ทีมแพทย์แผนไทยประยุกต์ HD
เขียนโดย
ทีมแพทย์แผนไทยประยุกต์ HD
นพ.พิสุทธิ์ พงษ์ชัยกุล
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
นพ.พิสุทธิ์ พงษ์ชัยกุล

วิธีรักษาริดสีดวงทั้งแบบแผนปัจจุบันและทางเลือก

าริดสีดวงทวารรักษาได้ จะรักษาแบบไหนขึ้นอยู่กับตัวคุณและความรุนแรงของอาการ
เผยแพร่ครั้งแรก 30 พ.ค. 2019 อัปเดตล่าสุด 7 ธ.ค. 2022 ตรวจสอบความถูกต้อง 14 ก.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 4 นาที
วิธีรักษาริดสีดวงทั้งแบบแผนปัจจุบันและทางเลือก

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • โรคริดสีดวงทวารเกิดจากการขยายตัวของหลอดเลือดบริเวณทวารหนัก ทำให้เส้นเลือดฝอยบริเวณนั้นโป่งพอง เกิดก้อนเนื้อที่ปากทวารหนัก และเมื่อถ่ายอุจจาระจะมีเลือดปนออกมาด้วย
  • วิธีรักษาโรคริดสีดวงทวารหนักทั้งตามแนวทางแพทย์แผนปัจจุบันและทางเลือกมีหลายวิธี ได้แก่ ใช้ยาเหน็บทวารหนัก ช่วยลดการอักเสบของริดสีดวง เช่น อาการบวมเต่ง แสบร้อน อาการปวด  การรับประทานยาระบาย หรือยาที่ทำให้อุจจาระนุ่มขึ้น การรักษาโดยการรับประทานยาสมุนไพร
  • ว่านหางจระเข้ มีสรรพคุณช่วยให้ขับถ่ายได้ง่ายขึ้น ลดการอักเสบ อาการปวด ลดอาการคันด้วยฤทธิ์เย็นจากเนื้อวุ้น สามารถใช้ได้ทั้งในรูปแบบยาภายในและยาภายนอก เพียงแต่ต้องล้างน้ำยางสีเหลืองออกให้หมดเหลือเฉพาะเมือกกับเนื้อวุ้นสีขาวใส
  • เพชรสังฆาต มีสรรพคุณช่วยลดการอักเสบ ช่วยให้หลอดเลือดดำที่บวมเป่งบริเวณทวารหนักหดตัว สามารถรับประทานได้ทั้งแบบสดและแบบแคปซูล ตามบัญชียาหลักแห่งชาติของกระทรวงสาธารณสุข
  • เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจและรักษาริดสีดวงทวาร

ริดสีดวงทวารเป็นโรคที่ไม่ร้ายแรง เพียงแต่สามารถสร้างความรำคาญและความไม่สุขสบายในการใช้ชีวิตประจำวันให้ผู้ป่วย ทั้งนี้การรักษาที่ถูกวิธีและเหมาะสมกับอาการของโรค สามารถช่วยให้อาการของโรคริดสีดวงทวารดีขึ้นได้ภายใน 1-2 สัปดาห์

โรคริดสีดวงทวารคืออะไร

โรคริดสีดวงทวารเกิดจากการขยายตัวของหลอดเลือดบริเวณทวารหนัก ทำให้เส้นเลือดฝอยบริเวณนั้นโป่งพอง เกิดก้อนเนื้อที่ปากทวารหนัก และเมื่อถ่ายอุจจาระจะมีเลือดปนออกมาด้วย 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

สาเหตุการเกิดโรคริดสีดวงทวารส่วนใหญ่มักเกิดจากการเบ่งถ่าย เนื่องจากภาวะท้องผูก 

นอกจากนี้โรคริดสีดวงทวารยังอาจเกิดจากสาเหตุอื่นได้ เช่น เกิดจากภาวะตั้งครรภ์ เรียกว่า "ริดสีดวงขณะตั้งครรภ์" เนื่องจากมีการเพิ่มความดันในช่องท้องทำให้เส้นเลือดที่ปากทวารหนักขยายตัวเพิ่มมากขึ้น

