โรคอัลไซเมอร์จะพัฒนาอาการอย่างค่อยเป็นค่อยไป เริ่มจากขี้หลงขี้ลืมในเรื่องง่าย ๆ และค่อย ๆ พัฒนาไปจนถึงการหลงทาง การเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ หรือแม้กระทั่งเกิดภาพหลอน ไม่สามารถดูแลตนเองในชีวิตประจำวันได้
อาการของโรคอัลไซเมอร์
อาการของโรคอัลไซเมอร์จะค่อยๆคืบหน้ากินเวลากว่าหลายปี บางครั้งอาการเหล่านี้อาจจะสับสนกับภาวะอื่น ๆ และในตอนแรกอาจจะถูกมองข้ามไปเนื่องจากคิดว่าเกิดจากการแก่ตัวลงเฉย ๆ
ขนมปัง "ไร้แป้ง ไร้น้ำตาล อิ่มนาน ไปรตีนสูง" อยากคุมน้ำหนัก แบบไม่อด ต้องลอง พร้อมโปร 5 ฟรี 1
ซื้อผ่าน HD ประหยัดกว่า / ราคาพิเศษสำหรับ นศ. / ผ่อน 0% / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!
อัตราความคืบหน้าของอาการโรคนี้นั้นแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล และไม่สามารถคาดการณ์ได้ว่าอาการจะรุนแรงขึ้นเพียงใด
ในบางกรณี การติดเชื้อ การได้รับยา โรคเส้นเลือดสมอง หรืออาการเพ้อ (delirium) จากภาวะทางการแพทย์ต่าง ๆ จะทำให้อาการแย่ลงได้ ทุกคนที่เป็นโรคอัลไซเมอร์ที่มีอาการแย่ลงอย่างรวดเร็วนั้นควรได้รับการตรวจโดยแพทย์เฉพาะทางเพื่อให้สามารถจัดการได้อย่างเหมาะสม
ระยะอาการของโรคอัลไซเมอร์
โดยทั่วไปอาการของโรคอัลไซเมอร์จะแบ่งออกเป็น 3 ระยะหลัก ๆ ได้แก่
อาการระยะเริ่มแรก
ในระยะเริ่มแรก อาการหลักของโรคอัลไซเมอร์ คือ ความจำเสื่อมลงและความขี้หลงขี้ลืม ตัวอย่างเช่นคนที่มีโรคอัลไซเมอร์ในช่วงเริ่มแรกอาจมีอาการดังนี้:
- ลืมเกี่ยวกับบทสนทนาหรือเหตุการณ์ล่าสุด หรือวางของสลับที่
- ลืมชื่อสถานที่และวัตถุ หรือมีปัญหาในการคิดคำพูดที่ถูกต้อง
- ย้ำคิดย้ำทำเป็นประจำ เช่น ถามคำถามเดิม ๆ หลายครั้ง
- มักตัดสินใจผิดพลาด หรือยากที่จะตัดสินใจ
- ปรับตัวได้ช้าลง และลังเลที่จะลองสิ่งใหม่ ๆ
นอกจากนี้ ยังมักมีสัญญาณของการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ เช่น ความวิตกกังวลเพิ่มขึ้น หรือมีการตื่นตระหนก หรือพบว่าเกิดช่วงเวลาสับสนขึ้นมาเป็นระยะ ๆ
อาการระยะปานกลาง
เมื่อโรคอัลไซเมอร์พัฒนามากขึ้น ปัญหาเกี่ยวกับความจำจะแย่ลง คนที่มีอาการอาจพบว่าเป็นเรื่องยากที่จะจำชื่อคนที่พวกเขารู้จัก และพบปัญหาในการนึกถึงบุคคลในครอบครัวและเพื่อนของตนเองว่าใครเป็นใคร
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
อาการอื่น ๆ อาจพัฒนาขึ้นร่วมด้วย เช่น:
- สับสนและมึนงงมากขึ้น - ตัวอย่างเช่น หลงทาง หรือร่อนเร่ไปทั่ว ไม่ทราบว่าตอนนี้เวลาเท่าไหร่ หรือวันอะไร
- เกิดภาวะย้ำคิด ย้ำทำซ้ำ ๆ
- เกิดอาการหลงผิด (เชื่อสิ่งที่ไม่จริง) หรือรู้สึกหวาดระแวงและสงสัยในผู้ดูแลหรือแม้แต่สมาชิกในครอบครัว
- มีปัญหาเกี่ยวกับการพูดหรือภาษา (aphasia)
- นอนหลับไม่เต็มที่
- เกิดการเปลี่ยนแปลงอารมณ์ เช่น อารมณ์ขึ้น ๆ ลง ๆ บ่อยครั้ง เกิดอาการซึมเศร้าและความรู้สึกกังวลมากขึ้น ผิดหวังหรือกระวนกระวายใจ อยู่ไม่เป็นสุข
