พึ่งผ่าคลอดได้16วันมีเพศสัมพันไม่ได้ให้นมลูกสม่ำเสมอจะท้องไหมกินยาคุมฉุกเฉินได้หรือป่าว

สวัสดีครับ
ในช่วงหลังคลอดไม่เกิน 21 วันนั้นไม่ว่าจะให้นมบุตรอยู่หรือไม่โอกาสที่จะผิดพลาดตั้งครรภ์จะยังมีได้น้อยครับ แต่ถ้ามีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันไปโดยไม่ได้ให้นมลูกอย่างสม่ำเสมอแล้วและมีความกังวลก็สามารถรับประทานยาคุมฉุกเฉินได้โดยไม่มีข้อห้ามครับ โดยหมอแนะนำให้รับประทานยาคุมฉุกเฉินให้เร็วที่สุดภายใน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์เพื่อลดโอกาสตั้งครรภ์ลง 75-85% ครับ

หากคลอดมายังไม่ถึง 3 สัปดาห์ ต่อให้ไม่มีการเลี้ยงลูกด้วยนมบุตรเลย หรือให้นมไม่สม่ำเสมอ ก็มีความเสี่ยงน้อยมากที่จะมีไข่ตกค่ะ ในกรณีนี้จึงไม่มีความจำเป็นที่จะต้องรับประทานยาคุมฉุกเฉินนะคะ

และแม้จะเป็นการผ่าคลอด แต่โดยปกติแล้วคุณหมอจะแนะนำให้งดมีเพศสัมพันธ์ไปก่อนระยะหนึ่ง อย่างไรก็ตาม หากผู้ถามพร้อมที่จะมีเพศสัมพันธ์แล้ว แนะนำให้ไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจประเมินความพร้อมในการมีเพศสัมพันธ์ และพิจารณาวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสมค่ะ

เพิ่มเติมครับ การให้นมบุตรหลังคลอดนั้น จะมีการหลั่งฮอร์โมนโปรแลคตินออกมา ทำให้ประจำเดือน ขาดหายไป เนื่องจากจะทำให้ระดับฮอร์โมนเพศถูกกดไว้ ไม่เกิดการตกไข่ เป็นการคุมกำเนิดตามธรรมชาติครับ จึงมีความเสี่ยงน้อย
แต่กรณีคนไข้ ไม่ได้ให้นมบุตร ถึงแม้หลังคลอดในช่วง1-2เดือนอาจยังไม่ทีประจำเดือน แต่ก้ถือว่ามีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ได้ครับ ฉะนั้นควรทานยาคุมฉุกเฉินหลังเสี่ยงครับ และควรยาวิธีป้องกันอื่นๆที่ดีกว่านาคุมฉุกเฉินครับ เช่น ยาคุมกำเนิดรายเดือน ยาฉีดและยาฝัง เป็นต้นครับ

ขออนุญาตแนะนำเพิ่มเติมนะคะ

หากมีผลยับยั้งไข่ตกอยู่ในช่วงหลังคลอด จะมีโอกาสตั้งครรภ์น้อยมากค่ะ และแม้ว่าไม่สามารถป้องกันได้ 100% แต่ประสิทธิภาพในการป้องกันดังกล่าวก็สูงกว่าประสิทธิภาพสูงสุดของยาคุมฉุกเฉินอยู่แล้วนะคะ การรับประทานยาคุมฉุกเฉินในกรณีที่ไม่จำเป็น แม้ว่าจะสามารถทำได้ เพราะไม่มีข้อห้ามใช้ในกรณีนี้ แต่ก็ทำให้ได้รับผลข้างเคียงจากยาโดยไม่จำเป็นค่ะ

ตามแนวทางคุมกำเนิดขององค์การอนามัยโลก (WHO 2016) และแนวทางของศูนย์ควบคุมโรค สหรัฐอเมริกา (US CDC 2016) แนะนำสำหรับหญิงหลังคลอดที่ไม่ได้ให้นมบุตร (ซึ่งจะมีไข่ตกได้เร็วกว่าหญิงที่ให้นมบุตร) ว่ามีความเสี่ยงน้อยมากที่จะมีไข่ตกในช่วงที่ยังไม่ถึง 21 วันหลังคลอดค่ะ และหากเริ่มคุมกำเนิดด้วยวิธีปกติในช่วงนี้ ก็จะถือว่ามีผลคุมกำเนิดได้เลยนะคะ ไม่จำเป็นจะต้องใช้วิธีคุมกำเนิดอื่น ๆ ร่วมด้วย

และตามแนวทางคุมกำเนิดหลังคลอดของ The Faculty of Sexual & Reproductive Healthcare (FSRH 2017) แนะนำว่าไม่มีความจำเป็นที่จะต้องคุมกำเนิดฉุกเฉินในหญิงที่คลอดมาน้อยกว่า 21 วันค่ะ

จากแหล่งอ้างอิงที่กล่าวมา จึงเป็นเหตุผลที่แนะนำว่าในกรณีของผู้ถามซึ่งคลอดมา 16 วัน ไม่มีความจำเป็นที่จะต้องรับประทานยาคุมฉุกเฉิน แม้ว่าอาจให้นมบุตรไม่สม่ำเสมอก็ตามนะคะ อย่างไรก็ตาม หากมีการรับประทานไปแล้วตามที่คุณหมอแนะนำ ก็ไม่เป็นไรค่ะ เพราะไม่มีข้อห้ามใช้ในหญิงหลังคลอดหรือให้นมบุตร

แต่สิ่งที่สำคัญยิ่งกว่าก็คือ ผู้ถามควรไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อประเมินว่ามีความเหมาะสมแล้วหรือไม่ที่จะมีเพศสัมพันธ์ในช่วงเวลานี้ โดยเฉพาะถ้าคาดว่าจะมีเพศสัมพันธ์อีกเรื่อย ๆ ก่อนที่จะถึงนัดตรวจหลังคลอดนะคะ อีกทั้ง คุณหมอจะได้พิจารณาวิธีคุมกำเนิดที่เหมาะสมกับผู้ถามให้ด้วยค่ะ