ยิ่งไปกว่านั้นโรคริดสีดวงทวารยังอาจเกิดจากพันธุกรรมได้อีกด้วย

วิธีรักษาโรคริดสีดวงทวาร

วิธีรักษาโรคริดสีดวงทวารหนักทั้งตามแนวทางแพทย์แผนปัจจุบันและทางเลือกมีหลายวิธี ดังนี้

  • ใช้ยาเหน็บทวารหนัก ช่วยลดการอักเสบของริดสีดวง เช่น อาการบวมเต่ง แสบร้อน อาการปวด
  • รับประทานยาระบาย หรือยาที่ทำให้อุจจาระนุ่มขึ้น
  • รักษาโดยการรับประทานยาสมุนไพร

การรักษาโรคริดสีดวงทวารแบบทางเลือกโดยการใช้สมุนไพร

ว่านหางจระเข้ 

สรรพคุณ: ช่วยให้ขับถ่ายได้ง่ายขึ้น ลดการอักเสบ อาการปวด ลดอาการคันด้วยฤทธิ์เย็นจากเนื้อวุ้น สามารถใช้ได้ทั้งในรูปแบบยาภายในและยาภายนอก 

วิธีรับประทาน: นำใบว่านหางจระเข้สดมาปอกเปลือกออก ล้างน้ำยางสีเหลืองออกให้หมดเหลือเฉพาะเมือกกับเนื้อวุ้นสีขาวใส แล้วหั่นเป็นลูกเต๋าเล็กๆ รับประทานก่อนอาหารตอนเช้าครั้งละประมาณ 1-2 ช้อนโต๊ะ ติดต่อกันทุกวัน ประมาณ 15-30 วัน 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจและรักษาริดสีดวงทวารวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 970 บาท ลดสูงสุด 46%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

วิธีใช้เป็นยาภายนอก: เริ่มด้วยการปอกเปลือกใบว่านหางจระเข้แล้วล้างเอายางสีเหลืองออกจนหมด จากนั้นเหลาให้ปลายแหลมเล็กน้อย เพื่อใช้เหน็บในช่องทวารหนัก อาจนำว่านหางจระเข้ไปแช่ตู้เย็น หรือน้ำแข็งให้แข็งจะทำให้สอดได้ง่ายขึ้น 

หมั่นเหน็บวันละ 1-2 ครั้ง จนกว่าจะหาย

เพชรสังฆาต 

สรรพคุณ: ช่วยลดการอักเสบ ช่วยให้หลอดเลือดดำที่บวมเป่งบริเวณทวารหนักหดตัว 

อย่างไรก็ตามมีการศึกษาด้วยวิธี systematic review and meta-analysis พบว่า ยังไม่มีข้อสนับสนุนที่ชัดเจนที่เพชรสังฆาตช่วยรักษา หรือป้องกันริดสีดวงทวาร

วิธีรับประทาน: นำเพชรสังฆาตสด 1 ปล้อง หั่นเป็นข้อเล็กๆ หุ้มด้วยกล้วยสุก หรือมะขามเปียก แล้วกลืนวันละ 2 ครั้ง หลังอาหารเช้าและเย็น รับประทานติดต่อกันเป็นเวลา 10-15 วัน อาการจะทุเลาลง 

หรือจะรับประทานแบบแคปซูล ตามบัญชียาหลักแห่งชาติของกระทรวงสาธารณสุข ตำรับยาผสมเพชรสังฆาต ชนิดผง ครั้งละประมาณ 1 กรัมละลายน้ำ วันละ 3 ครั้งหลังอาหารทันที

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจและรักษาริดสีดวงทวารวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 970 บาท ลดสูงสุด 46%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

เม็ดแมงลัก 

สรรพคุณ: เป็นยาระบาย 

วิธีรับประทาน: ให้ตักเม็ดแมงลัก 1-2 ช้อนชา แช่ไว้ในน้ำ ทิ้งไว้จนกว่าจะพองเต็มที่ แล้วนำมารับประทานก่อนนอน รับประทานได้ทุกวัน หรือ 3-4 วันต่อสัปดาห์

ตำรับยาริดสีดวงมหากาฬ 

จากบัญชียาหลักแห่งชาติ ช่วยบรรเทาอาการริดสีดวงทวารหนัก รับประทานครั้งละ 800 มิลลิกรัม-1 กรัม วันละ 3 ครั้งก่อนอาหาร