- ยากที่จะทำงานเกี่ยวกับเรื่องพื้นที่ เช่น การกะระยะทางจากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่ง
- เกิดภาพหลอน
ในระยะอาการนี้ คนที่เป็นโรคอัลไซเมอร์มักต้องการการสนับสนุนเพื่อช่วยเหลือในชีวิตประจำวันของพวกเขา ตัวอย่างเช่น พวกเขาอาจต้องการความช่วยเหลือในการรับประทานอาหาร การซักผ้า การแต่งกาย และการเข้าใช้ห้องสุขาด้วย
อาการระยะสุดท้าย
ในระยะหลัง ๆ ของโรคอัลไซเมอร์ อาการจะรุนแรงขึ้น น่าเป็นห่วงมากขึ้น และส่งผลกระทบรุนแรงมากขึ้นสำหรับผู้ป่วยเองและผู้ดูแล เพื่อน และครอบครัวของพวกเขาด้วย
อาการประสาทหลอนและภาพลวงตาอาจเกิดขึ้นเป็น ๆ หาย ๆ ได้ตลอดในช่วงที่เจ็บป่วย แต่สามารถจะแย่ลง ๆ ได้เรื่อย ๆ หากโรคมีการพัฒนาต่อไป บางครั้งคนที่ป่วยเป็นโรคอัลไซเมอร์อาจก้าวร้าว เรียกร้องความสนใจ และระแวงคนรอบข้าง
อาการอื่น ๆ อาจเกิดขึ้นเมื่อโรคอัลไซเมอร์พัฒนาไปสู่ระยะสุดท้าย เช่น:
- เคี้ยวอาหารและกลืนได้ลำบาก (dysphagia)
- ยากที่จะเคลื่อนที่หรือเดินไปรอบ ๆ โดยไม่ได้รับความช่วยเหลือ
- น้ำหนักตัวลดลงอย่างหนัก - แม้ว่าบางคนจะทานอาหารมากขึ้นก็ตาม
- กั้นปัสสาวะ หรืออุจจาระไม่ได้ เกิดภาวะปัสสาวะหรืออุจจาระเล็ด (urinary/bowel incontinence)
- สูญเสียความสามารถในการสื่อสารมากขึ้นเรื่อย ๆ
- เกิดปัญหาสำคัญของทั้งความจำระยะสั้นและความจำระยะยาว
ในระยะที่รุนแรงของโรคอัลไซเมอร์ ผู้ป่วยอาจต้องได้รับการดูแลตลอดเวลา และต้องได้รับความช่วยเหลือทั้งในการรับประทานอาหาร ขยับตัว เคลื่อนย้ายตำแหน่ง และเข้าห้องน้ำ
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
การเข้าพบแพทย์
หากคุณกังวลเกี่ยวกับความจำของคุณหรือคิดว่าคุณอาจเป็นโรคสมองเสื่อม คุณควรเข้าพบแพทย์ประจำตัวของคุณ หากคุณกังวลเกี่ยวกับคนใกล้ตัวว่าอาจจะเป็นโรคนี้ คุณควรกระตุ้น และชักชวนให้พวกเขาทำการนัดหมายและไปส่งพบแพทย์พร้อมกัน
ปัญหาความจำนั้นไม่ได้มีสาเหตุมาจากภาวะสมองเสื่อมเพียงอย่างเดียว - อาการขี้หลงขี้ลืมนี้ยังสามารถเกิดจากภาวะซึมเศร้า ความเครียด ยาบางชนิด รวมถึงปัญหาสุขภาพอื่น ๆ แพทย์ทั่วไปสามารถทำการตรวจสอบง่ายๆเพื่อหาสาเหตุที่อาจเป็นได้ และพวกเขาสามารถแนะนำคุณให้กับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อทำการตรวจทดสอบเพิ่มเติมได้หากจำเป็น
สาเหตุของโรคอัลไซเมอร์
โรคอัลไซเมอร์ เกิดจากส่วนต่างๆของสมองฝ่อตัวลง (atrophy) ทำให้มีผลต่อโครงสร้างและหน้าที่ของพื้นที่สมองในส่วนนั้น ๆ ที่เกิดผลกระทบ
ไม่ทราบแน่ชัดว่าสาเหตุใดที่ทำให้กระบวนการฝ่อตัวนี้เริ่มต้นขึ้น อย่างไรก็ตาม ในสมองของคนที่เป็นโรคอัลไซเมอร์นักวิทยาศาสตร์ได้ค้นพบว่ามีกลุ่มแผ่นแอมีลอยด์ (amyloid plaques) ซึ่งเป็นการสะสมของโปรตีนที่ผิดปกติ เกิดการบิดเป็นเกลียวของโครงสร้างภายในเซลล์ประสาทเนื่องจากโปรตีนชนิด tau (neurofibrillary tangles) และความไม่สมดุลของสารเคมีสื่อประสาทที่ชื่อว่า acetylcholine
