จะออกแบบการฝึกระเบียบให้เหมาะกับนิสัยของลูกได้อย่างไร?

เพิ่มประสิทธิภาพของการฝึกระเบียบวินัยตามความต้องการของลูกคุณ

คุณเคยสังเกตเห็นเด็ก 2 คนที่มาจากครอบครัวเดียวกันแต่แตกต่างกันอย่างสิ้นเชิงหรือไม่? เด็กคนหนึ่งอาจจะเป็นเด็กเลี้ยงง่าย มีความสุขและพร้อมที่จะทำให้ทุกคนมีความสุขไปด้วยในขณะที่เด็กอีกคนหนึ่งอาจจะเป็นเด็กเกเร ชอบเรียกร้องความสนใจ

บางครั้งพฤติกรรมที่แตกต่างก็ไม่ได้มาจากสิ่งแวดล้อมเพียงอย่างเดียว เด็กแต่ละลคนเกิดมาพร้อมกับลักษณะนิสัยเฉพาะตัว และการออกแบบวิธีการควบคุมวินัยให้เหมาะกับเด็กแต่ละคนก็เป็นเรื่องที่สำคัญ

สิ่งที่ทำให้เกิดนิสัย

นิสัยแตกต่างจากบุคลิกภาพเล็กน้อย เพราะบุคลิกถาพของเด็กจะรวมถึงความฉลาดและความสามารถด้านต่างๆ ในขณะที่นิสัยจะหมายถึงลักษณะที่ติดตัวมาแต่กำเนิดเท่านั้น นักวิจัยดพบว่านิสัยประกอบขึ้นจาก 9 ด้านคือ

• ระดับพฤติกรรม – ลูกของคุณมีความตื่นตัวอยู่ในระดับมากกว่าปกติ ปานกลาง หรือไม่ตื่นตัวเลยเมื่อเทียบกับเด็กที่อายุเท่ากัน?
• ความสม่ำเสมอ – ลูกของคุณชอบการมีกิจวัตรประจำวันแบบเดิมๆ ? หรือต้องการที่จะกินและนอนที่เวลาเดียวกันทุกๆ วันหรือไม่?
• เข้าหาหรือหลีกหนี – ลูกของคุณชื่นชอบการพบเจอสิ่งใหม่ๆ และคนใหม่ๆ หรือไม่? หรือชอบมองดูคนอื่นและหลบอยู่ข้างหลังเมื่อพบเจอสถานการณ์ใหม่ๆ?
• การปรับตัว – ลูกของคุณสามารถปรับตัวเข้ากับการเปลี่ยนแปลงได้รวดเร็วขนาดไหน หรือรู้สึกหงุดหงิดหากมีการเปลี่ยนแปลงตารางของเขา?
• ความรุนแรงของการตอบสนอง – ลูกของคุณมีการตอบสนองทางอารมณ์มากระดับไหนเมื่ออยู่ในเหตุการณ์ที่ดีและไม่ดี
• ความไวของการตอบสนอง – ลูกของคุณมีการตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นจากประสาทสัมผัสเช่นการรับรส ลักษณะ กลิ่นและเสียงอย่างไร?
• ความวอกแวก – ลูกของคุณสามารถจดจ่อกับการทำสิ่งใดสิ่งหนึ่งหรือเป็นคนที่วอกแวกง่ายตามเสียงหรือสิ่งที่เกิดขึ้นรอบตัว?
• ระยะเวลาของความสนใจ – ลูกของคุณสามารถทำงานได้จนสำเร็จหรือมักจะเลิกทำหรือไม่สนใจที่จะทำต่อก่อนที่งานจะเสร็จ? พวกเขามีการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมจากอันหนึ่งเป็นอีกอันหนึ่งอย่างไร?
• อารมณ์ – โดยปกติแล้วลูกของคุณมักมีอารมณ์ดีหรือมีอารมณ์เปลี่ยนแปลงตามสิ่งแวดล้อมรอบช้าง?