การรักษาโรคริดสีดวงทวารแบบแพทย์แผนปัจจุบัน

นั่งแช่น้ำอุ่น 

ผสมน้ำอุ่นลงในกะละมังขนาดพอเหมาะ ผสมด่างทับทิมเล็กน้อยลงไปให้น้ำกลายเป็นสีชมพูอ่อนๆ จากนั้นให้นั่งเอาก้นลงไปแช่น้ำอุ่นนานประมาณ 15-30 นาที ควรทำก่อนและหลังอุจจาระ 

น้ำอุ่นจะช่วยให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น คลายเส้นโลหิตที่โป่งพองที่เกิดเป็นริดสีดวงทวารได้ 

การฉีดยาที่ริดสีดวงทวาร

เพื่อทำให้หัวริดสีดวงทวารหนักยุบลงและรั้งเนื้อเยื่อริดสีดวงไม่ให้เลื่อนตัวลงมา การรักษาในรูปแบบนี้เหมาะกับหัวริดสีดวงที่ย้อยออกมาไม่มาก และต้องฉีดซ้ำทุก 2-4 สัปดาห์ จนอาการทุเลา

การใช้ยางรัด 

เหมาะกับผู้มีหัวริดสีดวงที่ย้อยและมีขั้วขนาดพอรัดได้ การรัดช่วยให้หัวริดสีดวงหลุดออก และพังผืดที่เกิดจากแผลจะรั้งริดสีดวงที่เหลือให้หดกลับเข้าไปในทวารหนัก ทำได้ครั้งละไม่เกิด 3 ตำแหน่ง และการรัดเพิ่มทำได้ทุก 3-4 สัปดาห์

การจี้ริดสีดวงทวารด้วยอินฟราเรด 

เหมาะสำหรับริดสีดวงทวารในระยะที่ 1 (ริดสีดวงขนาดเล็กมีเลือดออกและไม่มีก้อนยื่น) และระยะที่ 2 (ริดสีดวงที่ยื่นออกมาจากปากทวารขณะเบ่งถ่ายอุจจาระและสามารถหดกลับเข้าที่เองได้) 

ผลข้างเคียงอาจเกิดเลือดออกจากแผลได้หลังการจี้ 1-2 สัปดาห์แรก แต่ไม่มากและมักหยุดเองได้

การผ่าตัดริดสีดวงทวาร 

การผ่าตัดเหมาะสำหรับผู้ป่วยริดสีดวงทวารในระยะที่ 3 (ริดสีดวงที่ยื่นออกจากปากทวาร สามารถกลับเข้าที่ได้โดยต้องใช้นิ้วดันกลับ) และระยะที่ 4 (ริดสีดวงที่ยื่นออกมาตลอดเวลาไม่สามารถดันกลับเข้าที่ได้)

ในการผ่าตัดอาจมีการฉีดยา หรือรับประทานยาแก้ปวดก่อนการผ่าตัด ช่วยให้ผู้ป่วยสามารถฟื้นตัวจากการผ่าตัดได้เร็ว ปวดแผลน้อย และส่วนใหญ่กลับบ้านได้ใน 1-2 ชั่วโมงหลังการผ่าตัด โดยไม่จำเป็นต้องนอนโรงพยาบาล

ข้อปฏิบัติเพื่อป้องกันการเกิดริดสีดวงทวาร

  • รับประทานที่มีกากใยสูง เช่น ผักสด ผลไม้สด กล้วยน้ำว้า มะละกอสุก ข้าวที่ไม่ได้ผ่านกระบวรการขัดสี  ช่วยให้การขับถ่ายอุจจาระสะดวกขึ้น อุจจาระนิ่ม ไม่เจ็บแสบทวารหนัก นอกจากนี้ยังช่วยลดความเสี่ยงการเกิดมะเร็งลำไส้ได้อีกด้วย
  • ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ สัปดาห์ละ 2-3 วัน ครั้งละประมาณ 20-30 นาที เพื่อช่วยกระตุ้นให้ลำไส้มีการเคลื่อนไหวและบีบให้อุจจาระและเกิดการขับถ่ายของเสียออกมา
  • ควรงดการรับประทานชา กาแฟ เนื่องจากมีสารคาเฟอีน มีฤทธิ์ทำให้ท้องผูกได้
  • ดื่มน้ำสะอาดให้ได้วันละ 7-8 แก้ว เพื่อให้อุจจาระมีน้ำอุ้ม ส่งผลให้อุจจาระนุ่มไม่ต้องเบ่งถ่าย และควรดื่มน้ำ 1 แก้ว หลังตื่นนอนตอนเช้า เพราะจะช่วยกระตุ้นการขับถ่ายได้
  • หลีกเลี่ยงการเบ่งอุจจาระ ควรขับถ่ายให้เป็นเวลา ฝึกให้ลำไส้มีพฤติกรรมอัตโนมัติ 
  • ควรเข้าห้องน้ำทันทีเมื่อรู้สึกอยากถ่าย ไม่ควรกลั้นอุจจาระ
  • หลีกเลี่ยงการใช้ยาระบาย เนื่องจากทำให้กลไกลการเคลื่อนไหวของลำไส้อัตโนมัติเสียไป ถ้าไม่ได้รับยา ลำไส้จะไม่ทำงาน และทำให้เกิดอาการท้องผูกได้
  • ผ่อนคลายความเครียด เนื่องจากความเครียดทำให้ระบบต่างๆ ในร่างกายแปรปรวน รวมไปถึงระบบขับถ่ายด้วย เพราะเมื่อเกิดความเครียดจะทำให้เบื่ออาหาร จากนั้นลําไส้จะหยุดบีบตัวชั่วคราวพร้อมกับถ่ายไม่ออก
  • เมื่อมีอาการขับถ่ายผิดปกติ หรือถ่ายอุจจาระเป็นเลือดปริมาณมาก ให้รีบไปพบแพทย์ เพื่อหาสาเหตุของโรคและหาวิธีการรักษาที่ถูกต้อง

คุณก็สามารถป้องกันโรคริดสีดวงทวารได้ เพียงปรับพฤติกรรมการรับประทานอาหารเน้นผักและผลไม้สดมากๆ ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอ ขับถ่ายให้เป็นเวลา พักผ่อนให้เพียงพอ และผ่อนคลายความเครียด ตั้งแต่วันนี้  

บทความที่เกี่ยวข้อง

รีวิว รัดยางริดสีดวง ที่ โรงพยาบาลยันฮี | HDmall
รีวิว ตรวจหาริดสีดวงทวาร ที่ โรงพยาบาลพญาไท 2 | HDmall

เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจและรักษาริดสีดวงทวาร จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


8 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
ริดสีดวงทวาร มีกี่วิธี ใครเหมาะกับวิธีไหน? เช็กเลย, (https://hdmall.co.th/c/hemorrhoids-treatment).
ผ่าตัดริดสีดวง เตรียมตัวอย่างไร? ข้อดี-ข้อเสีย ผ่าตัดริดสีดวง, (https://hdmall.co.th/c/hemorrhoids-surgery).
Sawangjit R, Puttarak P, Saokaew S, Chaiyakunapruk N. Efficacy and Safety of Cissus quadrangularis L. in Clinical Use: A Systematic Review and Meta-analysis of Randomized Controlled Trials. Phytother Res. 2017;31(4):555-567. doi:10.1002/ptr.5783.

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป
โรคริดสีดวงทวาร มีเลือดออกขณะขับถ่ายและหลังขับถ่าย
โรคริดสีดวงทวาร มีเลือดออกขณะขับถ่ายและหลังขับถ่าย

โรคริดสีดวงคืออะไร บอกสาเหตุและอาการ รวมถึงวิธีการรักษาและป้องกัน

อ่านเพิ่ม
การฟื้นตัวหลังการผ่าตัดริดสีดวงทวาร
การฟื้นตัวหลังการผ่าตัดริดสีดวงทวาร

ทำอย่างไรจึงจะบรรเทาอาการเจ็บปวด ป้องกันการติดเชื้อหลังผ่าตัดได้ และช่วยให้ฟื้นตัวได้เร็ว เรามีคำตอบ

อ่านเพิ่ม