วริษา ศรีเปลี่ยนจันทร์
เขียนโดย
วริษา ศรีเปลี่ยนจันทร์
พญ.วรรณวนัช เสถียรธรรมมณี
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
พญ.วรรณวนัช เสถียรธรรมมณี

หาวบ่อยเกิดจากอะไร ถือว่าผิดปกติหรือไม่

รวมสาเหตุที่ทำให้หาวบ่อย โรคอะไรบ้างที่เป็นปัจจัย มีวิธีรักษาอย่างไร
เผยแพร่ครั้งแรก 26 มิ.ย. 2020 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 ตรวจสอบความถูกต้อง 22 ก.ค. 2020 เวลาอ่านประมาณ 4 นาที
หาวบ่อยเกิดจากอะไร ถือว่าผิดปกติหรือไม่

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • การหาวเป็นกลไกของร่างกายที่แสดงออกมาเมื่อร่างกายรู้สึกอ่อนล้า อ่อนเพลีย หรือเกิดจากการพักผ่อนไม่เพียงพอ
  • โรควิตกกังวล โรคซึมเศร้า เป็นภาวะทางจิตเวชที่ทำให้ผู้ป่วยนอนหลับได้ยากยิ่งขึ้น หรือนอนหลับไม่สนิทจนทำให้ง่วงนอนและหาวบ่อยในช่วงกลางวัน
  • โรคที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาทและการทำงานของสมอง อย่างโรคลมบ้าหมู โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง โรคหลอดเลือดสมอง สามารถทำให้เกิดอาการหาวบ่อยได้ โดยมักเกิดจากการทำงานที่ผิดปกติของสมอง หรือสมองไปสั่งการให้อวัยวะทำงานผิดปกติ จนมีอาการหาวบ่อย
  • การรักษาอาการหาวบ่อยจะรักษาไปตามสาเหตุทำให้เกิดอาการ เช่น การปรับยาประจำตัวให้นอนหลับได้ง่ายขึ้น การปรับกิจกรรมก่อนเข้านอน การปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเกี่ยวกับโรคที่ทำให้หาวบ่อย
  • เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจการนอนหลับ

การหาวคือ การแสดงออกเมื่อรู้สึกง่วงนอน หรือเหนื่อยล้าจนอยากพักผ่อน แต่หลายครั้งที่คุณอาจสังเกตว่า ตนเองมีอาการหาวบ่อยผิดปกติทั้งๆ ที่ไม่ได้รู้สึกง่วง หรืออ่อนเพลียมากขนาดนั้น

เรามาดูความหมายของการหาวและสาเหตุว่า "ตัวการที่ทำให้เกิดอาการหาวบ่อยคืออะไร"

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจการนอน Sleep Test วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 1,455 บาท ลดสูงสุด 50%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

การหาวคืออะไร?

การหาว (Yawn) คือ กลไกการหายใจของร่างกายผ่านการอ้าปาก และสูดหายใจเข้าลึกๆ เพื่อเติมออกซิเจนเข้าไปในปอด การหาวถือเป็นการตอบสนองตามธรรมชาติของร่างกายอย่างหนึ่งเมื่อรู้สึกเหนื่อยล้า พักผ่อนไม่เพียงพอ หรือรู้สึกอ่อนเพลีย

การหาวมีหลายแบบ บางคนหาวแค่หายใจเข้าสั้นๆ บางคนหาวเป็นเวลานานหลายวินาที บางคนหาวโดยมีน้ำตาไหลออกมาด้วยหลังจากหาวเสร็จ บางคนหาวแล้วต้องยกแขนยืดกล้ามเนื้อไปด้วย

ผู้ที่มีอาการหาวมากกว่า 1 ครั้งต่อ 1 นาที จัดอยู่ในกลุ่มผู้ที่มีอาการหาวบ่อย (Excessive yawning) ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากร่างกายอ่อนล้า ง่วงนอน หรือมีปัญหาเกี่ยวกับสุขภาพด้านอื่นๆ

สาเหตุของอาการหาวบ่อย

ยังไม่มีผลการศึกษาที่สามารถหาสาเหตุได้แน่ชัดว่า อาการหาวบ่อยนั้นเกิดจากอะไร แต่ปัจจัยที่อาจมีส่วนทำให้เกิดอาการหาวบ่อย ได้แก่

