สวัสดีคะ พอดีว่าเมื่อที่ 5 ก.ค. 62 มีอะไรกับแฟนหลังประจำเดือนหมดได้ 3 วัน แต่ตอนนั้นกินยาคุมมาโดยตลอดแต่พอยาคุมหมดก็ไม่ได้กินมา 3 วัน (รวมวันที่ 5 ) แล้วไม่ทราบว่าถุงยางหลุดออกมาตอนไหนแล้วพอเสร็จก็มีน้้ำขุ่นๆไหลออกมาติดกางเกงแฟน ไม่รู้ว่าของใคร แบบนี้จะมีสิทธิตั้งครรภ์ไมคะ

จากข้อมูลที่ให้มา น่าจะเป็นการใช้ยาคุมแบบ 28 เม็ดใช่หรือไม่คะ?

และไม่ว่าจะเป็นยาคุมแบบ 28 ชนิดชนิดฮอร์โมนโปรเจสตินเดี่ยวหรือชนิดฮอร์โมนรวม แต่เมื่อผู้ถามไม่ได้ต่อยาคุมแผงใหม่มา 3 วันแล้ว ก็ไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องแล้วค่ะ เมื่อถุงยางเลื่อนหลุดจึงมีโอกาสตั้งครรภ์ได้ เนื่องจากไม่มีผลป้องกันทั้งจากยาคุมที่เคยใช้และทั้งจากถุงยางอนามัย

แนะนำให้คุมกำเนิดฉุกเฉินโดยเร็วเพื่อลดความเสี่ยงดังกล่าวนะคะ โดยมี 2 ทางเลือก ได้แก่

1. รับประทานยาคุมฉุกเฉินโดยเร็วที่สุดที่ทำได้ ยิ่งเร็วยิ่งดี อย่างช้าไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ แต่วิธีนี้มีประสิทธิภาพไม่สูงนัก ผู้ใช้ยังมีโอกาสตั้งครรภ์ได้ 15 - 25% และไม่มีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องหลังรับประทาน

2. ไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อใส่ห่วงอนามัยชนิดหุ้มทองแดงภายใน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ วิธีนี้มีประสิทธิภาพสูงมาก ผู้ใช้มีโอกาสตั้งครรภ์เพียง 0.6 - 0.8% และมีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องได้นาน 3 - 10 ปี ขึ้นกับรุ่นของห่วงอนามัยที่ใช้ค่ะ

ไม่สำคัญหรอกค่ะว่าของเหลวที่ออกมาจะเป็นของใคร และคงประเมินจากสีหรือลักษณะที่เห็นไม่ได้ เนื่องจากเมื่อถุงยางเลื่อนหลุด ก็อาจมีการผสมกันของทั้งน้ำหล่อลื่นจากฝ่ายหญิงและน้ำอสุจิจากฝ่ายชายไปแล้ว

สิ่งที่สำคัญก็คือ เมื่อมีการสอดใส่ แต่ไม่มีผลป้องกันทั้งจากถุงยางอนามัย (เพราะเลื่อนหลุด) และไม่มีผลป้องกันจากยาคุมรายเดือน (เพราะไม่ได้รับประทานต่อแล้ว) ก็มีโอกาสตั้งครรภ์ได้มากนะคะ

ดังนั้น หากยังไม่พร้อมจะมีบุตร แนะนำให้คุมกำเนิดฉุกเฉินโดยเร็วตามที่กล่าวไปข้างต้นค่ะ

วิธีการรับประทานยาคุมฉุกเฉิน จะต้องรับประทานให้เร็วที่สุดที่ทำได้ ยิ่งเร็วยิ่งดีค่ะ ในอดีต แนะนำว่าให้รับประทานได้ถ้ายังไม่เกิน 72 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ แต่ต่อมามีการศึกษาเพิ่มเติมและพบว่าแม้จะเกิน 72 ชั่วโมงไปแล้ว แต่ก็ยังสามารถใช้ได้หากยังไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์นะคะ

อย่างไรก็ตาม ยิ่งใช้เร็วเท่าไหร่ก็ยิ่งดี จึงไม่จำเป็นจะต้องรอให้ครบกำหนดหรือใกล้เวลาที่แนะนำแล้วจึงค่อยรับประทาน และหากใช้ภายใน 72 ชั่วโมงแรกหลังมีเพศสัมพันธ์ จะมีประสิทธิภาพดีกว่าการใช้ที่เวลา 72 - 120 ชั่วโมงค่ะ
..
..
ยาคุมฉุกเฉินที่มีจำหน่ายอยู่ในปัจจุบันจะมี 2 รูปแบบนะคะ คือชนิดที่มีแผงละ 2 เม็ด และชนิดที่มีแผงละ 1 เม็ด แต่ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบใด ยาคุมฉุกเฉินที่มีจำหน่ายในประเทศไทยมีตัวยาเดียวกันหมดก็คือตัวยาลีโวนอร์เจสเทรลค่ะ

โดยถ้าเป็นชนิดที่มีแผงละ 2 เม็ด ก็จะมีตัวยาเม็ดละ 0.75 มิลลิกรัม (รวมกัน 2 เม็ดก็จะเป็น 1.5 มิลลิกรัม) แต่ถ้าเป็นชนิดที่มีแผงละ 1 เม็ด ก็จะมีตัวยาเม็ดละ 1.5 มิลลิกรัม (เปรียบเทียบให้เห็นภาพง่าย ๆ ก็เหมือนกับ "เหรียญ 1 บาท 2 เหรียญ" กับ "เหรียญ 2 บาท 1 เหรียญ" นั่นเอง

ดังนั้น ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบใดหรือยี่ห้อใด ก็มีตัวยาเดียวกันและมีปริมาณฮอร์โมนรวมทั้งแผงเท่ากันค่ะ
..
..
ส่วนวิธีรับประทาน มี 2 วิธี ดังนี้ค่ะ

1. วิธีดั้งเดิม ให้รับประทานครั้งละ 0.75 มิลลิกรัม รวม 2 ครั้ง ห่างกัน 12 ชั่วโมง ซึ่งก็คือให้ใช้ยาคุมฉุกเฉินชนิดที่มีแผงละ 2 เม็ด โดยรับประทานครั้งละ 1 เม็ด ห่างกัน 12 ชั่วโมง

2. วิธีใหม่ ให้รับประทานครั้งละ 1.5 มิลลิกรัม ครั้งเดียว ซึ่งก็คือให้ใช้ยาคุมฉุกเฉินชนิดที่มีแผงละ 2 เม็ด โดยรับประทาน 2 เม็ดพร้อมกันในครั้งเดียว หรือให้ใช้ยาคุมฉุกเฉินชนิดที่มีแผงละ 1 เม็ด โดยรับประทานเม็ดเดียวครั้งเดียวนะคะ

ไม่ว่าจะรับประทานวิธีใด ให้รับประทานเร็วที่สุดที่ทำได้ ยิ่งเร็วยิ่งดี อย่างช้าไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ค่ะ

ในกรณีของผู้ถาม หากต้องการใช้ยาคุมฉุกเฉิน และรับความเสี่ยงได้ว่าประสิทธิภาพต่ำกว่าการใส่ห่วงอนามัยชนิดหุ้มทองแดงมาก ก็แนะนำให้รับประทานแบบครบขนาดในครั้งเดียว เพื่อให้สะดวกในการใช้ และไม่ต้องกังวลเรื่องผลข้างเคียง เพราะผลการศึกษาชี้ว่าไม่แตกต่างกันไม่ว่าจะรับประทานตามวิธีเดิมหรือวิธีใหม่ค่ะ

ผลข้างเคียงที่อาจพบได้จากการใช้ยาคุมฉุกเฉิน เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ เจ็บคัดตึงเต้านม และมีเลือดออกกะปริบกะปรอยค่ะ อาจพบภายใน 7 วันหลังรับประทาน หรืออาจไม่พบเลยก็ได้ ซึ่งในกรณีที่พบ อาการมักจะไม่รุนแรงและหายเองได้ จึงไม่ต้องกังวลค่ะ

และเมื่อมั่นใจว่าไม่มีการตั้งครรภ์ นั่นคือ มีประจำเดือนมาแล้ว (เป็นประจำเดือนจริง ๆ ที่มาตามรอบปกติเดิม ไม่ใช่เลือดกะปริบกะปรอยที่เป็นผลข้างเคียงจากยา) หากต้องการเริ่มใช้ยาคุมรายเดือนก็สามารถเริ่มรับประทานยาคุมรายเดือนภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือนได้ค่ะ

สิ่งที่สำคัญที่สุดในการใช้ยาคุมฉุกเฉินคือการรับประทานโดยเร็วที่สุดที่ทำได้นะคะ เพราะฉะนั้น หากถึงตอนนี้ผู้ถามยังไม่ได้รับประทาน ไม่ว่าจะเพราะความกังวลในเรื่องใด ๆ อยู่ แนะนำให้ไปร้านยาใกล้บ้านเพื่อซื้อยาคุมฉุกเฉินมารับประทานโดยเร็ว ซึ่งผู้ถามสามารถขอคำปรึกษาอื่น ๆ เพิ่มเติมจากเภสัชกรประจำร้านยาได้ค่ะ

สามารถตรวจการตั้งครรภ์ให้ชัดเจน ด้วยการใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอน ปัสสาวะแรกของวัน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันได้ค่ะ