กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

โรคมะเร็งคอหอยส่วนปาก

รู้จักโรคมะเร็งที่พบบ่อยในวัย 40 ปีขึ้นไป โดยผู้ชายมีความเสี่ยงมากกว่าผู้หญิงถึง 4 เท่า
เผยแพร่ครั้งแรก 15 พ.ค. 2018 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที
โรคมะเร็งคอหอยส่วนปาก

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • คอหอยส่วนปาก (Oropharynx) เป็นเนื้อเยื่อในส่วนที่อยู่ระหว่างช่องปาก (ทางด้านหน้า) คอหอย และกล่องเสียง อวัยวะในคอหอยส่วนปากประกอบด้วย โคนลิ้น ต่อมทอนซิล เพดานอ่อน และลิ้นไก่ ส่วนเซลล์ในคอหอยมีหลายชนิด เช่น เยื่อเมือกบุภายใน เซลล์ต่อมน้ำลาย เซลล์ต่อมน้ำเหลือง 
  • โรคมะเร็งคอหอยส่วนปากจัดเป็นโรคมะเร็งที่พบได้บ่อยปานกลาง มักพบในคนอายุ 40 ปีขึ้นไป และพบในผู้ชายมากกว่าผู้หญิงประมาณ 4 เท่า โรคมะเร็งคอหอยส่วนปากมีหลายชนิด แต่ที่พบบ่อยประมาณร้อยละ 90 เป็นเซลล์มะเร็งชนิดที่มีความรุนแรงของโรคปานกลาง
  • สาเหตุของการเกิดโรคมะเร็งคอหอยส่วนปากเชื่อว่า น่าจะมาจากหลายปัจจัยเสี่ยงร่วมกัน เช่น ความผิดปรกติจากพันธุกรรมชนิดไม่ถ่ายทอดบางชนิด ซึ่งควบคุมเกี่ยวกับการเจริญเติบโต และ/หรือ การตายของเซลล์ การสูบบุหรี่มาเป็นเวลานาน การติดเชื้อไวรัสชนิดเอชพีวีในช่องปาก
  • วิธีรักษาหลักในโรคมะเร็งคอหอยส่วนปากคือ รังสีรักษา และให้ยาเคมีบำบัดร่วมด้วยเมื่อโรคอยู่ในระยะลุกลาม อย่างไรก็ตาม จัดเป็นโรคมะเร็งที่มีความรุนแรงปานกลางมีโอกาสรักษาให้หายได้ แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับระยะของโรค อายุและสุขภาพของผู้ป่วย
  • เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจคัดกรองมะเร็งทั่วไป

คอหอยส่วนปาก (Oropharynx) เป็นเนื้อเยื่อในส่วนที่อยู่ระหว่างช่องปาก (ทางด้านหน้า) คอหอย และกล่องเสียง (ทางด้านล่างในส่วนลำคอ) อวัยวะในคอหอยส่วนปากประกอบด้วย โคนลิ้น ต่อมทอนซิล เพดานอ่อน และลิ้นไก่

ส่วนเซลล์ในคอหอยส่วนปากประกอบด้วยเซลล์หลายชนิด ได้แก่ เยื่อเมือกบุภายใน คอหอยส่วนปาก เส้นเลือด เซลล์ต่อมน้ำลาย เซลล์ต่อมน้ำเหลือง และกล้ามเนื้อ 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจมะเร็งทั่วไปวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 340 บาท ลดสูงสุด 64%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

เซลล์ทุกชนิดดังกล่าวสามารถเกิดเป็นโรคมะเร็งได้ แต่ส่วนใหญ่ (เกือบ ทั้งหมด) ของโรคมะเร็งคอหอยส่วนปาก จะเกิดจากเซลล์ของเยื่อเมือกบุภายใน คอหอยส่วนปาก

หน้าที่ของเนื้อเยื่อในคอหอยส่วนปาก 

เนื้อเยื่อต่างๆในส่วนของคอหอยส่วนปาก มีหน้าที่เกี่ยวกับการรับรสชาติ การกลืน ช่วยในการออกเสียง รวมถึงเป็นทางผ่านของอาหารและอากาศ นอกจากนี้ ต่อมทอนซิลซึ่งมีทั้งด้านซ้ายและขวายังมีหน้าที่เกี่ยวกับการกำจัดเชื้อโรค รวมถึงเกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันต้านทานโรค

ธรรมชาติของโรคมะเร็งคอหอยส่วนปากมีระยะโรค วิธีตรวจรักษา และการพยากรณ์โรคเหมือนกัน ได้แก่ โคนลิ้น ต่อมทอนซิล เพดานอ่อน และลิ้นไก่ ดังนั้น แพทย์โรคมะเร็งจึงจัดรวมเป็นโรคมะเร็งในกลุ่มเดียวกันเรียกว่า "โรคมะเร็งคอหอยส่วนปาก" 

โรคมะเร็งคอหอยส่วนปากเกิดจากอะไร ? 

