กองบรรณาธิการ HonestDocs
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HonestDocs
ทีมแพทย์ HD
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
ทีมแพทย์ HD

กระดูกร้าวจากการใช้งานมาก

จะรู้ได้อย่างไรว่ากระดูกร้าว แล้วต้องดูแลตัวเองอย่างไรดี บทความนี้มีคำตอบ
เผยแพร่ครั้งแรก 13 พ.ค. 2018 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 ตรวจสอบความถูกต้อง 25 ก.พ. 2019 เวลาอ่านประมาณ 2 นาที
กระดูกร้าวจากการใช้งานมาก

กระดูกร้าวจากการใช้งานมาก หรือสเตรสแฟรกเจอร์ (stress fracture) เกิดขึ้นเมื่อมีการใช้งานกระดูกชิ้นใดชิ้นหนึ่งบ่อยๆ จนกระดูกไม่มีโอกาสซ่อมแซมตัวเอง กระดูกชิ้นนั้นจึงเกิดการหักร้าวในระดับอนุภาคเล็กๆ (micro fracture) ซึ่งมักมองไม่เห็นด้วยตาเปล่าหรือจากการเอ็กซเรย์กระดูกเอ็กซเรย์ธรรมดา

กระดูกหักร้าวจากสาเหตุนี้พบได้ในกระดูกเกือบทุกชิ้น แต่ที่พบบ่อย (เรียงตามลำดับจากมากไปหาน้อย) ได้แก่ กระดูกแข้ง กระดูกเท้า กระดูกน่อง กระดูกต้นขา

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจกระดูกวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 534 บาท ลดสูงสุด 61%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

ปัจจัยเสี่ยงกระดูกร้าว

ปัจจัยเสี่ยงของกระดูกแตกร้าวจากการใช้งาน ได้แก่ อาชีพ เช่น ทหาร นักกีฬาประเภทลู่ เป็นต้น หรือคนที่ไม่เคยออกกำลังกายและมาออกกำลังกายหักโหมทันที ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนถาวร คนที่มีฝ่าเท้าแบนราบกับพื้น และผู้ป่วยภาวะกระดูกบางและกระดูกพรุน

อาการกระดูกร้าว

โดยปกติแล้วกระดูกร้าวจากการใช้งานมาก กระดูกจะยังไม่ผิดรูป ยังใช้งานได้ และไม่มีรอยฟกช้ำ (ซึ่งต่างจากกระดูกหักทั่วไป) แต่จะมีอาการปวดเรื้อรัง ซึ่งอาการปวดจะค่อยเป็นค่อยไป และอาจกดเจ็บในบริเวณกระดูกหักร้าวได้ อาจมีบวมและบวมมากขึ้นเมื่อใช้งาน แต่อาการต่างๆ จะดีขึ้นเมื่อพักการใช้งาน 

ถ้าหากพักการใช้งานแล้วไม่รู้สึกดีขึ้น มีอาการรุนแรงมากกว่าเดิม ควรรีบพบแพทย์ทันที

การวินิจฉัยกระดูกร้าว

แพทย์วินิจฉัยกระดูกหักร้าวจากการใช้งานมากได้จากประวัติส่วนตัว ซักถามอาการ ตรวจร่างกาย ซึ่งจำเป็นต้องตรวจด้วยการเอ็กซเรย์กระดูก ตรวจภาพถ่ายกระดูกด้วยเอ็มอาร์ไอ หรือการตรวจภาพกระดูกจากการสแกนกระดูกด้วยน้ำยาแร่รังสี (เป็นการตรวจทางการแพทย์ด้านเวชศาสตร์นิวเคลียร์ ซึ่งสามารถตรวจภาพกระดูกหักชนิดมองไม่เห็นจากการเอกซเรย์) และการตรวจอื่นๆ ตามดุลพินิจของแพทย์

แนวทางการรักษากระดูกร้าว

เป็นการรักษาแบบประคับประคองตามอาการ คือ รับประทานยาบรรเทาอาการปวด และใช้เครื่องช่วยพยุงกระดูกส่วนนั้น ที่สำคัญเลย คือ พักการใช้กระดูกส่วนนั้นอย่างน้อย 4 - 12 สัปดาห์ เพื่อให้กระดูกฟื้นฟูตัวเอง แต่อาจนานกว่านั้น ขึ้นกับตำแหน่งและความรุนแรงของอาการ หรือบางครั้งอาจต้องผ่าตัด ทั้งนี้ขึ้นกับดุลพินิจของแพทย์ 

ผลข้างเคียงและความรุนแรง

กระดูกหักร้าวจากการใช้งานมากเป็นโรคไม่รุนแรง แต่ส่งผลให้คุณภาพชีวิตลดลง

การดูแลตนเองและการพบแพทย์  

  • พักการใช้งานกระดูกชิ้นนั้น เช่น หากเกิดการร้าวในกระดูกขา ควรงดการลงน้ำหนักในขาข้างนั้น
  • ปฏิบัติตามที่แพทย์ พยาบาล นักกายภาพบำบัดแนะนำ
  • รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อกระดูก (อ่านเพิ่มเติมในหัวข้อ"กระดูกหัก" เลือกทานอาหารอย่างไรให้ฟื้นตัวเร็ว
  • ใช้น้ำแข็งประคบ เพื่อช่วยบรรเทาอาการปวดและลดบวม ควรทำในช่วง 24 ชั่วโมงแรกของอาการปวด
  • เมื่อแพทย์อนุญาตให้กลับไปทำงาน ต้องค่อยๆ เริ่มงานและต้องมีเวลาพักการใช้งานกระดูกมากขึ้นกว่าเดิม
  • พบแพทย์ตามนัดเสมอ และรีบพบแพทย์ก่อนนัดเมื่ออาการต่างๆ แย่ลงหรือผิดปกติไปจากเดิม

การป้องกันกระดูกร้าว 

  • สวมรองเท้าให้เหมาะสมกับลักษณะเท้า และลักษณะกิจกรรมที่ทำ
  • เมื่อประกอบอาชีพที่เป็นปัจจัยเสี่ยง ควรหาทางพักการใช้งานกระดูกและควรปฏิบัติตามกติกาหรือตารางการฝึกฝน เช่น การอบอุ่นร่างกายก่อนเริ่มงาน
  • รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อการเสริมสร้างมวลกระดูก เช่น ปลาเล็กปลาน้อย นม หรือผลิตภัณฑ์ที่ทำจากนม เป็นต้น
  • ในปัจจุบัน คนส่วนใหญ่หันมาวิ่งมาราธอนมาก ซึ่งควรจะบริหารตารางการวิ่งและฝึกซ้อมให้ดี ไม่ควรวิ่งติดต่อกันมากจนเกินไป 

1 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Jason McKean, Tibial Shaft Stress Fractures (https://www.orthobullets.com/knee-and-sports/3112/tibial-shaft-stress-fractures), 10 June 2016.

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป