กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD
พญ.วรรณวนัช เสถียรธรรมมณี
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
พญ.วรรณวนัช เสถียรธรรมมณี

ถุงน้ำในช่องคลอด

ทำความรู้จักอาการถุงน้ำในช่องคลอด วิธีการวินิจฉัยและรักษา
เผยแพร่ครั้งแรก 9 ต.ค. 2018 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 ตรวจสอบความถูกต้อง 16 เม.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 2 นาที
ถุงน้ำในช่องคลอด

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • ถุงในนถุงน้ำในช่องคลอด หรือเรียกได้อีกอย่างว่า "ซีสต์ (Cyst)" เป็นถุงน้ำที่มีน้ำ หรือหนองเกิดขึ้นบริเวณเยื่อบุช่องคลอด ถุงน้ำในช่องคลอดนั้นมีหลายแบบและเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น การบาดเจ็บในระหว่างคลอดบุตร การมีสารน้ำสะสมอยู่ในต่อมบาร์โธลิน
  • ถุงน้ำในช่องคลอดชนิดที่พบบ่อย ได้แก่ วาจินอล อินคลูชั่น ซีสต์ (Vaginal Inclusion Cysts) เป็นชนิดที่พบบ่อยที่สุด การ์ทเนอร์ ดัก ซีสต์ (Gartner’s duct Cysts) และถุงน้ำในต่อมบาร์โธลิน (Bartholin)
  • ส่วนมากถุงน้ำในช่องคลอดไม่ได้ทำให้เกิดอาการผิดปกติ แต่อาจสังเกตเห็นตุ่มยื่นออกมาจากผนังช่องคลอด มีอาการปวด ไม่สบายตัวในระหว่างที่มีเพศสัมพันธ์ หรือเวลาใส่ผ้าอนามัยแบบสอด
  • ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากถุงน้ำในช่องคลอดนั้นพบได้น้อย แต่ถุงน้ำเหล่านี้อาจจะโตขึ้นเรื่อยๆ และอาจทำให้มีอาการปวด ไม่สบายตัวและเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ 
  • นอกจากป้องกันการบาดเจ็บของช่องคลอดแล้ว วิธีป้องกันที่สำคัญ คือ การสวมถุงยางอนามัยให้ถูกวิธีเมื่อมีเพศสัมพันธ์ รวมถึงการตรวจภายในประจำปีเป็นประจำเพื่อป้องกันความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น (ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพผู้หญิงได้ที่นี่)

"ถุงน้ำในช่องคลอด" หรือเรียกได้อีกอย่างว่า "ซีสต์ (Cyst)" เป็นถุงน้ำที่มีน้ำ หรือหนองเกิดขึ้นบริเวณเยื่อบุช่องคลอด 

ถุงน้ำในช่องคลอดมีหลายแบบซึ่งอาจเกิดจากการบาดเจ็บในระหว่างคลอดบุตร การมีสารน้ำสะสมอยู่ในต่อมบาร์โธลิน  หรือเกิดจากเนื้องอกชนิดที่ไม่ใช่มะเร็งภายในช่องคลอด

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง

โดยปกติแล้วการมีถุงน้ำในช่องคลอดมักจะไม่ทำให้มีอาการ แต่บางครั้งอาจทำให้รู้สึกไม่สบายตัวได้ ถุงน้ำส่วนมากมักจะมีขนาดเล็กและไม่จำเป็นต้องรักษา แต่ก็มีถุงน้ำบางลักษณะที่อาจจะมีขนาดใหญ่ขึ้นและทำให้มีอาการปวด คัน หรือเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้

ชนิดของถุงน้ำในช่องคลอด

ถุงน้ำในช่องคลอดนั้นมีหลายชนิด โดยชนิดที่พบได้บ่อยที่สุด ได้แก่

วาจินอล อินคลูชั่น ซีสต์

วาจินอล อินคลูชั่น ซีสต์ (Vaginal Inclusion Cysts) เป็นถุงน้ำในช่องคลอดซึ่งพบได้บ่อยที่สุด โดยอาจเกิดระหว่างที่คลอดบุตร หรือจากการผ่าตัด หรือเกิดจากการได้รับบาดเจ็บที่ผนังของช่องคลอด

การ์ทเนอร์ ดัก ซีสต์

การ์ทเนอร์ ดัก ซีสต์ (Gartner’s duct Cysts) จะมีการพัฒนาขึ้นในเวลาที่ผู้หญิงตั้งครรภ์ และมักจะหายไปในเวลาที่คลอดบุตรแล้ว อย่างไรก็ตาม หากท่อนี้ยังคงอยู่หลังการคลอดก็อาจทำให้มีสารน้ำสะสมและทำให้เกิดถุงน้ำในผนังช่องคลอดได้

ถุงน้ำในต่อมบาร์โธลิน

ต่อมบาร์โธลิน (Bartholin) ตั้งอยู่ใกล้กับช่องคลอดบริเวณแคม หากมีผิวหนังมาปกคลุมรูเปิดของต่อมนี้ จะทำให้เกิดสารน้ำสะสมอยู่ภายในต่อมและทำให้เกิดถุงน้ำได้ ส่วนมากมักจะไม่มีอาการปวด แต่ถ้าหากมีการติดเชื้อก็อาจทำให้เกิดหนองได้