โรคมะเร็งคอหอยส่วนปากจัดเป็นโรคมะเร็งที่พบได้บ่อยปานกลาง มักพบในคนอายุ 40 ปีขึ้นไป และพบในผู้ชายมากกว่าผู้หญิงประมาณ 4 เท่า

โรคมะเร็งคอหอยส่วนปากมีหลายชนิด แต่ที่พบบ่อยประมาณร้อยละ 90 เป็นเซลล์มะเร็งชนิดที่มีความรุนแรงของโรคปานกลาง

สาเหตุของการเกิดโรคมะเร็งคอหอยส่วนปากยังไม่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่า น่าจะมาจากหลายปัจจัยเสี่ยงร่วมกัน ได้แก่

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

  • ความผิดปรกติจากพันธุกรรมชนิดไม่ถ่ายทอดบางชนิด ซึ่งควบคุมเกี่ยวกับการเจริญเติบโต และ/หรือ การตายของเซลล์
  • การสูบบุหรี่มาเป็นเวลานาน
  • การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มาเป็นเวลานาน
  • การติดเชื้อไวรัสชนิดเอชพีวีในช่องปาก
  • เจ็บคอเรื้อรัง
  • มีแผล หรือก้อนเนื้อในเนื้อเยื่อ หรืออวัยวะดังกล่าว

อาการแสดงสำคัญของโรคมะเร็งคอหอยส่วนปาก

โรคมะเร็งคอหอยส่วนปากไม่มีอาการเฉพาะ แต่จะมีอาการเหมือนการอักเสบทั่วไปของคอหอยส่วนปาก อาการที่พบได้บ่อย คือ

  • มีกลิ่นปากรุนแรง จากการเน่า หรือติดเชื้อของก้อนเนื้อมะเร็ง
  • กลืนอาหาร และ/หรือ หายใจไม่สะดวก เนื่องจากก้อนเนื้อโตปิดกั้นช่อง ปาก และ/หรือ ลำคอ
  • เสียงพูดเหมือนกำลังอมอะไรอยู่ เนื่องจากการโตของก้อนเนื้อ หรือแผลมะเร็ง
  • น้ำลาย หรือเสมหะมีเลือดปน บางครั้งมีเลือดออกทางช่องปาก
  • เมื่อโรคลุกลามมาก ต่อมน้ำเหลืองที่ลำคอจะโตจนคลำได้ ซึ่งอาจพบโตเพียงต่อมเดียว หรือหลายต่อม อาจโตเพียงด้านเดียว หรือทั้งสองด้านของ ลำคอ

โรคมะเร็งคอหอยส่วนปากมีกี่ระยะ?

โรคมะเร็งคอหอยส่วนปาก มี 4 ระยะ เช่นเดียวกับโรคมะเร็งโดยทั่วไป (แต่บางระยะแบ่งเป็นระยะย่อย ซึ่งแพทย์โรคมะเร็งใช้เป็น ตัวบ่งชี้ทางการรักษา) ได้แก่

ระยะที่ 1 ก้อน หรือแผลมะเร็งลุกลามเฉพาะที่ มีขนาดโตไม่เกิน 2 เซนติเมตร

ระยะที่ 2 ก้อน หรือแผลมะเร็งยังลุกลามเฉพาะที่ มีขนาดโตมากกว่า 2 เซนติเมตร แต่ไม่เกิน 4 เซนติเมตร

ระยะที่ 3 ก้อน หรือแผลมะเร็งโตมากกว่า 4 เซนติเมตร และ/หรือลุกลาม เข้าฝากล่องเสียง และ/หรือลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลืองที่ลำคอเพียงต่อมเดียว และ ต่อมยังมีขนาดโตไม่เกิน 3 เซนติเมตร

