ผิวหนังของคนเป็นเนื้อเยื่อที่อยู่ชั้นนอกสุดที่ห่อหุ้มร่างกายไว้ ผิวหนังของผู้ใหญ่มีเนื้อที่ประมาณ 3,000 ตารางนิ้ว ผิวหนังตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย จะหนาประมาณ 1-4 มิลลิเมตร ซึ่งแตกต่างกันไปตามอวัยวะและบริเวณที่ถูกเสียดสี เช่น ผิวหนังที่ข้อศอกและเข่าจะหนากว่าผิวหนังที่แขนและขา
โครงสร้างของผิวหนัง
ผิวหนังแบ่งออกได้เป็น 2 ชั้น คือ หนังกำพร้าและหนังแท้
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
1. หนังกำพร้า (Epidermis) เป็นผิวหนังที่อยู่ชั้นบนสุด มีลักษณะบางมาก ประกอบด้วยเซลล์ เรียงซ้อนกันเป็นชั้น ๆ โดยเริ่มต้นจากเซลล์ชั้นในสุด ติดกับหนังแท้ ซึ่งจะแบ่งตัวเติบโตขึ้นแล้วค่อย ๆ เลื่อนมาทดแทนเซลล์ที่อยู่ชั้นบนจนถึงชั้นบนสุดแล้วกลายเป็นขี้ไคลหลุดออกไป นอกจากนี้ในชั้นหนังกำพร้ายังมีเซลล์ เรียกว่า เมลานิน ปะปนอยู่ด้วย เมลานินมีมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับบุคคลและเชื้อชาติ จึงทำให้สีผิวของคนแตกต่างกันไป ในชั้นของหนังกำพร้าไม่มีหลอดเลือดเส้นประสาท และต่อมต่าง ๆ นอกจากนี้เป็นทางผ่านของรูเหงื่อ เส้นขน และไขมันเท่านั้น
2. หนังแท้ (Dermis) เป็นผิวหนังที่อยู่ชั้นล่าง ถัดจากหนังกำพร้าและหนากว่าหนังกำพร้า ผิวหนังชั้นนี้ประกอบด้วย เนื้อเยื่อคอลลาเจน (Collagen) และอีลาสติน (Elastin) หลอดเลือดฝอย เส้นประสาท กล้ามเนื้อเกาะเส้นขน ต่อมไขมัน ต่อมเหงื่อ และขุมขนกระจายอยู่ทั่วไป
หน้าที่ของผิวหนัง
- ป้องกันและปกปิดอวัยวะภายในไม่ให้ได้รับอันตราย
- ป้องกันเชื้อโรคไม่ให้เข้าสู่ร่างกายโดยง่าย
- ขับของเสียออกจากร่างกายโดยต่อมเหงื่อขับเหงื่อออกมา
- ช่วยรักษาอุณหภูมิของร่างกายให้คงที่โดยระบบหลอดเลือดฝอยและการระเหยของเหงื่อ
- รับความรู้สึกสัมผัส เช่น ร้อน หนาว เจ็บ เป็นต้น
- ช่วงสร้างวิตามินดีให้แก่ร่างกาย โดยแสงแดดจะเปลี่ยนไขมันชนิดหนึ่งที่ผิวหนังให้เป็นวิตามินดีได้
- ขับไขมันออกมาหล่อเลี้ยงเส้นผมและขนให้เป็นเงางามอยู่เสมอและไม่แห้ง
การดูแลรักษาผิวหนัง
เพื่อให้มีผิวหนังที่สวยงาม สะอาด ไม่เป็นโรค และไม่เหี่ยวย่นเกินกว่าวัย จึงควรดูแลรักษาผิวหนัง โดยอาบน้ำชำระร่างกายให้สะอาดอยู่เสมอ อาบน้ำอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ในเวลาเช้าและเย็นเพื่อช่วยชำระล้างคราบเหงื่อไคลและสิ่งสกปรกออกไป ฟอกตัวด้วยสบู่ที่มีฤทธิ์เป็นด่างอ่อน ๆ ทำความสะอาดให้ทั่ว โดยเฉพาะบริเวณใต้รักแร้ ขาหนีบ ข้อพับ อวัยวะเพศ ง่ามนิ้วมือ นิ้วเท้า ใต้คาง และหลังใบหู เพราะเป็นที่อับและเก็บความชื้นอยู่ได้นาน
ในขณะอาบน้ำควรใช้นิ้วมือหรือฝ่ามือถูตัวแรง ๆ เพราะนอกจากช่วยให้ร่างกายสะอาดแล้ว ยังช่วยให้การหมุนเวียนของเลือดดีขึ้น เมื่ออาบน้ำเสร็จควรใช้ผ้าเช็ดตัวที่สะอาดเช็ดตัวให้แห้งแล้วจึงค่อยสวมเสื้อผ้า หลังอาบน้ำแล้วควรใส่เสื้อผ้าที่สะอาดและเหมาะสมกับอากาศและงานที่ปฏิบัติ เช่น หากอากาศร้อนก็ควรใส่เสื้อผ้าบางเพื่อไม่ให้เหงื่อออกมาก เป็นต้น
รับประทานอาหารให้ถูกต้องและครบถ้วนตามหลักโภชนาการ โดยเฉพาะอาหารที่มีวิตามินเอ ได้แก่ น้ำมันตับปลา ตับสัตว์ เนย นม ไข่แดง เครื่องในสัตว์ มะเขือเทศ มะละกอ รวมทั้งพืชใบเขียวและใบเหลือง วิตามินเอจะช่วยให้ผิวหนังชุ่มชื้นไม่เป็นสะเก็ดแห้ง ช่วยให้เล็บไม่เปราะ และยังช่วยให้เส้นผมไม่ร่วงง่ายอีกด้วย ดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อช่วยให้ผิวหนังเปล่งปลั่ง
ออกกำลังกายสม่ำเสมอเพื่อช่วยให้การหมุนเวียนของเลือดดีขึ้น ควรให้ผิวหนังได้รับแสงแดดสม่ำเสมอโดยเฉพาะเวลาเช้าซึ่งแดดไม่จัดเกินไปและพยายามหลีกเลี่ยงการถูกแสงแดดจ้าเพราะจะทำให้ผิวหนังเกรียมและกร้านดำ ระมัดระวังการใช้เครื่องสำอางเพราะอาจเกิดอาการแพ้หรือทำให้ผิวหนังอักเสบและเป็นอันตรายต่อผิวหนังได้ หากเกิดอาการแพ้ต้องเลิกใช้เครื่องสำอางชนิดนั้นทันที เมื่อมีสิ่งผิดปกติใด ๆ เกิดขึ้นกับผิวหนัง ควรปรึกษาแพทย์