กองบรรณาธิการ HonestDocs
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HonestDocs

กระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystitis)

เผยแพร่ครั้งแรก 13 ธ.ค. 2016 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • กระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystitis) เป็นโรคยอดฮิตที่พบบ่อยในผู้หญิง มักเกิดจากการติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ หรือ Acute Bacterial Cystitis (กระเพาะปัสสาวะอักเสบเฉียบพลันจากแบคทีเรีย) มากถึง 84%
  • กระเพาะปัสสาวะอักเสบพบในเพศหญิงได้มากกว่าเพศชาย เนื่องจากเพศหญิงมีท่อปัสสาวะสั้นกว่าเพศชาย เชื้อโรคจึงเข้าถึงได้ง่ายกว่า
  • สาเหตุที่ทำให้เกิดกระเพาะปัสสาวะอักเสบ เช่น ดื่มน้ำน้อย กลั้นปัสสาวะบ่อย การมีเพศสัมพันธ์ ปฏิกิริยาต่อยาบางตัว การได้รับสารระคายเคือง การใส่สายสวนปัสสาวะ ระบบโครงสร้างปัสสาวะผิดปกติ มีนิ่วในกระเพาะปัสสาวะ
  • อาการของกระเพาะปัสสาวะอักเสบ เช่น ปวดปัสสาวะตลอดเวลา ปัสสาวะมากกว่า 10 ครั้งต่อวันถ่ายแบบกะปริดกะปรอย ปัสสาวะบ่อยๆ ในปริมาณน้อยๆ ปัสสาวะแสบขัด บางรายปัสสาวะอาจมีเลือดปน 
  • แม้จะรักษาหายแต่ก็มีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำได้อีก ดังนั้นการดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอ หลีกเลี่ยงการกลั้นปัสสาวะนานๆ ทำความสะอาดอวัยวะเพศอย่างถูกต้อง และควรปัสสาวะทันทีหลังมีเพศสัมพันธ์ จึงเป็นวิธีป้องกันโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบที่ดีที่สุด (ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพได้ที่นี่)

กระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystitis) เป็นโรคยอดฮิตที่พบบ่อยในผู้หญิง บางรายเป็นแล้วก็กลับมาเป็นซ้ำได้อีก สาเหตุมักมาจากการกลั้นปัสสาวะนานๆ  การดื่มน้ำน้อยเกินไป นั่นเอง

รู้จักกระเพาะปัสสาวะ

กระเพาะปัสสาวะเป็นถุงคล้ายบอลลูนที่สร้างขึ้นจากกล้ามเนื้อ ตั้งอยู่บริเวณหัวหน่าว หน้ามดลูกของผู้หญิง ส่วนผู้ชาย กระเพาะปัสสาวะจะอยู่ด้านหน้าต่อจากทวารหนัก 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

กระเพาะปัสสาวะทำหน้าที่สร้างและเก็บปัสสาวะ มีความจุราว 350-550 มิลลิลิตร เมื่อมีน้ำปัสสาวะเพิ่มมากขึ้น ผนังกระเพาะปัสสาวะจะบีบตัวเข้าหากันเพื่อขับน้ำปัสสาวะออกมา 

โดยปกติแล้ว กระเพาะปัสสาวะจะสามารถขับน้ำปัสสาวะออกได้หมดภายในเวลาไม่เกิน 30 วินาที โดยไม่มีอาการปวด หรือแสบ บริเวณหลอดปัสสาวะ

กระเพาะปัสสาวะอักเสบ

กระเพาะปัสสาวะอักเสบเป็นภาวะที่มักเกิดจากการติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ หรือ Acute Bacterial Cystitis (กระเพาะปัสสาวะอักเสบเฉียบพลันจากแบคทีเรีย) มากถึง 84% โดยพบในเพศหญิงได้มากกว่าเพศชาย เนื่องจากเพศหญิงมีท่อปัสสาวะสั้นกว่าเพศชาย เชื้อโรคจึงเข้าถึงได้ง่ายกว่า 

หากการอักเสบไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ อาจเรียกว่า "Interstitial Cystitis"

สาเหตุที่ทำให้เกิดกระเพาะปัสสาวะอักเสบ

  • ดื่มน้ำน้อย 
  • กลั้นปัสสาวะบ่อย 
  • การมีเพศสัมพันธ์ 
  • ปฏิกิริยาต่อยาบางตัว 
  • การรักษาโดยการฉายรังสี 
  • ได้รับสารระคายเคือง เช่น น้ำยาทำความสะอาดจุดซ่อนเร้น 
  • การคุมกำเนิดโดยใช้เยลลี่ที่ใช้ฆ่าอสุจิ (Spermicidal Jellies) 
  • การใส่สายสวนปัสสาวะ 
  • ภาวะแทรกซ้อนจากโรคอื่น ๆ
  • ระบบโครงสร้างของระบบปัสสาวะผิดปกติ
  • มีปัญหาเรื่องนิ่ว

อาการของกระเพาะปัสสาวะอักเสบ

อาการและอาการแสดงของโรคนี้จะขึ้นกับแต่ละบุคคล  ตัวอย่างอาการ เช่น

  • ปวดปัสสาวะตลอดเวลา
  • ปัสสาวะมากกว่า 10 ครั้งต่อวัน แบบกะปริดปะปรอย
  • ปัสสาวะช่วงกลางคืนบ่อย
  • ปัสสาวะบ่อยๆ ในปริมาณน้อยๆ
  • ปัสสาวะแสบขัด
  • ปัสสาวะมีเลือดปน
  • ปัสสาวะมีกลิ่นเหม็น
  • รู้สึกปวดมวนบริเวณอุ้งเชิงกราน
  • ปวดท้องน้อย
  • มีไข้ต่ำๆ

