รูปแบบของยาคุมกำเนิดในปัจจุบัน
ยาคุมกำเนิดในปัจจุบันมีหลายรูปแบบ ที่เป็นที่นิยมมากที่สุดก็คงหนีไม่พ้นยาในรูปแบบรับประทานที่สามารถหาซื้อได้ง่ายตามร้านขายยาทั่วไป ยาคุมกำเนิดแบบเม็ดรับประทานนี้มีอยู่ได้กัน 2 กลุ่มหลัก กลุ่มแรกเป็นกลุ่มของยาคุมกำเนิดแบบผสม (combined oral contraceptive; COC) ที่เรียกว่าแบบผสม เนื่องจากในยาหนึ่งเม็ดนั้น มีส่วนประกอบของทั้งเอสโตรเจน (estrogen) ซึ่งจะอยู่ในรูปเอทินิล เอสตราไดออล (ethynyl estradiol; EE) และโพรเจสติน (progestin) รูปแบบนี้จะเป็นที่นิยมมากกว่ายากลุ่มที่สอง เนื่องจากมีข้อได้เปรียบเรื่องประสิทธิภาพการยับยั้งการตกไข่และผลข้างเคียงที่ดีกว่า ยี่ห้อที่มีวางจำหน่ายในประเทศไทยนั้นมีมากมาย มีความแตกต่างกันไปตามจำนวนของเอธินิล เอสตราไดออลและชนิดของโพรเจสติน
กลุ่มที่สองเป็นกลุ่มยาคุมกำเนิดแบบเดี่ยว (progestin-only pill) ที่เรียกว่าแบบเดี่ยว เนื่องจากในยาหนึ่งเม็ดนั้น มี่วนประกอบของโพรเจสตินเพียงอย่างเดียว ไม่มีส่วนผสมของเอสโตรเจนอย่างในกลุ่มแรก ยาในกลุ่มนี้ไม่ค่อยนิยมใช้เป็นทางเลือกแรกในคนทั่วไป จะใช้ยานี้ในผู้ที่มีข้อห้ามใช้ในการใช้ยากลุ่มแรก ยี่ห้อที่มีวางจำหน่ายในประเทศไทย ได้แก่ Cerazette Exluton
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
ยาคุมกำเนิดแบบผสมกับผลข้างเคียง
การเกิดผลข้างเคียงอันไม่พึงประสงค์เป็นสาเหตุทั่วไปของการหยุดใช้ยาคุมกำเนิดชนิดนี้ ผลข้างเคียงที่พบได้ทั่วไป ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน บวมน้ำ เจ็บหน้าอก เป็นสิว ผิวมัน และขนดก
ผลข้างเคียงของเอสโตรเจน
อย่างที่กล่าวในข้างต้นว่าเอสโตรเจนที่เป็นส่วนประกอบของยาคุมกำเนิดแบบผสมนั้น อยู่ในรูปของเอธินิล เอสตราไดออล ปริมาณของเอธินิล เอสตราไดออลที่เป็นส่วนประกอบนั้นมีผลต่อผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นด้วย ซึ่งเอธินิล เอสตราไดออลให้ผล estrogenic effect ซึ่งเป็นผลแบบเอสโตรเจนที่พบในฮอร์โมนในเพศหญิง ได้แก่ ปริมาณไขมันในร่างกายสูงขึ้น ผิวพรรณใส และมีส่วนช่วยในการรักษาสิว กล่าวคือ ยิ่งในยาคุมกำเนิดมีปริมาณเอธินิล เอสตราไดออลสูงเท่าไหร่ผลดังกล่าวก็ยิ่งมากขึ้น แต่ในทำนองเดียวกันผลข้างเคียงของฮอร์โมนในปริมาณที่มาก ได้แก่ การคลื่นไส้ อาเจียน และการบวมน้ำ ก็จะมากขึ้นตามจำนวนด้วยเช่นเดียวกัน
ผลข้างเคียงของโพรเจสติน
โพรเจสตินที่เป็นส่วนประกอบยาคุมกำเนิดแบบผสมนั้นมีหลายชนิด สามารถจำแนกเป็นเจเนอเรชันได้ คือ
