ภาวะปากมดลูกตีบ (Stenosis of the uterine cervix) เป็นความผิดปกติทางระบบสืบพันธุ์ที่พบได้บ่อยๆ ในผู้หญิง โดยปกติส่วนที่เรียกว่า ปากมดลูก (uterine cervix) จะมีรูเปิดเพื่อเป็นทางผ่านของสารคัดหลั่งและเลือดประจำเดือนที่ออกมาจากโพรงมดลูก แต่หากรูเปิดนั้นตีบตัน หรือปิดสนิท ก็จะทำให้ของเหลวเหล่านั้นคั่งค้างภายในโพรงมดลูก ซึ่งในบางคนอาจไม่มีอาการผิดปกติ แต่บางคนก็อาจเกิดอาการรุนแรงได้
อาการของปากมดลูกตีบ
ความรุนแรงของอาการนั้นขึ้นอยู่กับว่าปากมดลูกตีบมากหรือน้อย ซึ่งอาการที่พบบ่อย ได้แก่
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
- ปวดท้องน้อยเรื้อรัง
- เมื่อมีประจำเดือนจะปวดท้องมาก เนื่องจากเลือดประจำเดือนไหลออกมาไม่สะดวก
- มีประจำเดือนมาน้อย เลือดออกกะปริบกะปรอย แต่หากปากมดลูกปิดสนิท ก็จะไม่มีประจำเดือนเลย
- อาจคลำพบก้อนที่ท้องน้อย เนื่องจากมีเลือดประจำเดือนคั่งค้างจนโพรงมดลูกขยาย
- อาจมีไข้หนาวสั่น เนื่องจากเกิดการอักเสบในโพรงมดลูก
นอกจากนี้ ภาวะปากมดลูกตีบก็อาจส่งผลกระทบอื่นๆ ตามมาด้วย เช่น
- มีเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ เนื่องจากเลือดประจำเดือนไหลเข้าไปในช่องท้องและท่อนำไข่ จึงอาจมีเยื่อบุมดลูกเจริญในรังไข่หรืออุ้งเชิงกรานได้
- มีบุตรยาก เนื่องจากอสุจิจะเข้าผสมกับไข่ในโพรงมดลูกได้ลำบาก
- คลอดบุตรยาก เพราะปากมดลูกไม่สามารถขยายตัวได้
สาเหตุของปากมดลูกตีบ
ภาวะปากมดลูกตีบเกิดได้จาก 2 สาเหตุใหญ่ๆ ได้แก่
- เป็นความผิดปกติแต่กำเนิด (Congenital cervical stenosis) ซึ่งเกิดจากการพัฒนาการที่ผิดปกติของระบบสืบพันธุ์ตั้งแต่ทารกอยู่ในครรภ์ ทำให้บางครั้งไม่มีรูเปิดที่ปากมดลูก
- เกิดขึ้นภายหลังจากปัจจัยต่างๆ (Acquire cervical stenosis) ซึ่งปัจจัยที่ว่า ได้แก่
- ปากมดลูกอักเสบ ทำให้เกิดพังผืดขึ้นบริเวณปากมดลูก และทำให้รูปากมดลูกตีบแคบลง
- ปากมดลูกฉีกขาด ซึ่งอาจเกิดระหว่างการขูดมดลูก ทำให้ปากมดลูกผิดรูป และเกิดพังผืดมาปิดกั้นบริเวณรูเปิดได้
- มะเร็งปากมดลูก ทำให้เซลล์เยื่อบุมดลูกเจริญมากกว่าปกติ และปิดทับรูเปิดปากมดลูก นอกจากนี้ การรักษามะเร็งปากมดลูกโดยการฉายรังสีก็มีโอกาสทำให้ปากมดลูกตีบได้
- อยู่ในช่วงวัยทอง เมื่อร่างกายมีฮอร์โมนเอสโตรเจนลดลง ปากมดลูกจะขาดความยืดหยุ่นและชุ่มชื้น จนอาจเกิดการตีบแคบลงได้
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
การรักษาปากมดลูกตีบ
การรักษาอาจแตกต่างกันไป ขึ้นอยู่กับสาเหตุ ความรุนแรง และลักษณะการตีบของปากมดลูก
- การถ่างขยายรูเปิดปากมดลูก เป็นวิธีโดยทั่วไปที่ใช้รักษาปากมดลูกตีบแต่กำเนิด และภาวะปากมดลูกตีบที่ไม่ได้มาจากสาเหตุเฉพาะอื่นๆ ซึ่งจะต้องใช้เครื่องมือแพทย์สอดเข้าไปเพื่อถ่างขยาย
- ในกรณีที่เกิดพังผืดปิดกั้นปากมดลูก อาจต้องใช้เลเซอร์หรือไฟฟ้า จี้ตัดพังผืดส่วนนั้นออก
- หากเป็นมะเร็งปากมดลูก หรือเนื้องอกขนาดใหญ่ จะต้องทำการผ่าตัดออก หรือฉายรังสีเพื่อบำบัด
- ถ้ามีการอักเสบและติดเชื้อที่ปากมดลูกหรือในโพรงมดลูก อาจต้องทานยาปฏิชีวนะด้วย
- หากภาวะปากมดลูกตีบมีความรุนแรง สร้างความทรมาน และไม่สามารถใช้วิธีถ่างขยายรูเปิดได้ อาจต้องตัดมดลูกออก
อย่างไรก็ตาม หากภาวะปากมดลูกตีบไม่มีอาการรุนแรงอะไร ก็อาจไม่จำเป็นต้องรักษาก็ได้
การดูแลตนเองนอกเหนือจากการรักษา
นอกจากการทานยาให้ครบและปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์แล้ว ผู้ป่วยควรดูแลความสะอาดของอวัยวะเพศให้ดี และหลีกเลี่ยงการสวนล้างช่องคลอด เพื่อป้องกันการอักเสบและติดเชื้อเพิ่มเติม และหากมีอาการแทรกซ้อนอื่นๆ เช่น ปวดท้องน้อยอย่างรุนแรง ก็ควรรีบมาพบแพทย์
การป้องกันปากมดลูกตีบ
สำหรับภาวะปากมดลูกตีบที่เกิดขึ้นภายหลัง สามารถป้องกันได้ดังนี้
- ป้องกันการติดเชื้ออักเสบที่ปากมดลูก โดยหลีกเลี่ยงการสวนล้างช่องคลอด และดูแลความสะอาดของอวัยวะสืบพันธุ์ให้ดี
- หลีกเลี่ยงการทำหัตถกรรมบริเวณปากมดลูกซ้ำๆ โดยไม่จำเป็น เช่น การขูดมดลูก
- ฉีดวัคซีนป้องกันมะเร็งปากมดลูก
