หลายคนคงคุ้นเคยกับหญ้าแพรกเป็นอย่างดี เนื่องจากเป็นพืชที่พบเห็นได้ง่ายในประเทศไทย แต่รู้หรือไม่ว่าพืชเหล่านี้มีประโยชน์มากมายกว่าที่คุณคิด คงเป็นเรื่องดีหากรู้วิธีนำมาใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อสุขภาพ
หญ้าแพรกคืออะไร?
หญ้าแพรกเป็นพืชในวงศ์ Poaceae (Gramineae) ชื่อทางวิทยาศาสตร์คือ Cynodon dactylon (L.) Pers.
หญ้าแพรกมีชื่อสามัญหลายชื่อ เช่น Bermuda grass, Creeping-cynodon, Lawn grass, Wire grass แต่ในประเทศไทยมักเรียกกันว่า หญ้าแพรก หรือหญ้าแผด
หญ้าแพรกสามารถขึ้นได้ง่ายหลากหลายสภาพอากาศ แต่จะเจริญเติบโตได้ดีเป็นพิเศษเมื่ออยู่ในไร่นาที่มีความชื้น อาจขึ้นพร้อมต้นข้าว มีอายุยืนยาวข้ามปี
ลักษณะของหญ้าแพรก
หญ้าแพรกประกอบไปด้วยส่วนต่างๆ มีลักษณะดังนี้
- รากและลำต้นใต้ดิน หญ้าแพรกมีรากลึกลงใต้ดินได้มากกว่า 2 เมตร แต่ส่วนมากมักไม่เกิน 60 เซนติเมตร ลำต้นใต้ดินของหญ้าแพรกสามารถเจริญเติบโตได้ง่าย กระจายไปตามพื้น หากโตสักระยะ อาจสังเกตเห็นรากโผล่พ้นดิ้นขึ้นมาเล็กน้อย
- ลำต้น สูงขึ้นจากพื้นดินได้ประมาณ 1 เมตร แต่จะโค้งงอขนานกับพื้น ลักษณะลำต้นเป็นข้อๆ บริเวณข้อที่พ้นดินขึ้นมาจะมีรากงอกออกมา ส่วนข้ออื่นๆ จะแตกกิ่งก้านเป็นใบออกมาแทน
- ใบ งอกออกมาจากข้อตามลำต้น มีความยาว 2-16 เซนติเมตร กว้าง 3-5 มิลลิเมตร แต่ละข้อจะมีใบงอกออกมาเพียง 2 ใบเท่านั้น ลักษณะใบเรียบมีขนเนื้อบาง ปลายแหลม
- ดอก ออกเป็นช่อ ประกอบไปด้วยช่อย่อยเล็กๆ 3-6 ช่อ ยาวประมาณ 2-5 เซนติเมตร ช่ออาจมีสีม่วง เทา หรือเขียว ช่อดอกย่อยมีดอกเล็กๆ เรียงขนานกัน 2 แถว หญ้าแพรกสามารถออกดอกได้ตลอดทั้งปี
- ผล เมล็ดหรือผลของหญ้าแพรกมีขนาดเล็กมาก ขนาดประมาณ 1-1.5 มิลลิเมตรเท่านั้น มีสีน้ำตาล ใช้ในขยายพันธุ์ได้
สรรพคุณของหญ้าแพรก
หญ้าแพรกเป็นพืชที่มีสรรพคุณมากมายที่หลายคนอาจไม่เคยรู้ ดังนี้
- ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด เหมาะสำหรับผู้ที่เป็นเบาหวานและกำลังคุมระดับน้ำตาลให้กลับสู่สมดุล
- มีส่วนช่วยเสริมความแข็งแรงของระบบภูมิคุ้มกัน หญ้าแพรกมีสารประกอบทางเคมีที่ชื่อ Cynodon dactylon protein fraction (CDPF) ซึ่งโปรตีนที่มีผลดีต่อระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยต้านไวรัสและจุลินทรีย์ที่อาจเป็นภัยกับร่างกาย
- ช่วยให้สุขภาพปากดีขึ้น หญ้าแพรกอุดมไปด้วยสารฟลาโวนอยด์ (Flavonoids) มีฤทธิ์ช่วยลดบาดแผลในปาก ลดอาการเลือดออกตามไรฟันและเหงือก ช่วยให้สุขภาพฟันแข็งแรง รวมถึงลดกลิ่นปากได้อีกด้วย
- บรรเทาอาการท้องผูก หญ้าแพรกเป็นยาระบายอ่อนๆ การดื่มน้ำหญ้าแพรกต่อสักระยะ จะช่วยลดความเสี่ยงที่ลำไส้จะทำงานผิดปกติ อาจใช้เป็นยาถ่ายพยาธิบางชนิดได้อีกด้วย
- ช่วยปรับสมดุลเกี่ยวกับถุงน้ำรังไข่หลายใบ หญ้าแพรกถือเป็นสมุนไพรที่มีฤทธิ์ช่วยปรับสมดุลของประจำเดือนสำหรับผู้ที่เป็นอาการเกี่ยวกับถุงน้ำรังไข่หลายใบ (Polycystic ovarian syndrome: PCOS)
- รักษาปัญหาผิว หญ้าแพรกมีฤทธิ์ต้านการอักเสบได้ สามารถนำหญ้าแพรกแบบผงมาผสมผงขมิ้นพอกบริเวณที่เป็นผื่น คัน กลาก โรคเรื้อน หรือโรคหิด
- สร้างเม็ดเลือดแดง การดื่มน้ำหญ้าแพรกสามารถเพิ่มปริมาณเซลล์เม็ดเลือดแดงหลงจากเป็นประจำเดือน หรือมีเลือกออกได้ รวมถึงยังเพิ่มระดับฮอร์โมนฮีโมโกลบิน (Hemogobin) ลดความเสี่ยงของโรคโลหิตจางได้อีกด้วย
อ่านเพิ่มเติม: ฟลาโวนอยด์คืออะไร?
อ่านเพิ่มเติม: ภาวะถุงน้ำรังไข่หลายใบ
วิธีนำหญ้าแพรกมาบริโภค
หญ้าแพรกสามารถใช้ประโยชน์ได้หลายส่วนและหลายวิธีการ ดังนี้
- นำรากหญ้าแพรกมาล้างให้สะอาด สามารถนำไปต้มกับน้ำ จากนั้นกรองรากออก ใช้ดื่มเป็นยาได้
- นำใบไปต้มกับน้ำและคั้นออกมาดื่มรักษาอาการติดเชื้อทางเดินอาหารและทางเดินปัสสาวะ
- ปัจจุบันมีการนำหญ้าแพรกมาทำเป็นผง สามารถใช้ผงพอกตามผิวหนังได้
- รับประทานหญ้าแพรกในรูปแบบอาหารเสริม
- ใช้ใบเป็นส่วนประกอบในการทำอาหารได้
- สกัดน้ำหญ้าแพรก ใช้ผสมเครื่องดื่ม เช่น น้ำมะพร้าว หรือน้ำผึ้ง
ข้อควรระวังเกี่ยวกับหญ้าแพรก
หญ้าแพรกเป็นพืชที่สามารถขึ้นได้ง่าย ทนทานต่อทุกสภาพดิน แพร่พันธุ์ได้รวดเร็ว ทำให้อาจกระทบกับการปลูกพืชทางการเกษตร เช่น ข้าว
รวมถึงปัจจุบันมีการสารกำจัดวัชพืชจำนวนมาก อาจเป็นไปได้ที่หญ้าแพรกที่รับมาจะได้รับสารปนเปื้อน ฉะนั้นหากต้องการรับประทานหญ้าแพรก ควรปลูกเองตามบ้าน หรือเลือกใช้ผลิตภัณฑ์อาหารเสริม
ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพ เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android