อาการที่พบ

ส่วนมากถุงน้ำในช่องคลอดนั้นไม่ได้ทำให้เกิดอาการผิดปกติ แต่คุณอาจสังเกตเห็นตุ่มยื่นออกมาจากผนังช่องคลอด มีอาการปวด ไม่สบายตัวระหว่างที่มีเพศสัมพันธ์ หรือเวลาใส่ผ้าอนามัยแบบสอด 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

การวินิจฉัย

ระหว่างตรวจภายในนั้น แพทย์จะสามารถคลำพบก้อนที่ผนังของช่องคลอดได้ แพทย์จะมีการซักประวัติรวมถึงอาการที่เกิดขึ้นและอาจมีการทดสอบเพิ่มเติม เช่น

  • การตัดตัวอย่างชิ้นเนื้อจากถุงน้ำไปตรวจ เพื่อให้มั่นใจว่า ไม่ได้เกิดจากมะเร็งที่ช่องคลอด
  • ตรวจตกขาวจากช่องคลอด หรือปากมดลูก เพื่อดูว่า มีการติดเชื้อของโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หรือไม่
  • เอกซเรย์ หากตุ่มนั้นอยู่บริเวณใต้กระเพาะปัสสาวะ หรืออยู่ในท่อปัสสาวะ

การติดตามและรักษา

ควรมีการตรวจติดตามถุงน้ำในช่องคลอดเพื่อดูว่า ขนาดโตขึ้นหรือไม่ หากถุงน้ำนั้นโตขึ้น หรือทำให้เกิดอาการรุนแรงมากกว่าเดิม ผู้ป่วยอาจต้องรักษาด้วยการผ่าตัด แต่หากถุงน้ำนั้นเกิดการติดเชื้อ หรือเป็นหนอง แพทย์อาจจะสั่งจ่ายยาปฏิชีวนะในการรักษาด้วย

ภาวะแทรกซ้อน

ภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากถุงน้ำในช่องคลอดนั้นพบได้น้อย อย่างไรก็ตาม ถุงน้ำเหล่านี้อาจจะโตขึ้นเรื่อยๆ และอาจทำให้มีอาการปวด ไม่สบายตัว และเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ 

การผ่าตัดถุงน้ำออกนั้นก็อาจมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ หรือภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ในบริเวณตำแหน่งที่ตัดได้ด้วยเช่นกัน

ผลลัพธ์ในระยะยาว

ผลลัพธ์โดยทั่วไปของถุงน้ำในช่องคลอดไม่มีอะไรน่าเป็นห่วง เพราะถุงน้ำส่วนใหญ่นั้นไม่ใช่เนื้อร้ายและมักจะมีขนาดเล็ก หากมีการผ่าตัดออกไปแล้วก็มักจะไม่มีการกลับเป็นซ้ำอีก

วิธีป้องกันการเกิดถุงน้ำในช่องคลอด

ถุงน้ำในช่องคลอดเกิดขึ้นได้จากการบาดเจ็บ เช่น เวลาที่คลอดบุตร หรือต่อมอาจเกิดการอุดตันซึ่งมักจะเกิดจากการติดเชื้อ 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

อาการที่พบบ่อยในผู้หญิงที่มีถุงน้ำในช่องคลอดคือ อาการปวด ซึ่งสามารถบรรเทาได้ด้วยการแช่น้ำอุ่น 

ส่วนวิธีป้องกันอื่นๆ คือ ควรมีการป้องกันในระหว่างที่มีเพศสัมพันธ์ เช่น การสวมถุงยางอนามัยอย่างถูกวิธี ไม่เพียงเท่านั้นการสวมถุงยางอนามัยยังเป็นการป้องกันการติดต่อของโรคทางเพศสัมพันธ์ด้วย 

หากถุงน้ำในช่องคลอดเกิดการติดเชื้อ แพทย์อาจต้องมีการเจาะระบายออกมา หรือหากตรวจพบถุงน้ำ แพทย์จะมีการนัดตรวจติดตามเป็นระยะๆ เพื่อดูว่า ถุงน้ำมีการเปลี่ยนแปลง หรือได้ไปกดทับอวัยวะอื่นๆ หรือไม่

ดูแพ็กเกจตรวจสุขภาพผู้หญิง เปรียบเทียบราคา โปรโมชั่นล่าสุดจากโรงพยาบาลและคลินิกชั้นนำได้ที่นี่ หรือไม่พลาดทุกการอัปเดตแพ็กเกจต่างๆ เมื่อกดเป็นเพื่อนทางไลน์ @hdcoth และกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


6 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Traci C. Johnson, MD, Vaginal Cysts (https://www.webmd.com/women/guide/vaginal-cysts-causes-symptoms-treatments#2), 21 March 2020.
Medical News Today, Vaginal cysts: Lump types, symptoms, and treatment (https://www.medicalnewstoday.com/articles/316796), 21 March 2020.

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป
อาการคันและแสบในช่องคลอดไม่ใช่เรื่องปกติ
อาการคันและแสบในช่องคลอดไม่ใช่เรื่องปกติ

จุดซ่อนเร้นคือจุดสำคัญ ขอให้หมั่นสังเกตเพื่อแก้ไขก่อนที่อาการจะรุนแรงและยากต่อการรักษา

อ่านเพิ่ม
8 สาเหตุที่ทำให้ช่องคลอดแห้ง
8 สาเหตุที่ทำให้ช่องคลอดแห้ง

รู้จักและเข้าใจสาเหตุ พร้อมวิธีดูแลตนเองให้ถูกต้องเมื่อตกอยู่ในภาวะนี้

อ่านเพิ่ม