คุณผู้อ่านที่ไม่เคยใช้ยาคุมชนิดแผ่นแปะผิวหนังมาก่อน เห็นหัวข้อบทความแล้วอาจกังวลใจว่าแผ่นแปะคุมกำเนิดจะหลุดออกง่ายและทำให้ป้องกันการตั้งครรภ์ไม่ได้หรือเปล่า ต้องขอบอกก่อนเลยว่าแผ่นยาดังกล่าวเหนียวมากนะคะ เกิดการหลุดออกได้ยาก โดยเฉพาะเมื่อใช้อย่างถูกต้องและเหมาะสม
คำแนะนำในการติดแผ่นแปะคุมกำเนิด
- ติดแผ่นยาเฉพาะในบริเวณที่บริษัทผู้ผลิตแนะนำ ได้แก่ หน้าท้อง, สะโพก, ลำตัวส่วนบน (ยกเว้นบริเวณเต้านม) และต้นแขนส่วนบน
- หลีกเลี่ยงบริเวณที่แผ่นยาจะถูกเสียดสี เช่น ขอบเสื้อ/กางเกง/กระโปรง, ผิวหนังไม่ราบเสมอกัน เช่น ข้อพับและส่วนคอดของเอว หรืออยู่ภายนอกเสื้อผ้า เช่น ถ้าต้องใส่เสื้อแขนกุดก็ควรหลีกเลี่ยงการติดแผ่นยาบริเวณต้นแขน
- ควรเปลี่ยนบริเวณที่ติดแผ่นยาทุกครั้งที่ต้องเปลี่ยนแผ่นใหม่เพื่อลดการระคายเคืองเฉพาะที่
- บริเวณที่ติดแผ่นยาควรสะอาดและแห้งสนิท ไม่มีความมันมากเกินไป เพราะจะทำให้แผ่นแปะหลุดลอกได้ง่าย จึงควรหลีกเลี่ยงการทาแป้ง โลชันหรือครีมบำรุงผิวในบริเวณที่จะติดแผ่นแปะ
- ผิวหนังที่จะติดแผ่นยาควรปราศจากขนและบาดแผล เพราะอาจรบกวนการซึมผ่านของยา และทำให้แผลเกิดการระคายเคืองได้
- ไม่ควรใช้ฟัน, มีด, กรรไกร หรือของมีคมอื่น ๆ ตัดซองยา เพราะอาจทำให้แผ่นแปะคุมกำเนิดฉีกขาด มีการสัมผัสกับสิ่งแวดล้อมภายนอกและเสื่อมสภาพ หรือได้รับตัวยาฮอร์โมนไม่เท่ากับขนาดที่กำหนด ทำให้ลดประสิทธิภาพในการคุมกำเนิด
- ในกรณีที่ติดแผ่นยาไม่เหมาะสม หรือเป็นรอยยับย่นไม่แนบสนิทไปกับผิวหนัง ให้รีบแกะแผ่นแปะออกแล้วติดใหม่ทันที
- แผ่นแปะที่ใช้แล้ว ควรพับด้านที่เป็นกาวเหนียวเข้าหากัน แล้วห่อด้วยกระดาษให้มิดชิดก่อนทิ้ง เพื่อป้องกันอันตรายที่บุคคลอื่นหรือสัตว์ต่าง ๆ จะสัมผัสแผ่นแปะที่อาจมีตัวยาฮอร์โมนเหลืออยู่
- ให้ติดแผ่นยาใหม่โดยเร็วที่สุดที่ทำได้
- งดมีเพศสัมพันธ์ หรือใช้ถุงยางร่วมด้วยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์ ไปจนกว่าจะใช้แผ่นแปะติดต่อกันครบ 7 วัน
- ควรเปลี่ยนแผ่นยาแผ่นใหม่ตามกำหนดเวลาเดิม แม้จะใช้แผ่นยาล่าสุดยังไม่ครบ 7 วัน เพื่อไม่ให้สับสนเรื่องเวลาเปลี่ยนแผ่นยา
