ก็จะมียาพาราเซตามอล 500 มิลลิกรัมผสมกับยาลดน้ำมูกและยาแก้คัดจมูก ได้รับยาซ้ำซ้อนจนเกินขนาดอย่างนี้ตับจะพังก่อนนะคะ ฮึ่ย…
จะเห็นได้ว่า หากท่านจำ ‘ชื่อสามัญทางยา’ ได้ เวลาจะใช้ยาใด ๆ ก็จะไม่เสี่ยงต่อการได้รับยาซ้ำซ้อนจนอาจเกินขนาด นอกจากนี้ก็ยังป้องกันการแพ้ยาซ้ำได้อีกด้วยนะคะ (เช่น หากเคยแพ้ยาพาราเซตามอล จะต้องหลีกเลี่ยงยาเดี่ยวหรือยาสูตรผสมที่มีส่วนประกอบของพาราเซตามอลเช่นกันค่ะ)
เพราะฉะนั้น…
“ชื่อ(สามัญทางยา)นั้น…ก็สำคัญฉะนี้”
ล่ะค่ะ (ฮ่า…)