นอกจากนี้ ยังพบความเสียหายของหลอดเลือดสมองในระดับที่แตกต่างกันไปในผู้ป่วยกลุ่มนี้ด้วย
ปกติแล้วเซลล์ประสาททำหน้าที่ส่งข้อความไปและกลับจากสมอง กระบวนการเหล่านี้จะลดของประสิทธิภาพเซลล์ประสาทสุขภาพดีต่าง ๆ ลง และค่อยๆ ทำลายเซลล์เหล่านี้ลง
เมื่อเวลาผ่านไป ความเสียหายนี้จะแพร่กระจายมากขึ้นไปสู่หลายบริเวณของสมอง บริเวณแรกที่ได้รับผลกระทบนั้นจะเป็นสมองส่วนความทรงจำ
ความเสี่ยงเพิ่มขึ้นจากอะไรได้บ้าง
แม้ว่าจะยังไม่ทราบถึงสิ่งที่เป็นตัวก่อให้เกิดโรคอัลไซเมอร์ แต่มีหลายปัจจัยที่เป็นที่ทราบกันดีว่าสามารถเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดภาวะดังกล่าว
อายุ
อายุเป็นปัจจัยสำคัญที่สุดในการเกิดโรคอัลไซเมอร์ ความเป็นไปได้ที่จะเกิดโรคนี้จะเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่าทุก ๆ 5 ปี หลังจากที่คุณอายุครบ 65 ปี
อย่างไรก็ตาม ไม่ใช่เฉพาะผู้สูงอายุเท่านั้นที่มีความเสี่ยงต่อการเป็นโรคอัลไซเมอร์ ประมาณ 1 ใน 20 คนที่มีอาการป่วยดังกล่าวมีอายุต่ำกว่า 65 ปี ซึ่งเรียกภาวะนี้ว่า โรคอัลไซเมอร์ชนิดเกิดเร็ว (early onset Alzheimer's disease) และส่งผลต่อผู้ป่วยที่มีอายุประมาณ 40 ปี
ประวัติครอบครัว
กรรมพันธุ์ที่สืบทอดมาจากพ่อแม่ของคุณ อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอัลไซเมอร ์แม้ว่าหลายคนจะมีความเสี่ยงเพิมขึ้นจริงน้อยมากแม้ว่าญาติใกล้ชิดของพวกเขาเกิดเป็นโรคอัลไซเมอร์นี้ขึ้นก็ตาม
อย่างไรก็ตาม ในบางครอบครัวโรคอัลไซเมอร์เกิดจากการสืบทอดด้วยยีนเพียงตัวเดียว ดังนั้นความเสี่ยงของโรคอัลไซเมอร์ที่สืบทอดส่งต่อกันจะสูงกว่ากรรมพันธุ์รูปแบบอื่นมาก
หากพบว่าสมาชิกในครอบครัวของคุณหลายคนเกิดภาวะสมองเสื่อมในหลายช่วงอายุ และหลายรุ่น คุณอาจจำเป็นต้องเข้าขอรับคำปรึกษาทางพันธุกรรมสำหรับข้อมูลและคำแนะนำเกี่ยวกับโอกาสในการเป็นโรคอัลไซเมอร์เมื่อคุณแก่ตัวลง
โรคดาวน์ซินโดรม (Down's syndrome)
คนที่เป็นดาวน์ซินโดรมมีความเสี่ยงสูงในการเป็นโรคอัลไซเมอร์ร่วมด้วย
เนื่องจากความผิดปกติทางพันธุกรรมที่เป็นสาเหตุของดาวน์ซินโดรมนั้นสามารถทำให้เกิดกลุ่มแผ่นแอมีลอยด์ขึ้นในสมองได้ตลอดเวลา และทำให้เกิดโรคอัลไซเมอร์ในผู้ป่วยบางคนได้
การบาดเจ็บที่ศีรษะ
ผู้ที่มีเคยมีอาการบาดเจ็บศีรษะอย่างรุนแรง จะเพิ่มความเสี่ยงอย่างมากในการเกิดโรคอัลไซเมอร์
โรคหัวใจและหลอดเลือด
หลายงานวิจัยแสดงให้เห็นว่า ปัจจัยวิถีชีวิตและภาวะทางการแพทย์ที่เกี่ยวข้องกับโรคหัวใจและหลอดเลือดสามารถเพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคอัลไซเมอร์ได้
ภาวะดังกล่าวนั้นได้แก่:
- การสูบบุหรี่
- โรคอ้วน
- โรคเบาหวาน
- โรคความดันโลหิตสูง
- ภาวะคอเลสเตอรอลสูง
ซึ่งคุณสามารถช่วยลดความเสี่ยงเหล่านี้ได้โดย:
- หยุดสูบบุหรี่
- การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพ
- ใช้ชีวิตกระฉับกระเฉง สมดุลทั้งร่างกายและจิตใจ
- ลดน้ำหนักหากจำเป็น
- ดื่มแอลกอฮอล์ให้น้อยลง
- เข้ารับการตรวจสุขภาพเป็นประจำ