1. ปัญหาเกี่ยวกับการนอนหลับ

ผู้ที่มีปัญหานอนหลับยาก นอนดึก นอนหลับไม่สนิทจนร่างกายยังไม่หายอ่อนล้า มักมีอาการหาวบ่อยกว่าปกติ หากมีอาการเหล่านี้ควรไปพบแพทย์เพื่อขอคำปรึกษาเกี่ยวกับปัญหาการนอนหลับ

อย่างไรก็ตาม มีผู้ป่วยเกี่ยวกับการนอนหลับหลายรายที่ไม่รู้ตัวว่า ตนเองมีปัญหาเกี่ยวกับการนอน เช่น ผู้ป่วยภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Obstructive Sleep Apnea: OSA)

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจการนอน Sleep Test วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 1,455 บาท ลดสูงสุด 50%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

ดังนั้นหากไม่ทราบว่า ตนเองมีปัญหาเกี่ยวกับการนอนหลับหรือไม่ ให้สังเกตว่า มีอาการต่อไปนี้หรือไม่

  • ไม่มีสมาธิ ไม่สามารถจดจ่ออยู่กับงาน หรือการเรียนได้
  • มีการตอบสนองต่อสิ่งต่างๆ รอบตัวช้า 
  • เหม่อลอย
  • อ่อนเพลีย รู้สึกง่วงตลอดเวลา
  • ปวดเมื่อย หรือรู้สึกกล้ามเนื้ออ่อนล้า

2. เป็นโรควิตกกังวล

โรควิตกกังวล หรือมีอาการวิตกกังวล (Anxiety) เป็นอีกสาเหตุที่มักทำให้เกิดอาการหาวบ่อยมากกว่าปกติ

เพราะความวิตกกังวลที่เกิดขึ้นสามารถส่งผลกระทบไปถึงระบบต่างๆ ของร่างกายได้ ไม่ว่าจะเป็นการทำงานของหัวใจ ระบบทางเดินหายใจ และระดับพลังงานที่ร่างกายจะดึงออกมาใช้ระหว่างวัน

เมื่อระบบของร่างกายไม่สามารถทำงานได้เต็มที่จะนำมาซึ่งอาการหายใจไม่สะดวก หรือหายใจได้ไม่เต็มปอด ทำให้มีอาการหาวบ่อยกว่าปกตินั่นเอง

ผู้ป่วยโรคนี้รวมถึงผู้ที่มีภาวะวิตกกังวล หรือเครียดจัด ควรลงปรึกษาจิตแพทย์เพื่อขอคำแนะนำ หรือขอรับการทำจิตบำบัดอย่างเหมาะสมต่อไป

3. โรคซึมเศร้า

อาการง่วงนอน อ่อนเพลีย เป็นอีกอาการที่เกิดขึ้นได้ในผู้ป่วยโรคซึมเศร้า (Depression) อีกทั้งเป็นผลกระทบจากการใช้ยารักษาโรคซึมเศร้า (Antidepressants) ด้วย ซึ่งอาการนี้สามารถแก้ไขได้โดยปรึกษาแพทย์เพื่อปรับยา

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจการนอน Sleep Test วันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 1,455 บาท ลดสูงสุด 50%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

4. โรคหัวใจ

อาการหาวบ่อยเป็นสัญญาณของการไหลเวียนเลือดภายในหัวใจที่ผิดปกติ และอาการหัวใจวาย (Heart attack) ได้

นอกเหนือจากอาการหาวบ่อยแล้ว ยังมีอาการร่วมอื่นๆ ที่สามารถสังเกตได้ว่า หัวใจเกิดความผิดปกติ เช่น

  • รู้สึกแน่น หรือเจ็บหน้าอก
  • หายใจถี่กว่าปกติ หายใจไม่ทั่วท้อง
  • เวียนศีรษะ
  • คลื่นไส้อาเจียน

5. โรคหลอดเลือดสมอง

ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) มักมีอาการหาวบ่อยอยู่เป็นประจำ โดยหนึ่งในปัจจัยของโรคหลอดเลือดสมองเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิรอบตัวผู้ป่วยที่ร้อน หรือหนาวเฉียบพลัน จนส่งผลต่อสมองของผู้ป่วยได้

6. โรคลมบ้าหมู

ผู้ป่วยโรคลมบ้าหมู (Epilepsy) อาจมีอาการหาวบ่อยในช่วงก่อน ระหว่าง หรือหลังจากเกิดอาการชักซึ่งเกิดจากการทำงานผิดปกติที่สมองกลีบขมับ (Temporal Lobe) นอกจากนี้ยังอาจมีอาการหาวบ่อยในระหว่างเกิดอาการอ่อนเพลีย ซึ่งเป็นผลมาจากโรคลมบ้าหมู

7. โรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง

อาการหาวบ่อยเป็นผลกระทบจากอาการอ่อนเพลียซึ่งเป็นหนึ่งในอาการของผู้ป่วยโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็ง (Multiple sclerosis: MS) รวมถึงอาจเป็นสัญญาณของโรคเกี่ยวกับระบบประสาทอื่นๆ ได้ด้วย

อีกทั้งโรคปลอกประสาทเสื่อมแข็งยังเป็นสาเหตุทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกายได้ตามปกติ จึงทำให้เกิดอาการหาวบ่อยได้โดยไม่ได้ตั้งใจ

การวินิจฉัยอาการหาวบ่อย

เนื่องจากอาการหาวบ่อยมักเกี่ยวข้องกับระบบประสาท รวมถึงการทำงานของสมองด้วย

หลังจากซักประวัติสุขภาพในเบื้องต้นรวมถึงพฤติกรรมการนอนหลับของคุณแล้ว แพทย์อาจให้ตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง (Electroencephalogram: EEG) ซึ่งจะช่วยให้เห็นความผิดปกติเกี่ยวกับคลื่นไฟฟ้าในสมอง รวมถึงสามารถวินิจฉัยโรคลมบ้าหมูได้ด้วย

นอกจากนี้แพทย์อาจให้เข้ารับการตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า หรือทำ MRI (Magnetic Resonance Imaging) ซึ่งจะทำให้แพทย์ได้เห็นโครงสร้างการทำงานของระบบต่างๆ ว่า มีความผิดปกติในส่วนใด

การรักษาอาการหาวบ่อย

การรักษาอาการหาวบ่อยจะรักษาไปตามสาเหตุ เช่น

  • หากอาการหาวบ่อยเป็นผลมาจากการใช้ยาบางชนิด แพทย์ก็จะพิจารณาปรับเปลี่ยนยาให้ แต่หากเกิดจากความผิดปกติของร่างกาย ทางแพทย์ก็อาจแนะนำให้คุณไปรับคำปรึกษากับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านนั้นๆ ต่อไป
  • หากอาการหาวบ่อยเกิดจากพฤติกรรม แพทย์จะให้คำแนะนำเกี่ยวกับพฤติกรรมการนอนใหม่ อาจเป็นการปรับช่วงเวลาเข้านอนใหม่ ออกกำลังกายเพื่อลดความเครียด หรืองดกิจกรรมที่ควรหลีกเลี่ยงก่อนนอนเพื่อให้หลับง่ายขึ้น เช่น ออกกำลังกาย เล่นโทรศัพท์มือถือ

อาการหาวบ่อยมีปัจจัยทำให้เกิดได้หลายอย่าง ทั้งภาวะสุขภาพ ภาวะทางจิต รวมทั้งโรคทางจิตเวช ซึ่งในส่วนนี้จะต้องให้แพทย์เป็นผู้ให้คำแนะนำในการรักษา แต่หากอาการหาวบ่อยเป็นผลมาจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสม เช่น นอนดึก เครียด วิตกกังวลมากเกินไป 

แนะนำให้ปรับเปลี่ยนวิถีการใช้ชีวิตเพื่อให้ร่างกายไม่อ่อนเพลียเกินไป และสามารถมีสมาธิจดจ่อกับสิ่งที่ต้องทำในทุกๆ วันได้เต็มที่ รวมทั้งควรออกกำลังกายอย่างเหมาะสม เพื่อให้ร่างกายสดชื่นและตื่นตัว โดยไม่มีอาการง่วงนอนเข้ามาเป็นอุปสรรค

เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจการนอนหลับ จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


4 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Stacy Sampson, D.O., What causes excessive yawning? (https://www.medicalnewstoday.com/articles/324401#causes), 24 June 2020.
Sharat Gupta and Shallu Mittal, Yawning and its physiological significance (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3678674/), 18 July 2020.
James Keith Fisher, MD, What Causes Excessive Yawning and How to Treat It (https://www.healthline.com/health/yawning-excessive), 18 July 2020.

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป