กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

อุจจาระสีดำ

เผยแพร่ครั้งแรก 30 ก.ย. 2018 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที
อุจจาระสีดำ

อุจจาระสีดำนั้นหมายถึงการที่อุจจาระที่ถ่ายออกมานั้นมีสีแดงเข้มหรือดำ การที่อุจจาระนั้นเป็นเลือดหรือเป็นสีดำนั้นแสดงว่ามีเลือดออกหรือมีการบาดเจ็บอื่นๆ ในระบบทางเดินอาหาร หรืออาจจะเกิดหลังจากที่คุณรับประทานอาหารที่มีสีเข้มก็ได้ หากคุณมีอาการถ่ายเป็นเลือดหรือถ่ายดำ ควรไปพบแพทย์เพื่อให้แน่ใจว่าไม่ได้เกิดจากโรคที่รุงแรง

สาเหตุของการเกิดอุจจาระสีดำ

การที่มีเลือดออกในทางเดินอาหารส่วนต้นนั้นสามารถทำให้อุจจาระนั้นมีสีดำได้ ซึ่งการมีแผลหรือหลอดอาหารหรือกระเพาะอาหารเกิดการระคายเคืองนั้นสามารถทำให้เลือดออกได้ เวลาที่เลือดนั้นผสมเข้ากับสารน้ำในทางเดินอาหารก็จะทำให้กลายเป็นสีดำ

ยาบางชนิดสามารถทำให้อุจจาระเป็นสีดำได้เช่นธาตุเหล็กและยาที่มีส่วนผสมของบิสมัทเป็นต้น

บางครั้งโรคเกี่ยวกับระบบเลือดและการไหลเวียนของเลือดในระบบทางเดินอาหารที่รุนแรงนั้นก็สามารถทำให้อุจจาระมีสีดำได้ เช่น

  • ภาวะลำไส้ขาดเลือด
  • เส้นเลือดมีลักษณะผิดปกติ
  • มีเส้นเลือดโป่งพองในลำไส้

อุจจาระเป็นเลือด

อุจจาระเป็นเลือดนั้นสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ โดยอาจเกิดจากเลือดที่ออกในระบบทางเดินอาหารส่วนปลาย การที่มีมะเร็งหรือติ่งเนื้องอกเข้ามาในลำไส้ใหญ่นั้นก็สามารถทำให้มีเลือดออกได้ในบางกรณี โรคที่มีการอักเสบของลำไส้เช่น diverticulosis, ulcerative colitis และ Crohn’s disease นั้นอาจจะทำให้มีอุจจาระสีแดงสดหรือมีแดงเข้มได้

สาเหตุที่พบบ่อยของการเกิดอุจจาระเป็นเลือดนั้นก็คือริดสีดวงทวาร ริดสีดวงทวารนั้นเป็นเส้นเลือดดำที่โป่งพองออกบริเวณทวารหนักหรือรูทวาร เวลาที่เบ่งจะทำให้ลำไส้เกิดการเคลื่อนที่และทำให้เลือดออกได้

การที่ทางเดินอาหารนั้นอุดตันไม่ว่าในจุดใดก็ตามสามารถทำให้อุจจาระมีสีดำหรือเป็นเลือดได้

สาเหตุจากอาหาร

อาหารที่คุณรับประทานนั้นสามารถทำให้อุจจาระนั้นดูคล้ายเลือดหรือเป็นสีดำได้ เช่นการรับประทานอาหารที่มีสีแดงหรือดำ

ตัวอย่างอาหารดังกล่าวนั้นประกอบด้วยด้วย

  • Licorice สีดำ
  • บลูเบอร์รี่
  • คุกกี้ชอกโกแลตแบบเข้ม
  • วุ้นสีแดง
  • หัวบีท
  • ผลไม้สีแดง

เราจะสามารถวินิจฉัยสาเหตุที่ทำให้อุจจาระเป็นเลือดหรือมีสีดำได้อย่างไร

แพทย์จะทำการซักประวัติและตรวจร่างกายเพื่อหาสาเหตุที่ทำให้อุจจาระของคุณปกติ และอาจจะมีการตรวจเลือดและตรวจอุจจาระเพิ่มเติม การส่งตรวจทางรังสีวินิจฉัยเช่นการตรวจเอกซเรย์คลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า เอกซเรย์ และเอกซเรย์คอมพิวเตอร์นั้นจะช่วยให้เห็นการไหลเวียนของเลือดในระบบทางเดินอาหารได้ ซึ่งจะช่วยให้เห็นตำแหน่งที่เกิดการอุดตันและน่าจะเป็นสาเหตุให้เกิดเลือดออกในทางเดินอาหาร

แพทย์อาจจะนัดตรวจส่องกล้องทางทวารหนักเพื่อประเมินภายในของลำไส้ใหญ่ โดยแพทย์จะใช้ท่อขนาดเล็กที่ติดกล้องส่องเข้าไปดูภายในเพื่อค้นหาสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการ

วิธีการรักษาหากมีอุจจาระเป็นเลือดหรือมีสีดำ

วิธีการรักษานั้นจะขึ้นกับสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการดังกล่าว ผู้ที่เป็นมะเร็งและมีริดสีดวงทวารนั้นสามารถถ่ายอุจจาระได้ง่ายขึ้นและลดเลือดที่ออกได้โดยการใช้ยาระบายกลุ่มที่ทำให้อุจจาระนิ่มลง การแช่ก้นในน้ำอุ่นนั้นก็จะช่วยลดอาการปวดของโรคริดสีดวงทวารและป้องกันเลือดออกได้เช่นกัน

แพทย์อาจจะมีการสั่งจ่ายยาลดกรดเพื่อรักษาแผลในทางเดินอาหารที่ทำให้มีเลือดออก ในผู้ป่วยที่ลำไส้มีการอักเสบอาจจะใช้ยาปฏิชีวนะร่วมกับยากดภูมิคุ้มกัน

ภาวะเส้นเลือดผิดปกติและอุดตันนั้นอาจจะต้องเข้ารับการรักษาด้วยการผ่าตัด หากเลือดยังคงออกไม่หยุด หากคุณเสียเลือดออกมาทางอุจจาระ คุณจะเสี่ยงต่อการเกิดภาวะซีด และอาจจะต้องรับเลือดเพื่อเพิ่มปริมาณเม็ดเลือดแดง

ติ่งเนื้อในลำไส้นั้นที่ทำให้อุจจาระเป็นเลือดได้นั้นอาจจะเป็นลักษณะที่แสดงภาวะก่อนการเป็นมะเร็ง หรือเป็นมะเร็งในผู้ป่วยบางราย แพทย์จะเป็นผู้กำหนดวิธีการรักษาที่เหมาะสมสำหรับโรคต่อไปนี้ โดยอาจจะทำเพียงแค่การผ่าตัดหรือในบางรายอาจจะต้องเข้ารับการฉายแสงและรับยาเคมีบำบัดร่วมด้วยหากเป็นมะเร็ง

วิธีการป้องกันการถ่ายอุจจาระเป็นเลือดหรือมีสีดำ

คุณสามารถลดอุบัติการณ์การถ่ายอุจจาระเป็นเลือดหรือมีสีดำได้โดยการดื่มน้ำมากๆ และรับประทานอาหารที่มีเส้นใยอาหารสูง น้ำและเส้นใยอาหารจะช่วยทำให้อุจจาระนุ่มลงซึ่งจะทำให้ถ่ายออกมาได้ง่ายขึ้น ตัวอย่างอาหารที่มีเส้นใยอาหารเช่น

  • ราสเบอร์รี่
  • ลูกแพร์
  • ธัญพืช
  • ถั่ว
  • Artichokes

อย่างไรก็ตามควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาอาหารที่มีเส้นใยสูงที่เหมาะกับโรคของคุณ เพราะเบอร์รี่นั้นอาจจะทำให้เกิดการระคายเคืองได้หากคุณมีภาวะอักเสบในลำไส้


3 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Gerhard Whitworth, R.N., What to know about black stool (https://www.medicalnewstoday.com/articles/325109.php),May 3, 2019
Saurabh Sethi, MD, MPH, Why Are My Stools Black? (https://www.healthline.com/health/bloody-or-tarry-stools), July 31, 2019
อารยา สิงห์สวัสดิ์, สำรวจ “อึ” เพื่อสุขภาพ (https://www.thaihealth.or.th/Content/21557-%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%A7%E0%B8%88%20%E2%80%9C%E0%B8%AD%E0%B8%B6%E2%80%9D%20%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%82%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E.html), 05 กุมภาพันธ์ 2553

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป