ทารกที่คลอดก่อนกำหนดมักมีอาการแทรกซ้อน หรือมีการเจริญเติบโตและพัฒนาการของระบบในร่างกายที่ยังไม่เต็มที่ บางรายเสียชีวิตหลังจากคลอดแล้ว ทำให้ทารกที่คลอดก่อนกำหนดต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด เพื่อช่วยเหลือให้ร่างกายของเขาเจริญเติบโตมากพอ และอวัยวะสามารถทำงานได้เองอย่างเต็มที่มากขึ้น โดยไม่ต้องมีเครื่องช่วยเหลือ เรามาดูกันว่าทารกคลอดก่อนกำหนดในช่วงอายุครรภ์ 26-28 สัปดาห์นั้นมีร่างกายเป็นอย่างไร แล้วพัฒนาการของพวกเขาอยู่ในขั้นไหนแล้ว
26 สัปดาห์
ความเสี่ยงต่อการเสียชีวิต: ประมาณ 80% ของเด็กที่เกิดในช่วงอายุครรภ์ 26 สัปดาห์จะมีชีวิตรอด
น้ำหนักตัว: เด็กที่เกิดในอายุครรภ์เท่านี้ มักมีน้ำหนักตัวน้อยกว่า 800 กรัม และเรียกว่า "micro-premies"
พัฒนาการของร่างกาย:
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
- เปลือกตาของเด็กจะเปิดแล้ว
- คิ้วและขนตาขึ้นเต็ม เช่นเดียวกับเล็บมือ เล็บเท้า ลายนิ้วมือ
- ร่องที่เท้าจะเริ่มพัฒนา แต่เท้าเล็กๆ ของพวกเขาจะยังนิ่มอยู่ และมีร่องอยู่เพียงเล็กน้อยเท่านั้น
- ปอดเริ่มมีถุงลม (alveoli) ซึ่งทำให้มีการแลกเปลี่ยนแก๊ส ซึ่งนั่นหมายถึงการเริ่มหายใจของเด็ก
- ผนังปอดเริ่มผลิต surfactant ซึ่งเป็นไขมันเคลือบผิวปอดที่จำเป็นต่อการหายใจ อย่างไรก็ตาม ปอดของเด็กอายุเท่านี้ยังคงพัฒนาไม่เต็มที่ ทำให้เกิดการบาดเจ็บได้ง่าย และอาจต้องใช้อุปกรณ์ช่วยเพื่อให้มีชีวิตอยู่ได้
ถึงแม้ว่าเด็กอายุครรภ์ 26 สัปดาห์จะได้ยินเสียงของคุณแล้ว แต่เสียงที่ดังก็ยังรุนแรงเกินไปต่อระบบประสาทที่ยังพัฒนาไม่เต็มที่ของพวกเขา เด็กจึงจะตื่นตกใจต่อเสียงดังได้ และเด็กอายุครรภ์ 26 สัปดาห์ส่วนมากก็ต้องอยู่ในหอผู้ป่วยทารกแรกเกิดภาวะวิกฤต (Neonatal Intensive Care Unit: NICU) เป็นระยะเวลานาน เพื่อสังเกตอาการ และปัญหาอื่นๆ ที่อาจตามมาภายหลัง
27 สัปดาห์
ความเสี่ยงต่อการเสียชีวิต: ด้วยวิทยาการทางการแพทย์สมัยใหม่ ทำให้เด็กอายุครรภ์ 27 สัปดาห์มีโอกาสรอดชีวิตถึง 90%
น้ำหนักตัว: เด็กที่เกิดเมื่ออายุครรภ์เท่านี้ มักมีน้ำหนักประมาณ 900 กรัม และจะไม่จัดเป็น micro-premie แล้ว แต่จะเรียกเป็น "very premature" แทน
พัฒนาการของร่างกาย:
- เปลือกตาเปิดแล้ว
- คิ้วและขนตาขึ้นเต็ม รวมถึงเล็บมือ เล็บเท้า ลายนิ้วมือและร่องที่เท้าจะเริ่มพัฒนา แต่เท้ายังคงนิ่มอยู่ และมีร่องเล็กน้อยเหมือนกับเด็กอายุครรภ์ 26 สัปดาห์
- ถุงลมเป็นรูปเป็นร่างแล้ว และใช้สำหรับการหายใจได้ เนื่องจากระบบไหลเวียนเลือดสามารถรับมือกับการแลกเปลี่ยนแก๊สออกซิเจน และคาร์บอนไดออกไซด์ได้
- ก้านสมอง (brainstem) สามารถควบคุมจังหวะการหายใจได้แล้ว แต่ปอดยังพัฒนาไม่เต็มที่ อาจยังต้องการความช่วยเหลือจากเครื่องช่วยหายใจไปก่อน
- เริ่มควบคุมอุณหภูมิร่างกายได้ แต่ก็ยังต้องการความอบอุ่นอยู่ เนื่องจากเด็กยังไม่มีไขมันสีน้ำตาล (brown fat) ที่ช่วยสร้างความอบอุ่นให้แก่ร่างกายได้ และสมองยังไม่สามารถควบคุมอุณหภูมิร่างกายได้ดี
- เริ่มมีการพัฒนาวงจรการหลับและตื่น (sleep wake cycle) และเริ่มมีช่วงเวลาการหลับแบบ Rem Sleep หรือวงจรการนอนหลับที่กล้ามเนื้อต่างๆ จะหยุดทำงานหมด ยกเว้นหัวใจ กระบังลม กล้ามเนื้อตา และกล้ามเนื้อเรียบ
ระบบประสาทของเด็กอายุครรภ์ 27 สัปดาห์จะไม่ต่างจากเด็กอายุครรภ์ 26 สัปดาห์ นั่นคือยังไม่พัฒนาเต็มที่ และจะตื่นตกใจง่ายเมื่อมีเสียงดังเกิดขึ้น และเด็กอายุครรภ์ 27 สัปดาห์ยังคงต้องการการดูแลทางการแพทย์อย่างใกล้ชิด จึงอาจต้องอยู่ใน NICU เป็นเวลานานจนกว่าสุขภาพจะแข็งแรงดีขึ้น
28 สัปดาห์
ความเสี่ยงต่อการเสียชีวิต: เด็กที่เกิดเมื่ออายุครรภ์ 28 สัปดาห์มีโอกาสรอดชีวิต 90-95%
น้ำหนักตัว: เด็กที่เกิดเมื่ออายุครรภ์เท่านี้จะหนักประมาณ 1 กิโลกรัม
พัฒนาการของร่างกาย:
- เปลือกตาของเด็กจะเปิดแล้ว สามารถกะพริบตาได้ และตอบสนองต่อแสงและความมืดได้ แต่จอประสาทตายังพัฒนาไม่เต็มที่ ทำให้มีความเสี่ยงที่จะเกิด "ภาวะจอประสาทตาผิดปกติในทารกคลอดก่อนกำหนด" (retinopathy of prematurity) แต่ก็จะสร้างรูปภาพได้ และเด็กจะยังรับมือกับแสงสว่างจ้าไม่ไหว จึงควรอยู่ในที่แสงสลัวๆ เท่านั้น เพื่อให้พักผ่อนได้ตามที่ต้องการ
- ขนคิ้วและขนตาขึ้นครบ
- ระบบประสาทยังพัฒนาไม่เต็มที่ และจะตื่นตกใจต่อเสียงดัง เหมือนเด็กอายุครรภ์ 26 สัปดาห์และ 27 สัปดาห์
- เริ่มมีการพัฒนาวงจรการหลับและตื่น (sleep wake cycle) และเริ่มมีช่วงเวลาการหลับแบบ Rem Sleep
- ส่วนกระดูกจะเป็นรูปร่างสมบูรณ์แล้ว แต่ก็ยังคงนิ่มมาก และอ่อนแอ
- กระเพาะและลำไส้จะเริ่มพัฒนามากขึ้น
- ถุงลมถูกสร้างแล้ว และใช้สำหรับการหายใจได้ เช่นเดียวกับเด็กอายุครรภ์ 27 สัปดาห์
- ก้านสมองสามารถควบคุมจังหวะการหายใจได้แล้ว แต่ปอดอาจยังพัฒนาไม่เต็มที่ และยังต้องการเครื่องช่วยหายใจช่วยเหลือ
- ไขมันในร่างกายจะมีมากขึ้น และอาจเริ่มควบคุมอุณหภูมิร่างกายได้ แต่เพราะเด็กยังไม่มีไขมันสีน้ำตาล ทำให้ยังต้องการความอบอุ่นอยู่
และเช่นเดียวกับเด็กอายุครรภ์ 26 สัปดาห์และ 27 สัปดาห์ เด็กคลอดก่อนกำหนดที่อายุครรภ์ 28 สัปดาห์อาจต้องอยู่ใน NICU และต้องได้รับการดูแลทางการแพทย์เป็นเวลานานก่อนกลับบ้าน
การดูแลทารกที่คลอดก่อนกำหนดไม่ใช่เพียงแค่เพื่อให้สุขภาพร่างกายของเขาแข็งแรง หรือเพื่อให้อวัยวะในร่างกายของเด็กเติบโตเต็มที่เท่านั้น แต่ยังรวมไปถึงพัฒนาการ ความสามารถในการเรียนรู้ของเด็กที่ควรจะเทียบเท่ากับเด็กปกติทั่วไปด้วย ซึ่งจะต้องอาศัยทั้งทีมแพทย์และพยาบาลเฉพาะทาง สถานที่ อุปกรณ์ อุณหภูมิและแสงที่เหมาะสมต่อสภาพร่างกายของเด็กทารกแต่ละคน
