รางจืดจัดอยู่ในกลุ่มของว่านมงคลและเป็นที่รู้จักกันดีในฐานะสมุนไพรช่วยล้างพิษได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในอดีตแพทย์แผนไทยนิยมนำไปใช้เป็นส่วนประกอบสำหรับแก้พิษไข้ แก้พิษยาสั่ง พิษยาฆ่าแมลงและสัตว์ หรือแก้พิษเห็ด
นอกจากสรรพคุณทางด้านแก้พิษแล้ว รางจืดยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพด้านอื่นๆ อีก ผู้คนจึงนิยมนำมาดื่มและรับประทานกันอย่างแพร่หลาย อย่างไรก็ตาม ก่อนรับประทาน หรือใช้ประโยชน์จากสมุนไพรชนิดนี้ให้ดีที่สุด บทความนี้จะไปทำความรู้จักแบบทุกซอกทุกมุม
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ลักษณะของรางจืด
- รางจืด หรือว่านรางจืด มีชื่อสามัญว่า Laurel Clockvine, Blue Trumphet Vine และชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Thunbergia laurifolia Lindl. อยู่ในวงศ์เดียวกันกับเหงือกปลาหมอ มีชื่อท้องถิ่นอื่นๆ เช่น รางเย็น คาย ทิดพุด ย่ำแย้ แอดแอ น้ำนอง จอลอดิเออ ซั้งกะ ปั้งกะล่ะ ดุเหว่า
- ลักษณะของต้น รางจืดเป็นพืชสมุนไพรประเภทไม้เถา หรือไม้เลื้อย ส่วนของเถา หรือลำต้นมีลักษณะกลมและเป็นปล้องสีเขียวเข้ม หรือเขียวสด ไม่มีขนปกคลุม เลื้อยเกาะกิ่งไม้อื่นๆ ได้โดยไม่มีมือจับเหมือนต้นมะระ หรือตำลึง แต่จะใช้วิธีพันตัวลำต้นขึ้นไป
- แหล่งที่พบ สามารถพบพืชสมุนไพรชนิดนี้ได้ตามประเทศเขตร้อน โดยเฉพาะในทวีปเอเชีย พบมากตามป่าดิบชื้นของไทยเกือบทุกภาค เจริญเติบโตได้เร็ว ใช้เพียงเถาปักชำก็สามารถขยายพันธุ์ได้แล้ว
- ใบของต้นรางจืด จะออกเป็นใบเดี่ยวๆ ตรงข้ามกัน รูปทรงของใบคล้ายรูปหัวใจ บริเวณโคนใบมีความมนเว้าเข้าหากัน ปลายใบเรียวแหลม มีความกว้างประมาณ 4-6 เซนติเมตร และยาวประมาณ 8-14 เซนติเมตร มีเส้นที่มองเห็นได้ชัดออกจากโคนใบ 3 เส้น
- ผลรางจืด เป็นฝักกลมมีปลายเป็นจงอย เมื่อแก่จัดแล้วจะแตกออกเป็น 2 ซีก
- ดอกของรางจืด ออกดอกเป็นช่อห้อยลงมาอยู่ตามซอกใบ ออกช่อละ 3-4 ดอกรวมกัน มีสีม่วง หรือม่วงอมฟ้า ด้านล่างจะมีใบประดับเป็นสีเขียวประแดง กลีบเลี้ยงลักษณะเป็นรูปจาน ส่วนดอกลักษณะเหมือนรูปแตรสั้น โคนกลีบเป็นสีเหลืองอ่อนลักษณะเป็นหลอดกรวยยาวประมาณ 1 เซนติเมตร ภายในมักจะมีน้ำหวานสะสมอยู่
ประโยชน์จากการรับประทานรางจืด
การรับประทานรางจืดให้ประโยชน์ที่เด่นๆ ในฐานะที่เป็นยาถอนพิษชั้นยอด นิยมนำเอาใบ ราก และเถาสดมาใช้
สรรพคุณทางด้านตัวยาที่นิยมนำเอามารับประทานกัน มีหลายวิธีขึ้นอยู่กับอาการที่ต้องการแก้ สามารถเอาใบสดมาคั้นผสมกับน้ำซาวข้าว ผสมเข้าด้วยกัน กรองเอาแต่น้ำดื่ม เพื่อช่วยล้างพิษ
ส่วนของรากและเถานิยมนำมากินเป็นยาแก้ไข้ แก้ร้อนใน แก้กระหายน้ำ และช่วยแก้พิษร้อน
รางจืดกับสรรพคุณกำจัดพิษ