(1) โพรเจสตินรุ่นแรก ได้แก่ นอร์อีธินโดรน (norethindrone) และเอธิโนไดออล (ethinodiol) ยาคุมกำเนิดที่มีส่วนผสมของโพรเจสตินในกลุ่มนี้พบว่ามีผลข้างเคียง androgenic effect สูง ได้แก่ การเกิดสิว ผิวมัน และขนดก และมีผล estrogenic effect อยู่บ้าง
(2) โพรเจสตินรุ่นที่สอง ได้แก่ นอร์เจสเทรล (norgestel) และเลโวนอร์เจสเทรล (levonorgestrel) ยาคุมกำเนิดที่มีส่วนผสมของโพสเจสตินในกลุ่มนี้ พบว่าไม่มี estrogenic effect แต่กลับมีผลต่อ androgenic effect ที่สูงกว่าในกลุ่มแรก
(3) โพรเจสตินรุ่นที่สาม ได้แก่ เดโซเจสเทรล (desogestrel) นอร์เจสทิเมต (norgestimate) ยาคุมกำเนิดที่มีส่วนผสมของโพสเจสตินในกลุ่มนี้ได้ถูกพัฒนาให้มีฤทธิ์ androgenic effect ลดลงไปอีกกว่าในกลุ่มที่สอง กล่าวได้ว่ายังคงลักษณะแบบเดียวกันกับรุ่นที่สองแต่มีผลในเรื่องการเกิดสิว ผิวมัน และขนดกน้อยกว่ารุ่นที่สอง
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
(4) โพรเจสตินรุ่นที่สี่ ได้แก่ โดรสไพรีโนน (drospirenone) ข้อดีของโดรสไพรีโนน คือ (1) โดรสไพรีโนนนอกจากจะไม่มีฤทธิ์ androgenic effect ที่ก่อให้เกิดสิว ผิวมันแล้ว ยังมีฤทธิ์ยับยั้ง คือเป็น anti-androgenic effect ที่สามารถยับยั้งการเกิดสิว ผิวมันได้อีกด้วย (2) ข้อดีนอกจากยับยั้งการเกิดสิวและผิวมันแล้ว โดรสไพรีโนนยังมีฤทธิ์ anti-mineralocorticoid ซึ่งเป็นฤทธิ์ที่ยับยั้งการเกิดการบวมน้ำ ผลที่ได้คือ อาการบวมน้ำก็จะลดลงด้วยเช่นกัน แต่ยาคุมกำเนิดในรุ่นนี้ย่อมมีราคาที่สูงกว่ากลุ่มอื่น
โพรเจสตินอีกตัวหนึ่งในยาคุมกำเนิดแบบผสมที่มีฤทธิ์ anti-androgenic คือ ไซโพรทีโรน อะซิเตท (cyproterone acetate) แม้ว่าตัวยาจะไม่มีฤทธิ์ anti-mineralocorticoid ยับยั้งการบวมน้ำ แต่ยากลับมีฤทธิ์ในการต้านการเกิดสิว ผิวมัน และขนดกได้ดีที่สุดเมื่อเทียบกับทุกตัว นอกจากนี้ตัวยายังมีข้อบ่งใช้สำหรับรักษาสิวด้วยเช่นกัน
เลือกแบบไหนเหมาะสมกับตนเองที่สุด
โดยสรุปแล้วการเลือกยาคุมกำเนิดแบบผสมในเหมาะสมกับตนเองนั้น ขึ้นอยู่กับว่า
(1) ถ้าไม่ต้องการผลข้างเคียง คือ การเกิดสิว ผิวมัน ขนดก และมีฤทธิ์ช่วยรักษาสิว ยาคุมกำเนิดแบบผสมที่มีไซโพรทีโรน อะซิเตทเป็นส่วนประกอบเป็นทางเลือกที่เหมาะสมที่สุด ยี่ห้อที่มีจำหน่าย ได้แก่ Dianne
(2) ถ้าไม่ต้องการผลข้างเคียง คือ การบวมน้ำ ยาคุมกำเนิดแบบผสมที่มีโดรสไพรีโนนเป็นส่วนประกอบเป็นทางเลือกที่เหมาะสมที่สุดยี่ห้อที่มีจำหน่าย ได้แก่ Yaz, Yazmin
(3) ถ้าไม่ได้คำนึงถึงผลข้างเคียง คือ การเกิดสิว ผิวมัน การบวมน้ำ เลือกยาในรุ่นสองหรือรุ่นสามก็ได้ โดยยาในรุ่นสองจะมีราคาถูกกว่า แต่การเกิดสิว และผิวมันก็สูงกว่าด้วยเช่นเดียวกัน