อาการกระเพาะปัสสาวะอักเสบในเด็ก

อาจมีอาการแสดงเช่นเดียวกับผู้ใหญ่ได้ นอกจากนั้นการที่มีปัสสาวะราดในตอนกลางวันในเด็กที่ฝึกการใช้กระโถนแล้ว ยังอาจเป็นอาการหนึ่งของการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะของเด็กได้ แต่มักจะไม่เกี่ยวข้องกับการปัสสาวะราดในตอนกลางคืน 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

อาการกระเพาะะปัสสาวะอักเสบในผู้สูงอายุ

ส่วนในผู้สูงอายุ อาจมีอาการเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ หรือสับสน ผู้ที่มีอาการข้างต้นควรพบแพทย์เพื่อตรวจดูปริมาณเม็ดเลือดขาวในปัสสาวะประกอบการวินิจฉัย

การรักษากระเพาะปัสสาวะอักเสบ

  • แพทย์จะใช้ยาปฏิชีวนะในการกำจัดเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดการติดเชื้อประมาณ 3-5 วัน ชนิดของยาที่ใช้จะขึ้นอยู่กับชนิดของแบคทีเรียที่ก่อโรค ในรายที่เป็นโรคนี้ครั้งแรก อาการมักจะดีขึ้นอย่างรวดเร็วหลังรับประทานยาปฏิชีวนะไม่กี่วัน แต่ยังคงต้องรับประทานยาให้ครบตามที่แพทย์สั่ง
  • หากเคยมีประวัติติดเชื้อที่ทางเดินปัสสาวะมาก่อน แพทย์อาจให้รับประทานยาปฏิชีวนะนานขึ้น และถ้าหากมีประวัติการเป็นกระเพาะปัสสาวะอักเสบ หรือมีการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะหลายครั้ง แพทย์อาจส่งพบผู้เชี่ยวชาญด้านความผิดปกติของระบบทางเดินปัสสาวะ
  • แพทย์อาจสั่งยาแก้ปวด เช่น Pyridium (Phenazopyridine) เพื่อช่วยลดอาการปวดกระเพาะปัสสาวะ 
  • หากมีการติดเชื้อเกิดขึ้นระหว่างการนอนโรงพยาบาล แพทย์มักจะใช้ยาปฏิชีวนะอีกชนิดหนึ่ง หรือให้รับประทานยาอีกครั้ง เนื่องจากแบคทีเรียที่ก่อโรคในโรงพยาบาลมักเป็นเชื้อที่มีการดื้อยาปฏิชีวนะทั่วไป
  • ในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนที่มีกระเพาะปัสสาวะอักเสบบ่อยๆ แพทย์อาจพิจารณาใช้ใช้ครีม Estrogen ทาบริเวณช่องคลอด

การป้องกันกระเพาะปัสสาวะอักเสบ

  • ดื่มน้ำสะอาดให้เพียงพอในแต่ละวัน อย่างน้อย 8 -10 แก้ว  
  • หลีกเลี่ยงการกลั้นปัสสาวะนานๆ 
  • ทำความสะอาดอวัยวะเพศทุกครั้งอย่างถูกต้องหลังปัสสาวะและอุจจาระเสร็จ โดยทำความสะอาดจากด้านหน้าไปด้านหลัง เพื่อป้องกันการติดเชื้อ
  • หลังมีเพศสัมพันธ์ควรปัสสาวะทิ้งและทำความสะอาดร่างกายให้สะอาด 

โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ แม้จะรักษาหายแต่ก็มีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำได้อีก ดังนั้นการดูแลตนเองด้วยวิธีที่แนะนำจึงเป็นการป้องกันโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบที่ดีที่สุด 

หากมีอาการกำเริบขึ้นอีกก็ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อรับยาปฏิชีวนะ หรือรับคำแนะนำการปฏิบัติตนตามความรุนแรงของอาการ

ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพ เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


26 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
What Is Cystitis? What Causes It?. WebMD. (https://www.webmd.com/urinary-incontinence-oab/what-is-cystitis)
Cystitis: Symptoms, causes, and treatments. Medical News Today. (https://www.medicalnewstoday.com/articles/152997)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

ดูคำถามและคำตอบอื่นๆ ที่เกี่ยวกับอาการนี้
มีอาการฉี่บ่อย และหนาวง่าย อยากทราบว่ามีโอกาสเป็นโรคอะไร และมีวิธีดูแลรักษาเบื้องต้นอย่างไรบ้างคะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
มีปัญหาเรื่องปัสสาวะเล็ดอยู่ตลอดเวลา จะมีทางรักษาไหม
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ฉี่บ่อยเวลากลางคืนจะเป็นไรไหมครับ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ทำไมคนที่เคยเป็นกระเพาะปัสสาวะอักเสบถึงได้เป็นบ่ยๆ มีวิธีรักษาให้หายขาดไหม
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
ปัสสาวะตอนกลางคืนบ่อยมากค่ะ ทั้งที่กลางวันไม่ค่อยได้ดื่มน้ำเท่าไร เป็นมานาน เคยตรวจแต่ไม่พบอะไร มีโรคประจำตัว ms ค่ะ
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)
กระเพาะปัสสาวะบีบตัวไวเกิน ถามว่า อาการขั้นแรกรักษาให้หายได้หรือไม่
คำถามนี้ได้การตอบจากแพทย์ที่มีใบอนุญาต (คำตอบนี้เป็นการให้คำแนะนำเบื้องต้น ไม่สามารถแทนการวินิจฉัยโรค หรือการรักษา)