ทำไมเวลาที่เราตื่นเต้น จะทำให้เรานอนไม่หลับ หรือหลับๆตื่นๆ อย่างเช่น พรุ่งนี้จะได้ไปเที่ยว หรือไม่เข้าค่ายที่ต้องตื่นเช้าๆ หนูขอแบบละเอียดๆนะคะ ขอบคุณมากๆค่ะ

อาการดังกล่าว เกิดจากการกระตุ้นการทำงานของระบบประสาทอัติโนวัติ ชนิด sympathetic ค่ะ เกิดเมื่อเรามีอารมณ์ตื่นเต้น หรือเครียด
ระบบประสาทอัติโนวัติ เป็นระบบประสาทที่ทำงานแบบ involuntary เพื่อควบคุมหรือปรับแต่งการทำงานของอวัยวะในร่างกาย
>>อวัยวะที่ระบบประสาทอัตโนวัติควบคุมได้แก่ อวัยวะภายในต่างๆ (visceral organs) ซึ่งประกอบด้วย
●กล้ามเนื้อเรียบ (smooth muscle)
●กล้ามเนื้อหัวใจ (cardiac muscle)
●ต่อม (glands)
>>ระบบประสาทอัตโนวัติแบ่งได้เป็น 2 division คือ
●ระบบประสาทซิมพาเธทิค (sympathetic)
●ระบบประสาทพาราซิมพาเธทิค (parasympathetic)
ทั้งสองระบบเชื่อมอวัยวะเข้ากับระบบประสาทส่วนกลาง (CNS)

>>หน้าที่: ตอบสนองต่อการเปลี่ยนแปลงหรือสิ่งเร้าที่เกิดขึ้นทั้งภายในและภายนอกร่างกาย ผ่านทางการทำงานของกล้ามเนื้อเรียบ, กล้ามเนื้อหัวใจ, ต่อมต่างๆ, การเปลี่ยนแปลงเมตาบอลิซึม

ดังนั้น การกระตุ้นระบบประสาท sympathetic ทำให้ทีอาการดังนี้ค่ะ
ตา-ม่านตาขยายตัว
ต่อมน้ำลาย-ลดปริมาณน้ำลาย
หัวใจ-เต้นเร็วขึ้น และบีบตัวแรงขึ้น
หลอดเลือด-หดตัว (เพิ่มความดันโลหิต)
ปอด-หลอดลมขยายตัว
ทางเดินอาหาร-ลดการบีบตัว
ตับ-เพิ่มการสังเคราะห์กลูโคส
ไต-ลดการสร้างปัสสาวะ
ต่อมหมวกไต-เพิ่มการหลั่ง adrenaline
กระเพาะปัสสาวะ-คลายตัว
จึงมีอาการแสดงอย่างที่คนไข้เป็นค่ะ

เป็นเพราะจิตใจเรามีความวิตกกังวลต่อเรื่องนั้นๆค่ะ เมื่อเรามีความวิตกกังวลหรือมีความเครียดเกิดขึ้นมันทำให้สารสื่อประสาทในสมองของเราขาดความสมดุลไป ซึ่งสารสื่อประสาทเหล่านี้จะมีผลต่อการทำงานของรบบประสาทอัตโนมัติในร่างกาย การนอนหลับ การคิด ความจำ อารมณ์และความรู้สึกค่ะ หากมีความวิตกกังวลต่อสิ่งต่างๆบ่อยครั้งจนส่งผลกระทบต่อการทำงาน การเรียน การใช้ชีวิตประจำวัน การนอนหลับ ก็อยากแนะนำให้พบจิตแพทย์รับการรักษาด้วยยาปรับสารสื่อประสาทในสมอง หรืออาจรักษาด้วยการทำจิตบำบัดด้วยเทคนิคที่เหมาะสมค่ะ

หมอขอแนะนำสุขลักษณะของการนอนที่ดีให้ลองอ่านเพิ่มเติมดูครับ
1. ห้องนอนควรมีบรรยากาศที่ช่วยให้ผ่อนคลาย ไม่มีเสียงหรือแสงรบกวน
2. ควรใช้ห้องนอนเพื่อการนอนเท่านั้น ไม่ควรใช้ห้องนอนเพื่อการอื่น เช่น ทำงาน อ่านหนังสือ ดูทีวี เพื่อให้ร่างกายเรียนรู้ว่าเมื่อเข้าห้องนอนแล้วจะต้องนอนเท่านั้น
3. เข้านอนเมื่อง่วงนอนจริงๆเท่านั้น ถ้าหากเข้านอนแล้วไม่หลับภายใน 15-20 นาทีควรลุกขึ้นมาเพื่อหากิจกรรมเบาๆทำ ทำไปเรื่อยๆจนเริ่มง่วงจึงกลับเข้าไปนอนใหม่
4. พยายามเข้านอนและตื่นนอนในเวลาเดียวกันของทุกวัน
5. ไม่ดื่มชา/กาแฟหลังเที่ยงวัน
6. ไม่ควรออกกำลังกายก่อนนอน 4 ชั่วโมง
7. ไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์หรือสูบบุหรี่ก่อนนอน
ถ้าหากทำตามนี้ได้ ก็จะส่งผลให้การนอนดีขึ้นได้ครับ