การตรวจ ACA เพื่อช่วยวินิจฉัยภาวะหนังแข็งชนิด Limited cutaneous scleroderma และผู้ที่มีอาการของกลุ่มอาการเครสต์ (CREST syndrome) ผู้ที่ไม่มีอาการจำเพาะไม่จำเป็นต้องเข้ารับการตรวจชนิดนี้ และไม่จำเป็นต้องเตรียมตัวใดๆ ก่อนตรวจ
ชื่ออื่น: Centromere antibody, ACA
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ชื่อทางการ: Anticentromere antibody
จุดประสงค์การตรวจ Anticentromere antibody
แพทย์จะตรวจ ACA เพื่อช่วยวินิจฉัยโรคแพ้ภูมิตัวเองที่เรียกว่า Limited cutaneous scleroderma ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งของภาวะหนังแข็ง (Systemic scleroderma) และกลุ่มอาการเครสต์ (CREST syndrome) นอกจากนี้แพทย์อาจตรวจ ACA เพื่อแยกระหว่างโรคเหล่านี้ และภาวะอื่นๆ ที่มีอาการคล้ายกัน
เมื่อไรที่ต้องตรวจ Anticentromere antibody?
แพทย์จะตรวจ ACA ก็ต่อเมื่อผู้ป่วยมีผลตรวจแอนตินิวเคลียร์ แอนติบอดี (Antinuclear antibody: ANA) ที่ใช้วินิจฉัยการเป็นโรคแพ้ภูมิตัวเองเป็นบวก หรือผู้ป่วยมีอาการมากกว่าหนึ่งที่สัมพันธ์กับกลุ่มอาการเครสต์ ซึ่งประกอบไปด้วยอาการดังนี้
- Calcinosis: มีแคลเซียมสะสมใต้ผิว
- Raynaud phenomenon: เลือดไหลไปยังนิ้วมือและนิ้วเท้า ทำให้เปลี่ยนเป็นสีขาวและสีน้ำเงิน
- Esophageal dysfunction: กลืนอาหารลำบาก กรดไหลย้อน และแสบร้อนกลางอก
- Sclerodactyly: ผิวที่มือและนิ้วมีลักษณะตึง หนา และแวววาว
- Telangiectasia: มีจุดสีแดงที่ผิวเนื่องจากหลอดเลือดฝอยขยายตัว
วิธีเก็บตัวอย่างเลือดเพื่อตรวจ Anticentromere antibody
แพทย์จะตรวจ Anticentromere Antibody จากเลือดโดยการแทงเข็มเข้าไปในเส้นเลือดดำที่แขน ซึ่งผู้เข้ารับการตรวจไม่จำเป็นต้องเตรียมตัวล่วงหน้า
รายละเอียดการตรวจ Anticentromere antibody
Anticentromere antibody (ACA) เป็นออโตแอนติบอดี หรือโปรตีนที่ระบบภูมิคุ้มกันผลิตขึ้น ซึ่งจะพยายามทำลายเนื้อเยื่อของร่างกาย ทั้งนี้ ACA เป็นหนึ่งใน Antinuclear antibodies ที่พยายามทำลายเซนโทรเมียร์ (Centromere) ซึ่งเป็นองค์ประกอบของโครโมโซมที่พบได้ในทุกเซลล์ที่มีนิวเคลียสในร่างกาย ยกเว้นเซลล์เม็ดเลือดแดง
การตรวจ ACA จะช่วยตรวจ และวัดปริมาณของ Anticentromere antibody ที่พบได้ในเลือด โดยจะช่วยวินิจฉัยภาวะหนังแข็ง (Scleroderma) ซึ่งเป็นกลุ่มความผิดปกติของเนื้อเยื่อเกี่ยวพันที่แบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดย่อย คือ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
- Diffuse cutaneous systemic sclerosis (ส่งผลต่อทั้งร่างกาย)
- Limited cutaneous systemic sclerosis
แพทย์จะกำหนดประเภทของโรคหนังแข็ง โดยยึดตามขอบเขตของผิวที่ผิดปกติ และพิจารณาจากผลการตรวจ ACA ผู้ที่เป็นโรคผิวแข็งชนิด Limited cutaneous scleroderma สามารถพบ ACA ได้ประมาณ 60-80% ในขณะที่ผู้เป็นโรคผิวแข็งชนิด Diffuse scleroderma สามารถพบ ACA ได้ประมาณ 50% และสามารถพบ ACA ได้ในผู้ที่อยู่ในกลุ่มอาการเครสต์ (CREST syndrome) มากถึง 95%
ความหมายของผลตรวจ Anticentromere antibody
หากผลตรวจของ ACA เป็นบวก และมีอาการของกลุ่มอาการเครสต์ ก็มีแนวโน้มว่าผู้ป่วยมีภาวะหนังแข็งชนิด Limited cutaneous scleroderma
หากผลตรวจของ ACA เป็นลบ ก็มีแนวโน้มว่าอาการของผู้ป่วยอาจเกิดจากภาวะอื่นๆ อย่างไรก็ตาม อาจเป็นไปได้ว่าผู้ป่วยมีภาวะหนังแข็งชนิด Limited cutaneous scleroderma และไม่ได้ผลิต Anticentromere antibodies แต่เป็นกรณีที่พบได้ไม่บ่อย
สิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับ Anticentromere antibody
ผู้ที่เป็นโรคแพ้ภูมิตัวเองชนิดอื่นๆ สามารถมีผลตรวจ ACA เป็นบวกได้ เช่น โรคลูปัส โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ หรือ โรคตับแข็งทางเดินน้ำดี (Primary biliary cirrhosis)
การตรวจ ACA ไม่ได้เป็นการตรวจคัดกรองแบบทั่วไป แต่จะถูกนำมาใช้เมื่อผู้ป่วยมีอาการที่สัมพันธ์กับกลุ่มอาการเครสต์ แต่เนื่องจากภาวะหนังแข็งชนิด Limited cutaneous scleroderma ค่อนข้างเป็นภาวะที่หายาก คนส่วนใหญ่จึงไม่จำเป็นต้องได้รับการตรวจ ACA