ระยะที่ 4 ก้อน หรือแผลมะเร็งลุกลามเข้าเนื้อเยื่อ หรืออวัยวะข้างเคียงมากกว่า ในระยะที่ 3 และ/หรือ ลุกลามเข้าต่อมน้ำเหลืองบริเวณลำคอหลายต่อม และ หรือทั้งสองข้างของลำคอ และ/หรือ ต่อมน้ำเหลืองมีขนาดโตมากกว่า 6 เซนติเมตรขึ้นไป หรือแพร่กระจายเข้าสู่กระแสเลือดไปยังอวัยวะที่อยู่ไกลออกไป อวัยวะ ที่พบบ่อยคือปอด ตับ และกระดูก

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ตรวจมะเร็งทั่วไปวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 340 บาท ลดสูงสุด 64%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

รู้ได้อย่างไรว่า เป็นโรคมะเร็งคอหอยส่วนปาก ?

แพทย์วินิจฉัยได้ว่า เป็นโรคมะเร็งของคอหอยส่วนปาก จากการสอบ

  • ถามประวัติอาการ 
  • การตรวจร่างกาย 
  • การตรวจในช่องปาก 
  • การตัดชิ้นเนื้อจากก้อนเนื้อ หรือแผลไปตรวจทางพยาธิวิทยา

โรคมะเร็งคอหอยส่วนปากมีวิธีรักษาอย่างไร ?

วิธีรักษาหลักในโรคมะเร็งคอหอยส่วนปากคือ รังสีรักษา และให้ยาเคมีบำบัดร่วมด้วยเมื่อโรคอยู่ในระยะลุกลาม โรคมะเร็งในส่วนนี้มักมีปัญหาในการผ่าตัด ผ่าตัดได้ยาก ดังนั้นการผ่าตัดจึงใช้รักษาเฉพาะผู้ป่วยบางรายเท่านั้น 

อย่างไรก็ตาม การที่แพทย์จะใช้วิธีการใดรักษาก็ยังขึ้นอยู่กับระยะของโรคมะเร็ง ตำแหน่งของการเกิดโรคมะเร็ง อายุและสุขภาพของผู้ป่วย ส่วนการรักษาด้วยยารักษาตรงเป้า ยังอยู่ในระหว่างการศึกษา

โรคมะเร็งคอหอยส่วนปากรักษาหายได้หรือไม่ ?

โรคมะเร็งคอหอยส่วนปากจัดเป็นโรคมะเร็งที่มีความรุนแรงปานกลางมีโอกาสรักษาให้หายได้ แต่ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับระยะของโรค อายุและสุขภาพของผู้ป่วย

มีวิธีตรวจคัดกรองโรคมะเร็งคอหอยส่วนปากหรือไม่ ?

ปัจจุบันยังไม่มีวิธีตรวจคัดกรองที่มีประสิทธิภาพให้พบโรคมะเร็งคอหอยส่วนปากตั้งแต่ระยะเริ่มเป็น จึงต้องอาศัยความเอาใจใส่ และการสังเกตจากตัวผู้ป่วยเอง ซึ่งเมื่อสงสัย/พบอาการผิดปรกติดังกล่าว ควรรีบไปปรึกษาแพทย์


ปัจจุบันยังไม่มีวิธีที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันโรคมะเร็งคอหอยส่วนปาก ดังนั้นวิธีที่ดีที่สุดในขณะนี้คือ การหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงดังที่กล่าวแล้ว 

อย่างไรก็ตาม กำลังมีการศึกษาว่าวัคซีนป้องกันโรคมะเร็งปากมดลูก (เป็นวัคซีนป้องกันการติดเชื้อไวรัสเอชพีวี ซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดโรคมะเร็งปากมดลูก) สามารถช่วยป้องกันการเกิดโรคมะเร็งคอหอยส่วนปากได้หรือไม่ 

เนื่องจากปัจจัยเสี่ยงหนึ่งของการเกิดโรคมะเร็งคอหอยส่วนปากคือ การติดเชื้อไวรัสเอชพีวีเช่นกัน   

เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจคัดกรองมะเร็งทั่วไป จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


17 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Differences Between a Malignant and Benign Tumor. Verywell Health. (https://www.verywellhealth.com/what-does-malignant-and-benign-mean-514240)
Medical Definition and Characteristics of Malignant. Verywell Health. (https://www.verywellhealth.com/malignant-definition-and-characteristics-2249124)
When will a malignant lung cancer tumor become visible on an X-ray?. WebMD. (https://www.webmd.com/lung-cancer/qa/when-will-a-malignant-lung-cancer-tumor-become-visible-on-an-xray)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป