คลอดลูกวันที่11กุมภาพันยุได้3อาทิตแล้วมีเพศสัมพันปล่อยในมาตลอดก่อนฉีดยาคุมวันที่21มีนาคมแต่ว่าหลังจากฉีดยามีเลือดออกมาเกือบ3อาทิตและให้นมบุตรตั้งแต่แรกเกิดมีสิทท้องรึป่าวค่ะ

สวัสดีครับ
การเริ่มฉีดยาคุมในช่วงที่ยังให้นมบุตรอย่างสม่ำเสมออยู่นั้นจะมีผลให้ยาคุมออกฤทธิ์ป้องกันการตั้งครรภ์ได้ทันทีตั้งแต่วันแรกที่ฉีดยา ทำให้มีโอกาสผิดพลาดตั้งครรภ์ได้เพียง 0.3-3% เท่านั้นครับ

หลังฉีดยาคุมนั้นอาจมีผลข้างเคียงทำให้มีเลือดออกกระปริดกระปรอยระหว่างรอบเดือนและมีการขาดประจำเดือนไปได้โดยเฉพาะถ้าฉีดยาคุมชนิด 3 เดือน การขาดประจำเดือนหรือมีเลือดออกจึงไม่ได้เป็นการบ่งบอกถึงการตั้งครรภ์

อย่างไรก็ตามถ้าหากมีความกังวลเรื่องการตั้งครรภ์อยู่ก็สามารถลองตรวจการตั้งครรภ์ยืนยันดูได้ โดยให้ตรวจห่างจากการมีเพศสัมพันธ์ครั้งสุดท้ายอย่างน้อย 14 วันและใช้ปัสสาวะแรกหลังตื่นนอนตอนเช้าในการตรวจ ก็จะให้ผลตรวจที่เชื่อถือได้ 97-99% ครับ

ผลข้างเคียงเด่น ๆ ของยาคุมชนิดที่ฉีดทุก 3 เดือน คือ เลือดออกกะปริบกะปรอย, ประจำเดือนไม่ปกติ หรือไม่มีประจำเดือน

ดังนั้น หากผู้ถามมีเลือดออกกะปริบกะปรอยในช่วงแรก ๆ ของการใช้ก็เป็นไปได้ที่จะเป็นผลข้างเคียงจากยาคุมเองค่ะ และแม้ว่าจะเป็นอยู่นาน แต่เมื่ออาการดังกล่าวหายไปแล้วในปัจจุบัน ก็ไม่ต้องกังวลเรื่องการเสียเลือดมากจนเกินไปแล้วนะคะ

และหากว่าผู้ถามยังไม่มีประจำเดือนมาเลย และไม่มั่นใจว่าเป็นผลข้างเคียงจากยาคุมที่ใช้ หรือเป็นเพราะว่ามีการตั้งครรภ์ไปแล้ว เนื่องจากเคยมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่ยังไม่มีผลคุมกำเนิดจากยา การตรวจการตั้งครรภ์ให้ชัดเจนน่าจะเป็นทางเลือกที่ดีกว่าการประเมินความเสี่ยงของโอกาสตั้งครรภ์ค่ะ

ดังนั้น แนะนำให้ตรวจการตั้งครรภ์ด้วยชุดทดสอบทางปัสสาวะได้เลยนะคะ หากผู้ถามมีการตั้งครรภ์ไปก่อนที่จะมีผลคุมกำเนิดจากยาคุมเข็มแรกจริง ๆ ต่อให้ไม่ตรวจด้วยปัสสาวะแรกของวัน ก็ควรจะเห็นผลชัดเจนค่ะ เนื่องจากเวลาผ่านมานานแล้ว

เมื่อผลตรวจออกมาเป็นไม่ตั้งครรภ์ ก็หมายถึงการมีเพศสัมพันธ์ก่อนที่จะฉีดยาคุม ไม่ได้ทำให้ผู้ถามตั้งครรภ์นะคะ และการมีเพศสัมพันธ์ในช่วงที่มีผลคุมกำเนิดจากยาคุมไปแล้ว มีความเสี่ยงน้อยมากที่จะตั้งครรภ์ค่ะ จึงไม่น่าจะกังวลอะไร

อย่างไรก็ตาม หากผู้ถามยังกังวลใจอยู่ ก็สามารถตรวจซ้ำได้อีก ในตอนเช้าหลังตื่นนอน (ปัสสาวะแรกของวัน) ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันนะคะ หากผลตรวจรอบนี้ออกมาเป็นไม่ตั้งครรภ์ ก็เชื่อมั่นได้มากกว่า 99% ว่าไม่มีการตั้งครรภ์ค่ะ

และอย่าลืมไปฉีดยาคุมตามนัดเพื่อให้มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องกันนะคะ

ความเสี่ยงจะมากหรือน้อย ขึ้นกับว่าในช่วงนั้นมีผลยับยั้งไข่ตกจากการให้นมบุตรหรือไม่ค่ะ เช่น ในกรณีที่เลี้ยงลูกด้วยนมแม่เพียงอย่างเดียวมาตั้งแต่คลอดบุตร ซึ่งน่าจะมีการกระตุ้นเต้านมด้วยการให้ลูกดูดนมจากเต้าหรือปั๊มนมทุก 2 - 3 ชั่วโมง ก็น่าจะยังมีผลยับยั้งไข่ตกอยู่ โดยเฉพาะในช่วง 6 สัปดาห์แรกหลังคลอด (ซึ่งอาจยาวนานไปจนถึง 6 เดือนหลังคลอดหรือมากกว่า)

การยับยั้งไข่ตกจากการให้นมบุตร ถือเป็นวิธีคุมกำเนิดตามธรรมชาติที่มีประสิทธิภาพสูงมากค่ะ (ถ้าปฏิบัติได้ถูกต้องและเหมาะสม) โดยจะมีโอกาสตั้งครรภ์น้อยกว่า 2% ในช่วงที่ยังมีผลป้องกันนี้อยู่

แต่ถ้าผู้ถามไม่ได้เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ หรือป้อนนมชงร่วมด้วย อาจมีการกระตุ้นเต้านมไม่บ่อย, ไม่นาน และไม่สม่ำเสมอเพียงพอ จึงมีความเสี่ยงที่การยับยั้งไข่ตกด้วยการให้นมบุตรจะไม่มีประสิทธิภาพเพียงพอ และอาจมีไข่ตกได้หลังคลอดบุตรตั้งแต่ 3 สัปดาห์ขึ้นไปค่ะ

จะเห็นได้ว่า สุดท้ายก็ไม่สามารถจะสรุปได้ว่าในกรณีของผู้ถามที่มีเพศสัมพันธ์ไปก่อนที่จะฉีดยาคุมเข็มแรกนั้น ทำให้เกิดการตั้งครรภ์หรือไม่ บอกได้เพียงว่ามีแนวโน้มที่จะไม่ตั้งครรภ์ถ้าให้นมบุตรอย่างเหมาะสม หรือมีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ได้ในกรณีตรงกันข้าม ดังนั้น เมื่อเวลาผ่านมานานแล้ว การตรวจการตั้งครรภ์เพื่อให้ทราบคำตอบที่ชัดเจนตามที่แนะนำไปข้างต้น น่าจะเป็นทางเลือกที่ดีกว่าค่ะ