โรคตับอ่อนอักเสบ เป็นโรคที่มีสาเหตุมาจาก การอักเสบของเซลล์ตับอ่อน โดยสามารถแบ่งเป็นการอักเสบชนิดเฉียบพลัน และการอักเสบชนิดเรื้อรัง เนื่องจากตับอ่อนมีหน้าที่สร้างฮอร์โมนสำคัญหลายตัว หากเกิดการอักเสบ จะกระทบต่อการสร้างฮอร์โมนที่สำคัญเช่น Insulin, Glucagon, Gastrin และ Somatostatin ซึ่งอาจกระทบโดยตรงต่อระบบการย่อยอาหาร
1. ตับอ่อนอักเสบชนิดเฉียบพลัน
ตับอ่อนอักเสบชนิดเฉียบพลัน เป็นอาการตับอ่อนอักเสบที่เกิดขึ้นแบบทันทีทันใด มีอาการบวมและมีความเสียหายของเนื้อเยื่อตับอ่อนเกิดขึ้น
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
อาการ
- มีอาการปวดท้องอย่างรุนแรง โดยไม่ทันตั้งตัวและไม่มีอาการบ่งบอกแจ้งเตือนมาก่อน
- มีอาการปวดร้าวไปทั้งตัว อาการปวดจะอยู่ราว 2 - 3 วัน
- มีอาการคลื่นไส้อาเจียน
- มีไข้ขึ้น
การตรวจวินิจฉัย
- ทำได้โดยการสอบถามอาการ ซักประวัติ และตรวจร่างกาย
- ทำได้โดยการตรวจโรคด้วยการเจาะเลือดเพื่อตรวจหาเอนไซม์ amylase และ lipase
- ทำได้โดยตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์
2. ตับอ่อนอักเสบชนิดเรื้อรัง
ตับอ่อนอักเสบชนิดเรื้อรัง เป็นอาการที่ตับอ่อนอักเสบมานานและเรื้อรัง อาจจะเกิดจากอาการตับอ่อนอักเสบแบบเฉียบพลันก่อนแล้วรักษาไม่หาย เพราะไม่ได้รักษาที่สาเหตุอาการจึงเกิดขึ้นเรื่อยๆ จนเป็นอาการเรื้อรัง
อาการ
- มีอาการปวดท้อง เป็นๆ หายๆ หรือมีอาการปวดอยู่ตลอดเวลา หรือมีอาการปวดร้าวเป็นครั้งคราว
- มีอุจจาระเป็นสีเทา หรือสีซีด และอาจจะมีไขมันปนออกมากับอุจจาระด้วย
- มีน้ำหนักตัวลดลง
การตรวจวินิจฉัย
- ทำได้โดยการสอบถามอาการ ซักประวัติ และตรวจร่างกาย
- ทำได้โดยการตรวจโรคด้วยการเจาะเลือดเพื่อตรวจหาเอนไซม์ amylase และ lipase
- ทำได้โดยตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์
- ทำได้โดยการอัลตราซาวนด์เพื่อตรวจว่าเป็นโรคอื่นหรือไม่ที่อาการคล้ายกัน
ปัจจัยเสี่ยงที่มีผลให้เกิดโรคตับอ่อนอักเสบ
โรคตับอ่อนอักเสบอาจเกิดจากโรคนิ่วที่เกิดในถุงน้ำดี เกิดการอุดตัน และการอักเสบของท่อตับอ่อน เมื่ออักเสบนานมากเข้า สุดท้ายก็กลายเป็นสาเหตุหลักที่ก่อให้เกิดอาการอักเสบที่ตับอ่อน รวมไปถึงการดื่มสุราหรือเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์เป็นประจำ ก็เป็นหนึ่งในสาเหตุของตับอ่อนอักเสบ
แนวทางการรักษา
- งดการรับประทานอาหารและน้ำเพื่อลดการทำงานของตับอ่อน
- ให้สารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายผ่านทางหลอดเลือดดำเพื่อใช้รักษาสมดุลของร่างกายและป้องกันการเกิดอาการร่างกายขาดน้ำ
- ใช้ยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการปวด
- ถ้ามีการตรวจพบนิ่วในถุงน้ำดี ควรรีบผ่าตัดออกโดยทันทีที่ทำได้ เพื่อเป็นการลดอาการตับอ่อนอักเสบให้เบาลง
การป้องกันการเกิดโรค
- งดการดื่มสุรา หรือเครื่องดื่มอื่นที่มีแอลกอฮอล์
- ทานอาหารสุขภาพบ่อยๆ จะช่วยป้องกันนิ่วในถุงน้ำดีได้
