ประโยชน์ของบอระเพ็ด สรรพคุณ ตัวอย่างเมนูน่ารับประทานจากบอระเพ็ด และข้อควรระวัง
บอระเพ็ด เป็นชื่อของสมุนไพรที่มีความโดดเด่นในเรื่องของรสชาติที่ขมจัดจนใครก็ต้องขยาด แต่ในแง่ของสรรพคุณ บอระเพ็ดก็ไม่ได้เป็นรองสมุนไพรชนิดอื่นๆ เลย เนื่องจากสามารถนำมารักษาโรคได้หลายชนิด และยังใช้ทำเป็นยาได้เกือบทุกส่วน
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ทำความรู้จักบอระเพ็ด
บอระเพ็ด (Heart leaved Moonseed) มีลักษณะเป็นไม้เลื้อย โดยมีเนื้ออ่อนเถากลม มีปุ่มปมรอบเถา สมุนไพรชนิดนี้มีถิ่นกำเนิดอยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ พบได้ในทุกภูมิภาคของประเทศไทย ต้นบอระเพ็ดจะเกาะพันไปตามต้นไม้ชนิดอื่นๆ โดยเฉพาะในป่าไม้เบญจพรรณและป่าดงดิบ เมื่อกรีดเถาจะมียางสีเหลืองไหลออกมา มีรสชาติขมจัดจากสารที่ชื่อว่า Picroretin
สรรพคุณของบอระเพ็ด
บอระเพ็ด มีสรรพคุณที่น่าสนใจดังต่อไปนี้
- บรรเทาอาการไข้หวัด แก้ร้อนใน นำเถาสดของบอระเพ็ดขนาด 30 กรัมมาตำแล้วคั้นเอาแต่น้ำ นำไปเคี่ยวกับน้ำอีก 3 ส่วนจนเหลือเพียง 1 ส่วน ดื่มก่อนอาหารครั้งละ 2-3 ช้อนโต๊ะ วันละ 2 ครั้งเช้าเย็น จนกว่าจะหาย
- บำรุงเส้นผมและหนังศีรษะ บอระเพ็ดที่บดละเอียดแล้ว สามารถนำมาผสมลงในแชมพูหรือครีมนวดผม เพื่อบรรเทาอาการคันศีรษะ และบรรเทาอาการจากโรคชันนะตุ นอกจากนี้ยังช่วยลดปัญหาผมแตกปลาย ตลอดจนผมขาดหลุดร่วงง่าย
- รักษาโรคกระเพาะอาหาร ให้ใช้บอระเพ็ด 5 ส่วน มะขามเปียก 7 ส่วน เกลือ 3 ส่วน และน้ำผึ้งพอสมควร นำมาคลุกให้เข้ากัน แล้วนำมารับประทานแก้โรคกระเพาะ 3 มื้อก่อนอาหาร
- รักษาฝี หนอง และแผลอักเสบ นำบอระเพ็ดมาโขลกหรือตำให้ละเอียด แล้วใช้พอกบริเวณรอยแผล จะช่วยบรรเทาอาการอักเสบลงได้ อีกทั้งยังช่วงลดอาการฟกช้ำตามจุดต่างๆ ของร่างกายได้เป็นอย่างดีอีกด้วย
- ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด นำเถาสดของบอระเพ็ดที่โตเต็มเต็มที่ไปตากให้แห้ง แล้วนำมาบด ชงกับน้ำร้อนดื่มครั้งละ 1 ช้อนโต๊ะ จะช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ สำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวานควรปรึกษาแพทย์ก่อน
- ช่วยลดระดับความดันโลหิต จากการศึกษาพบว่า ในบอระเพ็ดมีสาร Adenosine สาร Higenamine และสาร Salsolinol ที่ช่วยลดระดับความดันโลหิตได้ และยังช่วยเพิ่มระดับไขมันดีในร่างกาย
- ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคสมองเสื่อม ในบอระเพ็ดมีสารต้านอนุมูลอิสระหลายชนิด ที่มีฤทธิ์ต้านสาร AChE ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคสมองเสื่อมได้
เมนูสุขภาพจากบอระเพ็ด
บอระเพ็ดแช่อิ่ม นำบอระเพ็ด 1 กิโลกรัมมาลอกปอกเปลือกด้านนอก จากนั้นตัดเป็นท่อนแล้วนำไปแช่น้ำเกลือ 1 คืน (อัตราส่วน น้ำ 5 ลิตรต่อเกลือ 1 ลิตร) จากนั้นแกว่งต่อด้วยสารส้ม แล้วเปลี่ยนน้ำเกลือแช่ทุกวันเพื่อให้หายขม เมื่อหายขมแล้วให้ล้างจนสะอาด นำมาแช่น้ำปูนใสอีก 1 คืน จากนั้นนำมาต้มประมาณ 10 นาที แบ่งน้ำตาลทรายมาต้มไม่ต้องหวานมาก จากนั้นนำบอระเพ็ดมาแช่ ให้อุ่นน้ำเชื่อมทุกวัน เติมน้ำตาลทรายทุกวัน โดยเติมจนกว่าจะหมด 1 กก. แช่น้ำเชื่อมไว้จนครบ 15 วัน แล้วจึงนำมารับประทาน
บอระเพ็ดดองน้ำผึ้ง นำบอระเพ็ดมาล้างทำความสะอาด หั่นเป็นชิ้นเล็กๆ เท่ากับ 1 ข้อนิ้ว แล้วนำไปผึ่งให้แห้ง จากนั้นให้เคี่ยวน้ำผึ้งจนข้น ทิ้งไว้ให้เย็น นำบอระเพ็ดที่เตรียมไว้ใส่ลงในโหลแล้วให้เทน้ำผึ้งที่เคี่ยวลงในโหล ปิดฝาให้สนิท ทิ้งเอาไว้สัก 3-4 เดือน จากนั้นก็สามารถนำมารับประทานได้
บอระเพ็ดเม็ดผสมน้ำผึ้ง นำเถาบอระเพ็ดมาตากแดดให้แห้งสนิท แล้วนำมาบดละเอียดให้เป็นผง จากนั้นนำมาผสมกับน้ำผึ้งแล้วปั้นให้เป็นก้อนกลมๆ ใช้รับประทานเป็นยาบำรุงกำลัง
ข้อควรระวัง
- ไม่ควรรับประทานติดต่อกันนานจนเกินไป เพราะบอระเพ็ดเป็นพืชที่มีรสขมจัด อาจส่งผลถึงตับและไตได้
- หากรับประทานไปแล้วพบว่ามีอาการมือเย็น เท้าเย็น มือเท้าไม่มีเรี่ยวแรง ตัวเหลือง ตาเหลือง ควรหยุดรับประทาน แล้วรีบไปพบแพทย์ทันที
- สตรีมีครรภ์ และสตรีที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานบอระเพ็ด
- ไม่ควรรับประทานบอระเพ็ดติดต่อกันนานเกิน 1 เดือน ควรเว้นระยะในการรับประทานเพื่อให้ร่างกายปรับสภาพ เนื่องจากบอระเพ็ดมีรสขมจัดอาจจะมีผลต่อหัวใจได้ โดยอาจจะรับประทานเดือนเว้นเดือน หรือเว้นระยะ 1-2 สัปดาห์ เป็นอย่างน้อย