- ถ้าแผ่นยาหลุดออกในสัปดาห์แรก (แผ่นที่ 1) และมีเพศสัมพันธ์แบบไม่ป้องกันไปแล้ว ควรพิจารณาการใช้ยาคุมฉุกเฉินภายใน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ค่ะ
- ถ้าแผ่นยาหลุดออกในสัปดาห์สุดท้าย (แผ่นที่ 3) ให้ข้ามสัปดาห์เว้นว่างไปเลย (ซึ่งอาจทำให้ในรอบเดือนนี้ไม่มีประจำเดือนนะคะ เพราะไม่ได้ปล่อยให้มีช่วงปลอดฮอร์โมน) แล้วเริ่มใช้แผ่นยาในกล่องใหม่ต่อทันทีที่ทำได้
ขั้นตอนและวิธีการใช้
- ล้างมือและบริเวณที่ต้องการติดแผ่นยาให้สะอาด แล้วเช็ดให้แห้ง
- ฉีกซองยาตามรอยบากตรงมุมซอง แล้วดึงแผ่นยาสีเนื้อพร้อมแผ่นพลาสติกใสที่ติดอยู่ออกจากซองยาพร้อม ๆ กัน โดยห้ามสัมผัสบริเวณที่เป็นกาว
- ลอกแผ่นพลาสติกใสซีกหนึ่งออกและติดแผ่นยาบนผิวหนัง จากนั้นดึงแผ่นพลาสติกใสออกพร้อมกับติดแผ่นยาส่วนที่เหลือ
- ใช้ฝ่ามือส่วนสันมือกดแผ่นแปะไว้ประมาณ 10 วินาที แล้วรีดออกช้า ๆ เพื่อให้แผ่นยาติดสนิทกับผิวหนัง
หากปฏิบัติตามคำแนะนำดังกล่าวอย่างเคร่งครัด ก็เลิกกังวลว่าแผ่นยาจะหลุดออกก่อนกำหนดไปได้เลยค่ะ ไม่ว่าจะออกกำลังกายหนักหน่วงหรือเข้าห้องอบซาวน่าจนเหงื่อไหลโซมร่าง หรือจะไปว่ายน้ำ, อาบน้ำ หรือแช่ในอ่างน้ำวน แผ่นยาก็ยังติดสนิทแน่นเป็นตีนตุ๊กแกอยู่เหมือนเดิม (ฮ่า)
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
อย่างไรก็ตาม หากแผ่นยามีการหลุดออกจริง ๆ ทั้งกรณีที่หลุดออกทั้งแผ่น หรือหลุดออกเป็นบางส่วน อนุญาตให้ตกใจนิดนึง (ฮ่า) แล้วรีบแก้ไขตามแนวทางคุมกำเนิดขององค์การอนามัยโลก ปี ค.ศ.2016 ดังนี้นะคะ
ถ้าแผ่นยาหลุดออกหลังจากที่ติดไปไม่ถึง 24 ชั่วโมง อาจลองติดแผ่นเดิมซ้ำอีกรอบ โดยกดทับแผ่นยาให้แนบสนิทไปกับผิวหนังสัก 10 วินาที แล้วดูว่ายังใช้ได้หรือไม่ ถ้าแผ่นยาติดสนิทดีก็สามารถใช้ต่อได้เลย
แต่ถ้าติดไม่ได้ หรือไม่มั่นใจว่าแผ่นยาเดิมจะหลุดซ้ำอีกหรือไม่ หรือแผ่นยาหลุดออกหลังจากที่ติดไปเกิน 24 ชั่วโมงแล้ว ก็ให้ติดแผ่นใหม่แทนค่ะ
ในกรณีที่แผ่นยาหลุดออกไม่เกิน 48 ชั่วโมง เมื่อติดใหม่แล้ว ถือว่ามีผลคุมกำเนิดต่อเนื่องนะคะ ไม่จำเป็นต้องคุมกำเนิดด้วยวิธีอื่น ๆ ร่วมด้วย
แต่ในกรณีที่แผ่นยาหลุดออกมากกว่า 48 ชั่วโมงแล้ว
