เม็ดเลือดขาวสูง บ่งบอกความผิดปกติอะไรบ้าง?

ความหมายของภาวะเม็ดเลือดขาวสูง

ภาวะเม็ดเลือดขาวสูง (Leukocytosis) คือ การมีเม็ดเลือดขาวในร่างกายมากกว่า 11,000 เซลล์/ไมโครลิตร ซึ่งโดยปกติแล้ว จำนวนเม็ดเลือดขาวในคนปกติจะอยู่ระหว่าง 4,000-11,000 เซลล์/ไมโครลิตร

แต่ละช่วงอายุ หรือสถานะ จะมีค่าเม็ดเลือดขาวแตกต่างกัน ได้แก่

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ

ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

กด

• ทารก 5,000 – 38,000 เซลล์/ไมโครลิตร
• สตรีมีครรภ์ 5,800 – 13,200 เซลล์/ไม่โครลิตร

เม็ดเลือดขาวที่สามารถตรวจวัดได้เบื้องต้นจากห้องปฏิบัติการแบ่งเป็น 5 ชนิด ตามจำนวนมากไปน้อย ได้แก่ นิวโทรฟิล (Neutrophil) ลิมโฟไซต์ (Lymphocyte) โมโนไซต์ (Monocyte) อีโอซิโนฟิล (Eosinophil) และเบโซฟิล (Basophil)

เม็ดเลือดขาวแต่ละชนิดจะทำหน้าที่ในระบบภูมิคุ้มกันแตกต่างกันไป โดยคอยปกป้องร่างกายจากเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมต่างๆ แต่หากเม็ดเลือดขาวมีจำนวนมากผิดปกติ ก็อาจบ่งบอกว่าร่างกายกำลังเผชิญกับการติดเชื้อ การอักเสบ หรือความผิดปกติอื่นๆ ได้

อาการของภาวะเม็ดเลือดขาวสูง

หากเม็ดเลือดขาวสูงขึ้นเพียงเล็กน้อย มักไม่แสดงอาการผิดปกติใดๆ แต่หากเม็ดเลือดขาวสูงมาก ก็อาจพบอาการที่เกิดจากการตอบสนองของภูมิคุ้มกันผิดปกติได้ เช่น

• มีไข้
• วิงเวียน หน้ามืด
• อ่อนแรง
• ปวดเมื่อยตามแขนขา
• เหงื่อออกมาก
• หายใจลำบาก
• มีเลือดออกหรือรอยฟกช้ำตามผิวหนัง
• เบื่ออาหาร
• น้ำหนักลดโดยไม่มีสาเหตุ

อาการในเบื้องต้น เป็นอาการทั่วไปที่เกิดจากความเจ็บป่วยต่างๆ เมื่อเกิดอาการจึงควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุและรักษาอย่างถูกต้อง

สาเหตุของการเกิดภาวะเม็ดเลือดขาวสูง

เกิดการติดเชื้อ ร่างกายจึงตอบสนองโดยการสร้างเม็ดเลือดขาวจำนวนมากเพื่อมากำจัดเชื้อโรค โดยชนิดของเม็ดเลือดขาวที่เพิ่มขึ้น อาจสัมพันธ์กับการติดเชื้อต่างๆ ดังนี้

• เม็ดเลือดขาวชนิดนิวโทรฟิลสูง มักเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อแบคทีเรีย
• เม็ดเลือดขาวชนิดลิมโฟไซต์สูง มักเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อไวรัส ยกเว้นการติดเชื้อเอชไอวี (HIV) ซึ่งมีเซลล์เป้าหมายเป็นเม็ดเลือดขาวลิมโฟไซต์ ผู้ติดเชื้อเอชไอวีจึงอาจพบเม็ดเลือดขาวชนิดลิมโฟไซต์ต่ำลงได้
• เม็ดเลือดขาวชนิดอีโอซิโนฟิลสูง มักเกี่ยวข้องกับการติดเชื้อปรสิต หรือหนอนพยาธิ
• เกิดมีการอักเสบ เนื่องจากการอักเสบเป็นหนึ่งในกลไกตอบสนองทางภูมิคุ้มกันที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของเม็ดเลือดขาวโดยตรง
• มีความผิดปกติของภูมิคุ้มกัน เช่น มีภูมิคุ้มกันไวผิดปกติ เป็นโรคแพ้ภูมิตัวเอง หรือที่เรียกว่า โรคเอสแอลอี (Systemic Lupus Erythematosus: SLE) อาจมีการสร้างเม็ดเลือดขาวในร่างกายมากขึ้นได้
• มีความผิดปกติของไขกระดูก ซึ่งเป็นอวัยวะที่สร้างเซลล์เม็ดเลือดขาว หากไขกระดูกเกิดความผิดปกติก็อาจส่งผลให้การสร้างเม็ดเลือดขาวมากขึ้นหรือน้อยลงได้
• เป็นโรคภูมิแพ้ เมื่อสัมผัสกับสารกระตุ้นอาการแพ้ เช่น อาหาร ขนสัตว์ ร่างกายจะตอบสนองด้วยการสร้างเม็ดเลือดขาวมากขึ้น โดยเฉพาะชนิดเบโซฟิล
• เป็นผลจากยาบางชนิด เช่น ยาที่กระตุ้นการตอบสนองของภูมิคุ้มกัน และยาสเตียรอยด์ (Steroid)
• มีความเครียด วิตกกังวล อารมณ์แปรปรวน
• เป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาว

ชนิดของมะเร็งเม็ดเลือดขาวที่ทำให้เกิดภาวะเม็ดเลือดขาวสูง

• มะเร็งเม็ดเลือดขาวแบบเฉียบพลัน มักพบเซลล์ตัวอ่อนของเม็ดเลือดขาวหลุดออกมาในกระแสเลือดจำนวนมาก ซึ่งโดยปกติเซลล์ตัวอ่อนจะอยู่ในไขกระดูกเท่านั้น
• มะเร็งเม็ดเลือดขาวชนิดเรื้อรัง มักพบเซลล์ตัวเต็มวัยของเม็ดเลือดขาวในกระแสเลือดสูงมาก (สูง 2-5 เท่า ของจำนวนปกติ) และมีเซลล์ตัวอ่อนเม็ดเลือดขาวปะปนมาด้วย

การตรวจวัดจำนวนเม็ดเลือดขาว

• โดยปกติแล้ว เราไม่จำเป็นต้องตรวจวัดเม็ดเลือดขาวในการตรวจร่างกายปกติ  ยกเว้นกรณีที่แพทย์สงสัยว่า ผู้ป่วยอาจมีความผิดปกติที่จำเป็นต้องใช้ค่าเม็ดเลือดขาวในการช่วยยืนยันการวินิจฉัยของแพทย์
  
• ทำได้โดยการตรวจนับเม็ดเลือดอย่างสมบูรณ์ เพื่อนับแยกจำนวนเม็ดเลือดขาวแต่ละชนิด ร่วมกับการตรวจสเมียร์เลือด (Blood smear) เพื่อดูลักษณะของเซลล์เม็ดเลือดขาว
• ค่าปกติของจำนวนเม็ดเลือดขาว คือ 4,000-11,000 เซลล์/ไมโครลิตร
• สัดส่วนปกติของเม็ดเลือดขาวแต่ละชนิด ได้แก่ นิวโทรฟิล 40-60% ลิมโฟไซต์ 20-40% โมโนไซต์ 2-8% อีโอซิโนฟิล 1-4% และเบโซฟิล 0-1%

การรักษาภาวะเม็ดเลือดขาวสูง

• กรณีที่เม็ดเลือดขาวสูงขึ้นเพียงเล็กน้อย และไม่มีอาการรุนแรง ถือเป็นการตอบสนองตามปกติของร่างกาย ไม่จำเป็นต้องรักษา
• หากพบอาการ เช่น มีไข้ อ่อนเพลีย มีผื่นแพ้ แพทย์จะวินิจฉัยหาสาเหตุ และรักษาตามสาเหตุนั้น เช่น หากเกิดการติดเชื้อก็จะให้ยาต้านไวรัส ยาปฏิชีวนะ หรือยาถ่ายพยาธิ หากมีอาการแพ้ก็จะให้ยาแก้แพ้ หรือหากพบว่า เป็นมะเร็งเม็ดเลือดขาว ก็จะรักษาโดยการให้ยาเคมีบำบัด และการฉายรังสี
• กรณีที่มีเม็ดเลือดขาวสูงมากกว่า 100,000 เซลล์/ไมโครลิตร อาจต้องรักษาโดยการเปลี่ยนถ่ายพลาสมา เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน

การป้องกันเม็ดเลือดขาวสูง

การที่เม็ดเลือดขาวสูงขึ้นนั้นเป็นการตอบสนองของภูมิคุ้มกันเพื่อป้องกันร่างกายจากสิ่งแปลกปลอม จึงไม่จำเป็นต้องหาวิธีป้องกัน เพียงแต่ควรรักษาสุขภาพให้แข็งแรง เช่น 

• หลีกเลี่ยงปัจจัยที่ทำให้ภูมิต้านทานอ่อนแอ 
• หมั่นออกกำลังกาย 
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ผักผลไม้ที่มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง กระเทียม หรือเนื้อสัตว์ไม่ติดมัน 

หากคุณรักษาสุขภาพของตนเองให้แข็งแรงได้ เพียงเท่านี้ก็จะช่วยให้เม็ดเลือดขาวทำงานได้ดีขึ้น ทำให้ภูมิคุ้มกันแข็งแรง พร้อมต่อสู้กับเชื้อโรค และสิ่งแปลกปลอมอยู่เสมอ

ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพผู้หญิง ผู้ชายทุกวัย เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android