การจัดประเภทของนิสัย

นักวิจัยได้ทำการแบ่งกลุ่มเด็กออกเป็น 3 กลุ่มตามองค์ประกอบดังกล่าว แต่ก็ยังพบวว่ามีเด็กอีกประมาณ 35% ที่ไม่เข้าข่ายของกลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเป็นพิเศษแต่มักเป็นหลายกลุ่มรวมกัน

• เด็กเลี้ยงง่ายหรือยืดหยุ่นง่าย (40%) – เด็กกลุ่มนี้เป็นเด็กที่มีอารมณ์คงที่และมองโลกในแง่ดีมากที่สุด พวกเขาค่อนข้างยืดหยุ่นกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในชีวิตและประสบการณ์ใหม่ๆ ทีเกิดขึ้นก็ไม่ได้เปลี่ยนแปลงพวกเขา กิจวัตรประจำวันของเด็กกลุ่มนี้จะค่อนข้างคาดเดาได้ง่าย
• เด็กตื่นตัวหรือเด็กเลี้ยงยาก (10%) – เด็กกลุ่มนี้มักมีอารมณ์หงุดหงิด คาดเดากิจวัตรประจำวันไม่ไดแต่อาจกลัวการพบเจอผู้คนใหม่ๆ พวกเขาค่อนข้างไวต่อสิ่งกระตุ้นเช่นเสียงดังหรือพื้นผิวแปลกๆ นอกจากนั้นยังมีการตอบสนองที่รุนแรงต่อสิ่งที่ไม่ชอบอีกด้วย
• Slow to warm (15%) – เด็กกลุ่มนี้จะตื่นตัวน้อยกว่า อาจฉุนเฉียวได้และหวาดกลัวต่อสถานการณ์และผู้คนใหม่ๆ ได้มากกว่า พวกเขาจะค่อยๆ คุ้นชินกับสิ่งใหม่ๆ ทีละน้อยเมื่อเวลาผ่านไป และมักจะเรียนรู้จากการสังเกตก่อนที่จะเข้าไปมีส่วนร่วม

เลือกวิธีการฝึกระเบียบวินัยที่เหมาะสม

การเลือกวิธีการฝึกระเบียบวินัยในเหมาะสมกับนิสัยของเด็กเป็นเรื่องที่สำคัญ ตัวอย่างเช่นการให้คำชมอาจได้ผลดีในเด็กกลุ่ม slow to warm เพราะอาจกระตุ้นให้พวกเขาลองกิจกรรมใหม่ๆ มากขึ้น และอาจจะตอบสนองได้ดีต่อระบบการให้รางวัลซึ่งจะยิ่งกระตุ้นให้เกิดแรงจูงใจมากขึ้น

เด็กกลุ่มที่ตื่นตัวหรือเลี้ยงยากอาจตอบสนองได้ดีต่อการเมินเฉย การใช้วิธี time out หรืองดสิ่งที่เคยได้ทำ อาจใช้วิธีสะสมเหรียญเพื่อส่งเสริมพฤติกรรมที่ดีและให้เด็กยังคงมีความสนใจต่อกิจกรรมดังกล่าวต่อเนื่อง

เด็กกลุ่มที่เลี้ยงง่ายหรือยืดหยุ่นมักจะตอบสนองได้ดีกับหลากหลายวิธี การใช้การผสมระหว่างการให้รางวัลหรือการทำโทษอาจเป็นวิธีที่ได้ประสิทธิภาพในการจัดการกับเด็กกลุ่มนี้

ดังนั้นก่อนที่คุณจะเลือกวิธีใดๆ มาจัดการกับลูกของคุณควรพิจารณาความต้องการของเด็กก่อน แล้วจึงค่อยเลือกเครื่องมือที่เหมาะสมกับนิสัยของเด็กแต่ละคน