ในรางจืดประกอบด้วยสารพิเศษที่มีฤทธิ์ต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยกำจัดการเจริญเติบโตของเชื้อแบคทีเรียและเชื้อไวรัส อันเป็นสาเหตุของโรคงูสงัด โรคเริม และการอักเสบต่างๆ ได้
นอกจากนี้ยังสามารถใช้รางจืดถอนพิษในผู้ที่ได้รับสารอันตรายจากยาฆ่าแมลงในกลุ่มมออร์กาโนฟอสเฟต หรือผู้ที่ได้รับพิษจากแมงดาทะเล ได้ ทำให้ผู้ป่วยเริ่มมีการตอบสนองที่ดีขึ้น ปริมาณของพิษในร่างกายลดลง และช่วยแก้ไขให้ผู้ป่วยรอดพ้นจากการเสียชีวิตได้
นอกจากนี้รางจืดยังสามารถลดพิษของตะกั่วที่สะสมในระยะยาว ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อการทำงานของสมองในด้านความจำและการเรียนรู้ เนื่องจากรางจืดจะเข้าไปช่วยป้องกันการตายของเซลล์สมอง กำจัดพิษตะกั่ว และลดการเกิดสารอนุมูลอิสระ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
การนำรางจืดไปใช้แก้พิษ
- หากเกิดพิษที่รุนแรงเข้าสู่ร่างกายจะนำใบรางจืดมารับประทานครั้งละ 10-12 ใบ ตำรวมกับน้ำซาวข้าว แล้วใช้รากสดอายุ 2 ปีขึ้นไป 1 ราก มาฝนผสมลงไปกับน้ำซาวข้าว เทรวมกันประมาณครึ่งแก้ว ดื่มในทันทีในขณะกำลังมีอาการจะช่วยให้ผู้ป่วยดีขึ้นภายใน 15-60 นาที แต่อาจะมีผลข้างเคียงตามมาจากพิษที่ร่างกายขับออกยังไม่หมด
- การใช้ใบรางจืดแห้งประมาณ 300 กรัม ผสมกับน้ำ 1 ลิตร นำไปต้มน้ำดื่มครั้งละ 1 แก้ว โดยนำมาดื่มขณะอุ่นๆ อยู่ จะช่วยกำจัดพิษได้
- ส่วนของรากฝอย สามารถนำเอามาหั่น นำไปผึ่งลมตากให้แห้ง บดให้เป็นผง ผสมน้ำดื่ม หรือจะปั้นเป็นเม็ดรับประทาน ประมาณ 5 กรัมต่อเม็ด รับประทานทุกๆ 1-2 ชั่วโมง สำหรับแก้พิษรุนแรง
- ในการใช้รางจืดแก้ไข หรือร้อนใน รวมไปถึงการถอนพิษไข้และพิษสุรา ใช้ใบรางจืดสดประมาณ 4-5 ใบ นำมาชงกับน้ำดื่ม หรือทำเป็นเม็ดรับประทาน วันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหาร จะช่วยทำให้อาการดีขึ้นได้
- นำใบรางจืดตากแห้ง ทำเป็นชาสมุนไพร ดื่มวันละแก้วเพื่อบำรุงร่างกาย
ข้อควรระวังในการรับประทานรางจืด
การรับประทานรางจืดอย่างเหมาะสมและให้ปลอดภัยมากที่สุด หากเป็นการแก้พิษที่มีความรุนแรงจะต้องมีความรู้ในการนำรางจืดไปใช้อย่างถูกต้อง
ส่วนในกรณีที่ไม่รุนแรง โดยเฉพาะในกลุ่มที่ต้องการใช้เพื่อบำรุงร่างกาย ควรรับประทานในปริมาณที่ไม่เข้มข้นจนเกินไป หลีกเลี่ยงการดื่มน้ำรางจืดติดต่อกันทุกวันเพราะจะทำให้ร่างกายเสียสมดุล มีการสะสมของสารบางชนิดมากเกินควรจนส่งผลเสียต่อสุขภาพตามมาได้
เมื่อรางจืดก็เป็นเหมือนกับสมุนไพรทั่วไปที่มีสรรพคุณหลายด้านทั้งช่วยรักษาและบำรุงร่างกาย ดังนั้นเพื่อความปลอดภัยและประโยชน์สูงสุดในการนำไปใช้ ก็ควรทำการศึกษารายละเอียดต่างๆ และวิธีรับประทานอย่างถูกหลักก่อนทุกครั้ง
เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจสุขภาพ จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกการอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android