กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

ติดเชื้อไซยาโนแบคทีเรีย (Cyanobacteria infection)

เผยแพร่ครั้งแรก 23 ก.พ. 2017 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 2 นาที

Cyanobacteria เป็นกลุ่มของเชื้อแบคทีเรียที่พบได้ทั่วโลก เชื้อเหล่านี้สามารถเจริญได้ได้ในแหล่งน้ำทุกที่ ทั้งน้ำสะอาด ไม่สะอาด หรือในน้ำทะเล และสามารถสังเคราะห์แสงได้ 

โดยปกติแล้วเราจะสามารถเห็นเชื้อนี้ได้ด้วยตาเปล่าหากอยู่ในที่ที่อุดมไปด้วยแร่ธาตุและอากาศอบอุ่น ซึ่งเป็นปัจจัยที่ทำให้แบคทีเรียชนิดนี้โตอย่างรวดเร็วในทะเลสาบหรือแหล่งน้ำอื่นๆ 

แบคทีเรียเหล่านี้อาจเรียกอีกชื่อหนึ่งว่าสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงิน เนื่องจากสี ลักษณะของผิวสัมผัส และการอยู่อาศัยในแหล่งน้ำ แต่ไม่ได้จัดเป็นพืชเหมือนสาหร่ายอื่นๆ พวกมันสามารถผลิตสารพิษที่ทำให้เกิดอันตรายต่อมนุษย์และสุนัขได้

ปรากฏการณ์ Cyanobacteria Blooms คืออะไร?

ปรากฏการณ์ Cyanobacteria Blooms มักเกิดในน้ำนิ่ง เช่น ทะเลสาบ บึง และลำน้ำเล็กๆ เมื่อน้ำอยู่ในอุณหภูมิที่อบอุ่น ได้รับแสงแดดเพียงพอ และมีสารอาหาร เช่น ฟอสฟอรัส และไนโตรเจนมากเพียงพอ ปรากฏการณ์นี้เกิดขึ้นบ่อยที่สุดในระหว่างฤดูร้อนและต้นฤดูใบไม้ร่วง แต่ก็สามารถเกิดได้ในช่วงเวลาอื่นๆ ของปีเช่นกัน 

เนื่องจากเชื้อชนิดนี้ลอยอยู่ในน้ำ ทำให้การขยายพันธุ์จะเกิดในรูปแบบฟองหรือเป็นผืนอยู่บนผิวน้ำ และทำให้จากน้ำใสกลายเป็นขุ่นได้ แม้ว่าโดยทั่วไปแล้วเชื้อแบคทีเรียกลุ่มนี้จะมีสีเขียวแกมน้ำเงิน แต่ขณะที่เกิดปรากฏการณ์นี้ขึ้น พวกมันอาจเปลี่ยนเป็นสีเขียว น้ำตาลหรือแดงได้ ในบางกรณีปรากฏการณ์นี้ก็ไม่ได้ส่งผลต่อลักษณะทางกายภาพของแหล่งน้ำ ทำให้ยากที่จะระบุว่าเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นเมื่อไหร่ ทั้งนี้เมื่อปรากฏการณ์ดังกล่าวสิ้นสุดลง หรือช่วงที่แบคทีเรียค่อยๆ ตายลง อาจทำให้น้ำมีกลิ่นเหม็นได้

อันตรายจากปรากฏการณ์ Cyanobacteria Blooms

Cyanobacteria อาจมีประโยชน์ในการสร้างสารอาหารให้กับพืชได้ เช่น ข้าว หรือถั่ว อย่างไรก็ตามการเกิดปรากฎการณ์ Cyanobacteria Blooms อาจเป็นอันตรายได้เช่นกัน ซึ่งเรียกว่า Harmful Algal Blooms (HABs) เนื่องจากขณะที่เกิดเหตุการณ์ดังกล่าวจะมีการใช้ออกซิเจนในน้ำและเกิดการบังแสงแดดซึ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิตของพืชน้ำจืดและสัตว์ นอกจากนั้น Cyanobacteria บางชนิดยังอาจผลิตสารพิษที่รุนแรง ซึ่งเรียกว่า Cyanotoxin ระหว่างที่เกิด Habs ได้ 

ในสหรัฐอเมริกา เชื้อสายพันธุ์ที่มีการสร้างสารพิษบ่อยที่สุดคือสายพันธุ์ Microcystis สายพันธุ์ Anabaena และสายพันธุ์ Oscillatoria ซึ่งจะผลิตสารพิษในกลุ่ม Microcystin กลุ่ม Cylindrospermopsin กลุ่ม Anatoxin และกลุ่ม Saxitoxin ออกมา 

ผลกระทบของเชื้อ Cyanotoxins ต่อสุขภาพ

การได้รับ Cyanotoxins จากการดื่ม การว่ายน้ำ หรือการหายใจเอาอากาศซึ่งมีเชื้อ Cyanobacteria หรือสารพิษของเชื้อเข้าไป สามารถส่งผลต่อผิวหนัง ระบบประสาท และตับได้ โดยจะทำให้เกิดอาการได้หลากหลาย เช่น

  • ระคายเคืองที่ผิวหนังและมีผื่นขึ้น
  • ปวดท้อง
  • คลื่นไส้และอาเจียน
  • ท้องเสีย
  • มีไข้
  • ปวดหัว
  • เจ็บคอ
  • ปวดกล้ามเนื้อและข้อ
  • มีตุ่มน้ำหรือแผลในปาก
  • เกิดอาการแพ้
  • หายใจลำบาก
  • รู้สึกร้อนหรือเจ็บแปล๊บตามนิ้วมือและนิ้วเท้า
  • ซึมลง
  • พูดช้า
  • มีน้ำลายมากขึ้น

เชื้อชนิดนี้ยังอาจทำให้เกิดการทำลายของตับอย่างรุนแรงถึงขั้นเป็นอันตรายต่อชีวิตได้ หากได้รับเชื้อ Cyanobacteria จากการล้างไตด้วยน้ำที่ปนเปื้อน นอกจากนี้สุนัขก็มักได้รับผลกระทบจากปรากฏการณ์ Cyanobacteria blooms เมื่อพวกมันไปว่ายน้ำหรือดื่มน้ำที่ปนเปื้อน ปรากฏการณ์นี้ได้ฆ่าสุนัขไปแล้วประมาณ 100 ตัว ในระหว่างปี ค.ศ. 2002-2012 อย่างไรก็ตามเชื่อว่าตัวเลขดังกล่าวยังเป็นตัวเลขที่น้อยกว่าความเป็นจริง เนื่องจาก CDC ได้ทำการสำรวจเพียง 13 รัฐเท่านั้น


4 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Joseph Bennington-Castro, What Is Cyanobacteria? (https://www.everydayhealth.com/cyanobacteria/guide/), 8/7/2015

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

ดูคำถามและคำตอบอื่นๆ ที่เกี่ยวกับอาการนี้
เกิดอาการคันที่ผิวหนังพอคันเสร็จสักพักผิวหนังจะพองมีน้ำใสข้างในถ้าเป็นมากถึงกับอักเสบและเป็นหนองอยากทราบว่าเกิดจากอะไรค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
เป็นแบคทีเรียในลำใส้จะทำไงให้หาย เนื่องจากกินยาแล้วครับ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
มีอาการทานอาหารบางร้าน (คนที่ไปด้วยไม่เป็น) แล้วคลื่นไว้เหมือนจะอาเจียน แต่ไม่ได้เป็นทุกร้านครับ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
การดื่มน้ำทุกๆ 1 ชั่วโมงเป็นการขับล้างแบคทีเรียในช่องปาก แต่แบคทีเรียเหล่านั้นก็จะลงไปตามกระเพาะเรามันจะมีผลเสียต่อระบบร่างกายของเราไมค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
อยากทราบว่า สิวในอวัยวะเพศหญิงหรือชาย ถ้าไปบีบเป็นอันตรายหรือไม่
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
เป็นฝีที่รักแร้ เกิดจากอะไร และมีวิธีรักษาอย่างไร
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)