ข้อเข่าเสื่อมรักษาอย่างไรครับ

โรคที่เกิดจากความเสื่อมของร่างกาย เกิดขึ้นตามอายุไขปกติ นั่นแสดงว่ารักษาไม่หายขาดค่ะ มีแต่บรรเทาหรือชะลอความเสื่อมไม่ให้เพิ่มขึ้นหรือเสื่อมเพิ่มเร็วเกินไป เหมือนของใช้ยิ่งใช้ยิ่งนานวันวัสดุที่ทำมันก็เสื่อมลง อยากให้เหมือนใหม่มันไม่ได้ ก็ต้องซื้อใหม่ แต่อวัยวะของมนุษย์เรามันไม่ได้เปลี่ยนของใหม่ได้ ไม่ได้มีอะไหล่ โดยส่วนที่เสื่อมของข้อเข่านั้นก็คือกระดูกอ่อนที่รองรับน้ำหนักระหว่างกระดูกต้นขาและปลายขา เมื่อกระดูกไม่สัมผัสกันเราจึงไม่เจ็บปวด เมื่อนานๆไปเราใช้งานเข่า เราอายุมากขึ้น กระดูกอ่อนที่เคยรองรับอยู่ก็กร่อนสึกไปเรื่อยๆ กระดูกชนกระดูกก็เจ็บค่ะ การชะลอการเสื่อมของข้อเข่าสามารถทำได้โดยงดเว้นท่าทางที่ต้องใช้เข่ารับน้ำหนักมาก เช่น คุกเข่า นั่งยองๆ นั่งขัดสมาธิ ย่อเข่าเก็บของ ขึ้นบันได ยืนหรือเดินเป็นเวลานานๆติดต่อกัน หรือออกกำลังที่ต้องกระโดดเยอะ สำคัญอย่าลืมลดน้ำหนักควบคุมอาหาร เพราะยิ่งน้ำหนักมาก ข้อเข่าก็ยิ่งต้องแบกรับภาระน้ำหนักมากขึ้นไปด้วย หมั่นออกกำลังเพื่อบริหารกล้ามเนื้อและเอ็นรอบๆหัวเข่าและต้นขาให้แข็งแรงทดแทนข้อที่เสื่อมไป อาจเริ่มด้วยการใช้ถุงทราย ถุงพลาสติกถ่วงขวดน้ำมาแขวนไว้ที่ข้อเท้า แล้วนั่งเก้าอี้ ใช้ขาออกแรงยกน้ำหนักขึ้น ทำซ้ำๆทุกวัน วันละ 50 - 100 ครั้ง อาจค่อยๆเพิ่มน้ำหนักถ่วงด้วยค่ะ สำหรับการรักษานั้นเน้นไปที่การออกกำลัง กายภาพ การใช้ยาแก้ปวดชนิดกินหรือฉีดยาเข้าข้อ หากต้องการให้อาการปวดหายไปต้องผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าเทียมโดยแพทย์ศัลยกรรมกระดูก โดยแพทย์จะไถพื้นผิวกระดูกจริงออกแล้วใช้ซีเมนต์หล่อเป็นรูปข้อเทียมใส่เข้าไปแทน จะใช้เวลาพักฟื้นสักระยะหนึ่ง

ถ้าอาการปวดไม่รุนแรง แพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยลดกิจกรรมในชีวิตประจำวันลง พักผ่อนให้มาก ใช้ข้ออย่างระมัดระวัง และรับประทานยาตามกำหนด ร่วมกับการประคบอุ่น ประคบร้อน
หากผู้ป่วยมีอาการข้อเสื่อมอย่างรุนแรง แพทย์อาจแนะนำให้รักษาข้อเข่าเสื่อมโดยการผ่าตัด ซึ่งสามารถทำได้หลายวิธีเช่น
การผ่าตัดโดยใช้กล้องส่องข้อ การผ่าตัดเชื่อมกระดูก การผ่าตัดเปลี่ยนแนวกระดูก การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเทียม

การบำบัดโรคเข่าเสื่อม แบ่งเป็นการใช้ยากับไม่ใช้ยา
1.การบำบัดโดยไม่ใช้ยา(Nonpharmocologic therapy)
-ให้ความรู้กับผู้ป่วย ญาติ และผู้ดูแลผู้ป่วย ในประเด็นต่อไปนี้ เช่น ปัจจัยการเสี่ยงโรค วัตถุประสงค์การรักษา การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
-การลดน้ำหนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ป่วยที่มีดัชนีมวลกาย มากกว่า 23กก/ตร.ม ควรลดให้อยู่ในระดับปกติ หรือลดให้ได้ร้อยละ5 ของน้ำหนักตัวเดิม
-ฟื้นฟูสมรรถภาพเข่า ปรับเปลี่ยนรูปแบบวิถีชีวิตประจำวัน เช่นเลี่ยงการงอเข่า คุกเข่า หรือขัดสมาธิ แนะนำการเดินขึ้นลงบันไดอย่างจำเป็น
-อาจจะใช้อุปกรณ์พยุงเข่าช่วย ในผู้ป่วยที่ข้อเข่าไม่มั่นคง มีขาโก่ง หรือขาฉิ่ง เพื่อลดอาการปวด เพิ่มความมั่นคงของเข่า และลดความเสี่ยงของการล้ม
-การบริหารบำบัด (Therapeutic exercise) ขึ้นอยู่กับบุคคลและระยะของโรค มีวัตถุประสงค์เพื่อเพิ่มความแข็งแรงทนทานของกล้ามเนื้อรอบๆข้อ เพิ่มพิสัยการเคลื่อนไหวและลดการติดของข้อแบ่งได้เป็น 3 ประเภทได้แก่ กายบริหารแบบใช้ออกซิเจนแรงกระแทกต่ำ เช่นการเดิน การปั่นจักรยาน การออกกำลังในน้ำ เพื่อป้องกันแรงที่กระทำต่อข้อเข่ามากเกินไป กายบริหารงอเหยียดข้อเข่า เพื่อป้องกันการยึดติดของข้อ และการบริหารเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหน้าขา

2.การรักษาบำบัดด้วยยา
-ใช้ยาบรรเทาปวดเช่น ยาพาราเซตามอล ยาNSAIDs แต่ต้องระวังผลข้างเคียงในระบบทางเดินอาหาร และระวังในผู้ป่วยโรคหัวใจหลอดเลือด
-ใช้ยาทาภายนอก หรือเจลพริกทดแทนการกินยาแก้ปวดได้
-การฉีดยาเข้าข้อ ,ยากลูโคซามีน ยังไม่มีคำแนะนำต้องพิจารณาเป็นรายๆไป

3.การรักษาโดยการผ่าตัด
-แนะนำให้ผ่าตัดเปลี่ยนข้อ ในผู้ป่วยที่อาการปวดไม่บรรเทาเท่าที่ควร รวมทั้งการทำงานไม่ดีขึ้นเมื่อรักษาด้วยวิธีอื่นๆข้างต้นแล้ว
ิ