ปัสสาวะแสบขัดมักจะหมายถึงการที่รู้สึกไม่สบายตัวระหว่างที่ปัสสาวะ อาการแสบ หรือปวดนั้นอาจมาจากกระเพาะปัสสาวะ ท่อปัสสาวะ หรือเนื้อเยื่อแถวอวัยวะเพศ ท่อปัสสาวะเป็นท่อที่นำปัสสาวะออกมาสู่ร่างกาย ในผู้ชาย บริเวณที่จัดเป็นเนื้อเยื่อแถวอวัยวะเพศนั้นจะอยู่ระหว่างถุงอัณฑะและทวารหนัก ในขณะที่ในผู้หญิงนั้นเป็นบริเวณที่อยู่ระว่างทวารหนักและช่องคลอด
อาการปัสสาวะแสบขัดนั้นเป็นอาการที่พบได้บ่อยมาก และอาจเป็นอาการของหลายๆ โรค
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
สาเหตุที่ทำให้ปัสสาวะแสบขัด
ปัสสาวะแสบขัดนั้นเป็นอาการที่พบบ่อยของการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ มักเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรีย หรืออาจเกิดจากการอักเสบในทางเดินปัสสาวะก็ได้
ทางเดินปัสสาวะนั้นประกอบด้วยท่อปัสสาวะ กระเพาะปัสสาวะ ท่อไต และไตทั้ง 2 ข้าง ท่อไตเป็นท่อที่นำปัสสาวะจากไตมายังกระเพาะปัสสาวะ การที่อวัยวะใดๆ เหล่านี้เกิดการอักเสบสามารถทำให้เกิดอาการปัสสาวะแสบขัดได้ทั้งสิ้น
ผู้หญิงมีแนวโน้มที่จะเกิดการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะได้มากกว่าผู้ชายเนื่องจากมีท่อปัสสาวะที่สั้นกว่า หมายความว่า แบคทีเรียจะเดินทางด้วยระยะที่สั้นกว่าจึงสามารถเข้าถึงกระเพาะปัสสาวะได้ง่าย ผู้หญิงที่ตั้งครรภ์ หรือหมดประจำเดือนจะมีความเสี่ยงในการเกิดทางเดินปัสสาวะอักเสบได้มากขึ้น
โรคอื่นๆ ที่สามารถทำให้เกิดอาการปัสสาวะแสบขัดทั้งในผู้หญิงและผู้ชาย
ผู้ชายอาจจะมีปัสสาวะแสบขัดจากต่อมลูกหมากอักเสบซึ่งอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการปัสสาวะแสบขัดได้ หรือหากมีโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์บางชนิด เช่น โรคเริมที่อวัยวะเพศ หนองในและหนองในเทียม สามารถทำให้เกิดปัสสาวะแสบขัดได้ ดังนั้นจึงต้องมีการตรวจคัดกรองการติดเชื้อเหล่านี้ด้วย เนื่องจากการติดเชื้อเหล่านี้อาจจะไม่ได้มีอาการเสมอไป ทั้งนี้การมีเพศสัมพันธ์ไม่ปลอดภัย เช่น การไม่ใส่ถุงยางอนามัย หรือมีคู่นอนหลายคน จะเพิ่มความเสี่ยงในการติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ได้ ด้วยเหตุนี้ผู้ที่เคยมีเพศสัมพันธ์ทุกคนควรได้รับการตรวจคัดกรองโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
อีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดอาการปัสสาวะแสบขัดคือ เยื่อบุกระเพาะปัสสาวะอักเสบ โดยชนิด interstitial cystitis (IC) นั้นเป็นชนิดที่พบบ่อยที่สุด อาการของโรค interstitial cystitis นั้นประกอบด้วยอาการปวดและเจ็บที่กระเพาะปัสสาวะและบริเวณอุ้งเชิงกราน ในปัจจุบันยังไม่ทราบสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคนี้ ในบางรายอาจเกิดจากการฉายแสง
บางครั้งอาการปัสสาวะแสบขัดนั้นก็ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ แต่อาจเกิดจากโรคนิ่วในไต ผลิตภัณฑ์ที่ใช้กับบริเวณอวัยวะเพศ เช่น สบู่ โลชั่น และฟองสบู่อาบน้ำ ก็สามารถทำให้เกิดการระคายเคืองเนื้อเยื่อในช่องคลอดได้ สีภายในผลิตภัณฑ์ซักผ้าและผลิตภัณฑ์ในห้องน้ำอื่นๆ ก็สามารถทำให้เกิดอาการระคายเคืองและทำให้ปัสสาวะแสบขัดได้เช่นกัน
การรักษาอาการปัสสาวะแสบขัด
แพทย์อาจจะสั่งจ่ายยาในการรักษา ดังนี้
- ให้ยาปฏิชีวนะ สำหรับรักษาการติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ ต่อมลูกหมากอักเสบจากเชื้อแบคทีเรีย และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์บางชนิด
อาการปัสสาวะแสบขัดที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียนั้นมักจะดีขึ้นค่อนข้างเร็วหลังจากเริ่มยา และต้องรับประทานยาให้หมดตามแพทย์สั่งเสมอ
- ให้ยาเพื่อบรรเทาอาการปวดจากกระเพาะปัสสาวะเรื้อรังที่ไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด (interstitial cystitis)
อาการปวดจาก interstitial cystitis นี้ อาจจะรักษาได้ยากกว่า ผลลัพธ์ที่ได้จากการใช้ยานั้นจะเกิดช้ากว่า และอาจต้องรับประทานยานานถึง 4 เดือนจึงจะเริ่มรู้สึกดีขึ้น
การป้องกัน
- หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ซักผ้าและห้องน้ำที่มีกลิ่นเพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดการระคายเคือง
- ใส่ถุงยางอนามัยระหว่างที่มีเพศสัมพันธ์เพื่อป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
- เปลี่ยนอาหารที่รับประทาน โดยกำจัดเครื่องดื่มและอาหารที่ทำให้กระเพาะปัสสาวะระคายเคือง ทั้งนี้อาหารบางชนิดอาจจะทำให้กระเพาะปัสสาวะเกิดการระคายเคืองได้มากกว่าอาหารอื่นๆ เช่นแอลกอฮอล์ คาเฟอีน อาหารเผ็ด ผลไม้ตระกูลส้มและน้ำผลไม้ ผลิตภัณฑ์จากมะเขือเทศ และสารให้ความหวานเทียม
- หลีกเลี่ยงอาหารที่มีกรดสูงเพื่อช่วยให้กระเพาะปัสสาวะฟื้นตัว ในระหว่างที่รับการรักษาให้รับประทานอาหารที่ย่อยง่ายเป็นระยะเวลาหลายสัปดาห์
หมั่นสังเกตตัวเองดีๆ หากมีความผิดปกติให้รีบไปพบแพทย์ เพื่อตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียดต่อไป
