ส่งที่ควรพิจารณาสำหรับผู้ป่วยโรคอ้วน
อาหารลดพลังงานอาจมีลักษณะเป็นอาหารธรรมดาหรืออาหารอ่อนก็ได้ ขึ้นอยู่กับการยอมรับของผู้ป่วย การดัดแปลงอาหารพิจารณา ดังนี้
- ปริมาณพลังงานที่ควรได้รับ
- ปริมาณโปรตีนที่ควรได้รับ
- ปริมาณไขมันที่ควรได้รับ
- ปริมาณคาร์โบไฮเดรตที่ควรได้รับ
- ปริมาณใยอาหารที่ควรได้รับ
ควรรับพลังงานเท่าไรในหนึ่งวัน?
ปริมาณพลังงานที่กำหนดให้ไม่ควรต่ำกว่า 1,000 กิโลแคลอรีต่อวัน กรณีกินอาหารที่มีพลังงานต่ำกว่า 1,000 กิโลแคลอรีต่อวัน จะได้รับสารอาหารไม่เพียงพอแก่ความต้องการของร่างกาย และต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิดโดยอาจต้องมีการเสริมวิตามินและเกลือแร่
การปรับลดอาหารที่ให้พลังงานต่ำกว่าปกติจากที่เคยบริโภคลง 500 กิโลแคลอรีต่อวัน จะทำให้น้ำหนักลดลงประมาณ 0.5 กิโลแคลอรีต่อสัปดาห์ โดยทั่วไปแพทย์มักจะสั่งอาหารให้มี พลังงานต่ำกว่าที่เคยได้รับปกติ ซึ่งอาจจะสั่ง 1,000 - 1,200 กิโลแคลอรีต่อวันหรืออาจต่ำกว่านี้
สารอาหารประเภทใดที่จำเป็นต่อร่างกาย
โปรตีนในอาหารควรเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย เพราะการลดลงปริมาณโปรตีนลงจะทำให้มีการสลายกล้ามเนื้อมาใช้เป็นพลังงานทดแทน ดังนั้นปริมาณโปรตีนที่ควรได้รับไม่ควรน้อยกว่า 1 กรัมต่อน้ำหนักตัว 1 กิโลกรัมต่อวัน หรือปริมาณ 20- 25 เปอร์เซ็นต์ของพลังงานที่ได้รับ และควรเป็นโปรตีนที่มีไขมันต่ำ เช่น อกไก่ ปลา ถั่วเมล็ดแห้ง เป็นต้น
ปริมาณไขมันต้องจำกัดให้ลดลงกว่าปกติ คือ ประมาณ 20 เปอร์เซ็นต์ของพลังงานที่ได้รับในแต่ละวัน หรือปริมาณ 25-60 กรัมต่อวัน หลีกเลี่ยงการจัดอาหารที่มีไขมันสูง อาหารที่ต้องใช้กะทิ เช่น แกงเผ็ด พะแนงขนมที่ใส่กะทิ เป็นต้น
ร่างกายควรได้รับคาร์โบไฮเดรตไม่น้อยกว่า 100 กรัมต่อวัน เพื่อป้องกันภาวะเป็นกรดในร่างกาย เนื่องจากมีสารคีโตนที่เกิดจากร่างกายขาดคาร์โบไฮเดรต ทำให้การเผาผลาญของไขมันที่ไม่สมบูรณ์ขึ้น คาร์โบไฮเดรตที่ได้รับประทานควรเป็นประเภท Complex carbohydrate เช่น ผัก ผลไม้และอาหารที่มีใยอาหารสูง ๆ เพื่อช่วยให้อิ่มได้นาน นอกจากนี้ต้องหลีกเลี่ยงอาหารที่ใส่น้ำตาล หรืออาหารที่หวานจัด เช่น ผลไม้เชื่อม ผลไมแช่อิ่ม ทองหยอด ฝอยทอง เป็นต้น
อาหารที่ควรจัดให้มีใยอาหารเพิ่มขึ้น เพื่อช่วยลดพลังงานและทำให้อิ่มอยู่ได้นาน ขณะเดียวกันลดการดูดซึมพลังงานของอาหาร อาหารจึงควรจัดให้มีผักมากขึ้น
อาหารลดพลังงาน เป็นอาหารที่มีการกำจัดไม่แตกต่างไปจากอาหารธรรมดาเพื่อให้ได้ผลในการลดน้ำหนัก รายการอาหารจึงสามารถนำมาใช้ร่วมกัน ดังตัวอย่างรายการอาหารลดพลังงานในตารางที่ 6.10
ตารางที่ 6.10 ตัวอย่างรายการอาหารธรรมดาเปรียบเทียบกับอาหารลดพลังงาน
มื้ออาหาร | อาหารธรรมดา | อาหารธรรมดาลดพลังงาน |
เช้า | ข้าวต้ม ผัดผักบุ้ง ยำปลากรอบ นมสด | ข้าวต้ม ต้มจับฉ่าย ยำกุ้งแห้ง นมสดพร่องมันเนย |
กลางวัน | เส้นใหญ่ผัดซีอิ๊วหมู กล้วยบวชชี น้ำส้มคั้น | เส้นใหญ่ราดหน้ากุ้ง มะม่วงดิบ น้ำส้มคั้น |
เย็น | ข้าวสวย แกงส้มผักรวมปลาช่อนทอด ผัดคะน้าหมูกรอบ แกงบวดฟักทอง | ข้าวสวย แกงส้มผักรวมกุ้ง ผัดคะน้าปลาเค็ม ไอศกรีมเชอร์เบตมะนาว |
