ต่อมน้ำเหลืองโตอักเสบบ่อบครั้ง เกิดจากอะไร

ต่อมน้ำเหลืองอักเสบเกิดได้จากหลายสาเหตุค่ะ
1.เกิดจากการติดเชื้อของเนื้อเยื่อและ/หรืออวัยวะต่าง ๆ แล้วส่งผลทำให้ต่อมน้ำเหลืองที่อยู่ใกล้เคียงอักเสบตามไปด้วย โดยไม่มีการติดเชื้อที่ต่อมน้ำเหลือง เช่น
-โรคติดเชื้อของระบบทางเดินหายใจจากเชื้อไวรัสหรือเชื้อแบคทีเรีย (เช่น โรคหวัด ไข้หวัดใหญ่ หัด หัดเยอรมัน) ซึ่งจะทำให้ต่อมน้ำเหลืองที่คอทั้งด้านหน้าและด้านหลังคอโต
-การอักเสบของช่องปากและช่องคอจากเชื้อแบคทีเรีย (เช่น ฟันผุ เหงือก ลิ้น กระพุ้งแก้มอักเสบ ต่อมทอนซิลอักเสบ) ซึ่งจะทำให้ต่อมน้ำเหลืองบริเวณลำคออักเสบ
-มีการอักเสบหรือแผลที่มือ แขน หน้าอก เต้านม ซึ่งจะส่งผลทำให้ต่อมน้ำเหลืองที่รักแร้อักเสบ
-โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ หรือการมีแผล มีการอักเสบของเท้า ขา และอวัยวะเพศ ซึ่งจะส่งผลทำให้ต่อมน้ำเหลืองที่ขาหนีบเกิดการอักเสบ
2.เกิดจากการติดเชื้อของต่อมน้ำเหลืองเองโดยตรง การติดเชื้อที่ต่อมน้ำเหลืองโดยตรง มักจะทำให้ต่อมน้ำเหลืองมีการอักเสบโตหลายต่อมพร้อมกัน และมักมีลักษณะคล้ายสายลูกประคำ เช่น วัณโรคต่อมน้ำเหลือง โรคเอดส์
3. ต่อมน้ำเหลืองอักเสบที่ไม่ได้มีสาเหตุมาจากการติดเชื้อ เช่น ในโรคออโตอิมมูน (Autoimmune), ในโรคมะเร็ง (ลักษณะสำคัญ คือ ต่อมน้ำเหลืองจะไม่ค่อยเจ็บ แต่จะโตขึ้นเรื่อย ๆ อย่างรวดเร็ว และมักมีขนาดโตมากกว่า 1 เซนติเมตร), ผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางชนิดหรือจากการแพ้ยาบางชนิด (เช่น ยารักษาโรคความดันโลหิตสูงอะทีโนลอล (Atenolol), ยากันชักเฟนิโทอิน (Phenytoin), ยาลดกรดยูริกและรักษาโรคเกาต์อัลโลพูรินอล (Allopurinol) เป็นต้น)
4.ไม่พบสาเหตุ(1 %ที่แพทย์ไม่สามารถบอกสาเหตุการเกิดได้)

ต่อมน้ำเหลืองโต (Lymphadenopathy) คลำได้มักเกิดจากการติดเชื้อของเนื้อเยื่อ/อวัยวะในบริเวณใกล้ๆกับต่อมน้ำเหลืองนั้นๆ (เช่น ต่อมน้ำเหลืองลำคอโต มักเกิดจากการมีแผล หรือมีการอักเสบของเนื้อเยื่อ/อวัยวะต่างๆในช่องปาก เป็นต้น) จึงส่งผลให้เกิดการอักเสบของต่อมน้ำเหลือง (ต่อมน้ำเหลืองอักเสบ) ซึ่งพบเป็นสาเหตุได้ประมาณมากกว่า 90% ของต่อมน้ำเหลืองโตทั้งหมด โดยต่อมน้ำเหลืองอักเสบมักมีขนาดโตไม่เกิน 1 เซนติเมตร ค่อนข้างนิ่ม และมักรู้สึกเจ็บเมื่อคลำ
อนึ่ง กรณีที่เป็นต่อมน้ำเหลืองอักเสบเรื้อรังหรือต่อมน้ำเหลืองที่การอักเสบหายแล้ว ในบางคนจะเกิดมีเนื้อเยื่อพังผืดขึ้นในต่อมน้ำเหลืองที่ส่งผลให้ยังคลำต่อมน้ำเหลืองได้ แต่ไม่เจ็บ โดยต่อมน้ำเหลืองนี้จะมีขนาดเท่าเดิมไม่โตขึ้น
อีกประมาณ 10% ที่เหลือเกิดได้จากการอักเสบของต่อมน้ำเหลืองจากภาวะร่างกายมีความผิดปกติในภูมิคุ้มกันต้านทานโรคเช่น ในโรคเอดส์/โรคติดเชื้อเอชไอวี หรือในโรคออโตอิมมูน/โรคภูมิต้านตนเอง หรือจากโรคติดเชื้อของต่อมน้ำเหลืองเอง (เช่น วัณโรคต่อมน้ำ เหลือง) หรือจากโรคมะเร็งของต่อมน้ำเหลืองเอง (โรคมะเร็งต่อมน้ำเหลือง) หรือจากโรคมะเร็งชนิดต่างๆทุกชนิดที่ลุกลามแพร่กระจายเข้าสู่ต่อมน้ำเหลือง ซึ่งเมื่อมีสาเหตุจากโรคมะเร็งต่อมน้ำเหลืองมักมีขนาดโตเกิน 1 เซนติเมตรค่อนข้างแข็งและมักไม่เจ็บ
ทั้งนี้ เมื่อคลำพบต่อมน้ำเหลืองโตหลายๆต่อม หรือมีขนาดโตเกิน 1 เซนติเมตร หรือต่อมฯโตขึ้นเรื่อยๆ หรือร่วมกับอาการผิดปกติอื่นๆเช่น มีไข้ต่ำๆ ผอมลง เบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ควรรีบพบแพทย์/ไปโรงพยาบาลเสมอ เพื่อการวินิจฉัยหาสาเหตุ เพื่อการรักษาที่เหมาะสมแต่เนิ่นๆ