การทานอาหารมากกว่าปกติเป็นบางครั้งถือเป็นเรื่องทั่วไป แต่มันจะต่างจากการเป็นโรคกินไม่หยุด หรือโรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติ (Binge eating disorder) คุณอาจเป็นโรคดังกล่าวถ้าคุณทานอาหารเป็นจำนวนมากในเวลาไม่กี่ชั่วโมงแม้ว่าคุณไม่ได้หิวก็ตาม แล้วสุดท้ายคุณก็จะรู้สึกละอายใจหรือรู้สึกผิดกับพฤติกรรมของตัวเอง อย่างไรก็ตาม เราสามารถรักษาโรค Binge Eating และกลับมามีน้ำหนักตัวอยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสมได้ แต่ก่อนที่เราจะไปดูสาเหตุของโรคนี้ เราลองมาดูความแตกต่างของการกินมากกว่าปกติ และโรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติก่อนค่ะ
กินมากเกินไป (Overeating) VS โรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติ (Binge eating disorder)
ทั้งสองภาวะนี้มีความแตกต่างกัน ตัวอย่างเช่น
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
กินมากเกินไป (Overeating)
- ทานของหวานมากกว่า 1 จานหลังทานอาหารเย็น
- ทานป๊อปคอร์นคนเดียวหมดถุงในขณะที่ดูภาพยนตร์
โรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติ (Binge eating disorder)
- แอบเอาขนมถุงใหญ่มาเก็บไว้ในห้อง และทานคนเดียวแบบเงียบๆ ไม่ให้ใครรู้
- ทานเค้กทั้งก้อนคนเดียว แล้วมารู้สึกผิดในภายหลัง
- ทานแฮมเบอร์เกอร์ 3 ลูก แม้ว่ารู้สึกอิ่มแล้วก็ตาม
สาเหตุของโรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติ
พันธุกรรม
โรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติมีแนวโน้มเกิดจากพันธุกรรม หากคนในครอบครัวเป็นโรคดังกล่าว คุณจะยิ่งมีโอกาสเป็นโรคมากขึ้น ทั้งนี้นักวิจัยพบว่า ยีนส์ที่ส่งผลต่อพฤติกรรมการกินบางชนิดอาจถูกถ่ายทอดจากคนรุ่นก่อนในครอบครัว ซึ่งมันสามารถส่งผลต่อวงจรสมองที่ควบคุมความอยากอาหารและอารมณ์ นอกจากพันธุกรรมแล้ว การที่เราเห็นพ่อหรือแม่ทานอาหารมากกว่าปกติเป็นประจำก็สามารถทำให้คุณเป็นโรคดังกล่าวได้เช่นกัน นิสัยที่คุณเรียนรู้จากคนรอบตัวอาจมีผลกระทบต่อการทานอาหารของคุณโรคซึมเศร้า
หากคุณเป็นโรคซึมเศร้า คุณอาจมีโอกาสเป็นโรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติมากขึ้น คนที่เป็นโรคดังกล่าวมากกว่าครึ่งเป็นโรคซึมเศร้า ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ยังไม่แน่ใจว่าโรคซึมเศร้าทำให้เกิดโรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติ หรือโรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติทำให้เกิดโรคซึมเศร้ามีความพอใจในตัวเองต่ำ
คนที่เป็นโรคนี้มักไม่มีความสุขกับรูปลักษณ์ของตัวเอง ผู้ป่วยอาจรู้สึกไม่ดีกับรูปร่างของตัวเองเพราะโดนคนอื่นต่อว่า หรืออาจเทียบตัวเองกับนางแบบในทีวีหรือนิตยสาร ซึ่งการมีความพอใจในตัวเองต่ำสามารถทำให้เกิดโรคดังกล่าวได้ และหลังจากทานอาหาร ผู้ป่วยมักจะรู้สึกผิดหรือละอายใจเพราะว่าตัวเองทานอาหารมากเกินไปความเครียดและความวิตกกังวล
ในบางครั้งความเครียดก็สามารถทำให้เกิดโรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติได้ ตัวอย่างเช่น ความเครียดที่เกิดจากการหย่าร้าง หรือการตกงาน เป็นต้น แต่ทั้งนี้การทานตามอารมณ์สามารถเกิดขึ้นชั่วคราว และอาจไม่ถึงขั้นทำให้เกิดโรคดังกล่าว ถึงกระนั้นก็ตาม คนที่เป็นโรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติมีแนวโน้มที่จะทานอาหารมากเกินไปเมื่อวิตกกังวลหรือเครียดพยายามลดน้ำหนักมากเกินไป
การพยายามลดน้ำหนักมากเกินไปก็สามารถทำให้เกิดโรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติได้เช่นกัน ซึ่งมันจะยิ่งเป็นความจริงเมื่อผู้ป่วยลดน้ำหนักแบบไม่ดีต่อสุขภาพ เช่น งดอาหาร หรือทานอาหารน้อยเกินไป หากน้ำหนักไม่ถึงเป้าที่วางไว้ พวกเขาก็อาจรู้สึกผิด และรู้สึกแย่กับตัวเอง แล้วพาลล้มเลิกความตั้งใจและจบลงด้วยการทานอาหารมากกว่าเดิม
วิธีควบคุมโรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติ
หากคุณคิดว่าตัวเองเป็นโรคดังกล่าว แพทย์ก็อาจให้คำปรึกษาและคุณอาจต้องทานยา สำหรับวิธีป้องกันไม่ให้คุณเป็นโรคที่มีพฤติกรรมการกินผิดปกติมีดังนี้
- จดบันทึกอาหารที่ทานในแต่ละวัน ซึ่งมันจะทำให้รู้ว่าคุณมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคดังกล่าวหรือไม่
- ทานอาหารให้ครบสามมื้อ และอาจทานขนมในระหว่างวัน เพราะมันจะช่วยให้ระดับน้ำตาลในเลือดเสถียร ดังนั้นคุณก็จะไม่รู้สึกหิวกระหายในภายหลัง
- วัดปริมาณของอาหารหรือแบ่งอาหาร อย่าทานมันฝรั่งถุงใหญ่ขณะที่นั่งดูทีวี แต่ให้คุณแบ่งใส่ถุงเล็กๆ แทน เพราะมันอาจช่วยให้คุณทานน้อยลง
- ให้หาว่าอะไรคือต้นเหตุ ลองถามตัวเองว่าคุณกำลังเครียดหรือวิตกกังวลหรือไม่? หากคำตอบคือใช่ ให้คุณหาทางรับมือกับอารมณ์ดังกล่าว
