ซีสในรังไข่

อาการถุงน้ำรังไข่ ที่สามารถเกิดได้
1. ไม่มีอาการแต่ตรวจพบโดยบังเอิญตอนไปตรวจสุขภาพประจำปี จากการที่แพทย์ตรวจร่างกายโดยการคลำช่องท้อง/ท้องน้อย
2. คลำพบก้อนที่ท้องน้อยในกรณีที่ก้อนมีขนาดใหญ่มาก
3. ปวดท้องน้อยแบบเฉียบพลันกรณีเกิดภาวะแทรกซ้อน (ผลข้างเคียง) ของถุงน้ำรังไข่ เช่น ถุงน้ำบิดขั้วหรือถุงน้ำแตก
4. ปวดท้องน้อยแบบเรื้อรัง
5. ปวดประจำเดือนเรื้อรัง
6. ปวดท้องน้อยขณะมีเพศสัมพันธ์
7. ท้องอืดมีความรู้สึกไม่สบายในท้อง
8. มีประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอเนื่องจากถุงน้ำรังไข่จะมีผลต่อการสร้างฮอร์โมนเพศหญิง
การดูแลตนเองเมื่อมีถุงน้ำรังไข่
การมีถุงน้ำรังไข่เป็นได้ทั้งภาวะปกติและภาวะผิดปกติ อาจจะเป็นเนื้อร้าย (มะเร็งรังไข่) หรือไม่ก็เป็นได้ ควรต้องพบแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติม

"ซีสต์ที่รังไข่" หรือ "ถุงน้ำรังไข่"

ค่อนข้างสบายใจได้ว่า โอกาสเป็นมะเร็งน้อยมาก มีข้อมูลว่าโอกาสที่ผู้หญิงจะเป็นมะเร็งรังไข่มีอยู่ 15 คนต่อ 100,000 คน ต่อปี เมื่อบวกกับผลวิจัยที่ว่าผู้หญิงที่ยังมีประจำเดือนส่วนใหญ่มีซิสต์ ก็เท่ากับว่าโอกาสที่ซิสต์ที่รังไข่ จะกลายเป็นมะเร็งนั้นน้อยมาก จนไม่คุ้มกับผลเสียของความกังวลที่เกิดขึ้นเลย ส่วนใหญ่ หายไปได้เอง โดยไม่ต้องใช้ยา ใด ๆ

ถุงน้ำรังไข่อาจเกิดจากการทำงานของรังไข่หรืออาจเกิดจากโรคที่รังไข่ก็ได้ 

ถ้าเกิดจากการทำงานแปรปรวนของรังไข่ อาจเป็นถุงไข่ที่ไข่ไม่ตกแล้วค้างอยู่นานกว่าปกติ อาจมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 2-4 ซม. แต่น้อยรายจะถึงขนาด 5-6 ซม.แต่มันจะหายไปเอง ภายใน 1-2 เดือนหลังจากพบ

ถ้าถุงน้ำรังไข่ไม่ได้เกิดจากการคลาดเคลื่อนการทำงานของรังไข่ ก็เกิดได้จากโรค 2 อย่างคือ

1.เนื้องอกของรังไข่ ซึ่งไม่ใช่มะเร็ง (เป็นส่วนมาก) หรือเป็นมะเร็ง (เป็นส่วนน้อย)

2.เยื่อบุโพรงมดลูกขึ้นผิดที่ หรือรู้จักกันในนาม “ถุงน้ำช็อกโกแลต” ข้างในถุงเป็นเลือดที่สะสมกันอยู่จนเป็นสีน้ำตาลข้นเหมือนช็อกโกแลต เกิดจากเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญขึ้นและมีเลือดออกขังอยู่เป็นเวลานาน ๆ มักเกิดร่วมกับเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ในอุ้งเชิงกรานตำแหน่งอื่น ๆ ซึ่งมักมีอาการปวดประจำเดือนร่วมด้วย

สำหรับอาการของผู้ป่วย คือ ปวดเสียด ปวดบิด หรือปวดถ่วง อาจทำให้เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์ หากถุงน้ำมีขนาดโตก็อาจจะคลำก้อนได้ในท้อง หรือสัญญาณอื่นๆ เช่น ปวดท้องน้อยถ่ายปัสสาวะบ่อย หรือถ่ายอุจจาระลำบาก

การวินิจฉัยโรค วิธีที่ง่ายที่สุดคือตรวจด้วยอัลตราซาวนด์ เป็นการตรวจเพิ่มเติมที่ทำได้ง่าย ราคาไม่แพงและให้ข้อมูลที่ดี

ส่วนการรักษานั้น ถ้าถุงน้ำไม่โตมากและไม่มีอาการอะไร แพทย์อาจจะให้ติดตามดูอาการ 1-2 เดือน ถุงน้ำนั้นอาจหายไปเองได้ ถ้าเป็นอย่างนั้นก็ไม่ต้องรักษาอะไร เพราะเป็นจากการทำงานของรังไข่แปรปรวน 
ถ้าถุงน้ำใหญ่หรือมีอาการ แพทย์อาจแนะนำให้ทำการผ่าตัด การผ่าตัดวิธีไหนและผ่าตัดมากน้อยแค่ไหน ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย คือ

1.ขนาดและลักษณะของถุงน้ำรังไข่

2.อายุของผู้ป่วย

3.อาการที่มาพบแพทย์ว่าเร่งด่วนหรือไม่

4.ความต้องการมีบุตรของผู้ป่วยในอนาคต

แม้โรคนี้จะหายเองได้ แต่เพื่อความปลอดภัยหากปวดท้องรุนแรง-ผิดปกติ ควรพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยทันที