กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD
นพ.วรพันธ์ พุทธศักดา
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
นพ.วรพันธ์ พุทธศักดา

วิธีตรวจความเสี่ยงโรคมะเร็งเต้านมด้วยตนเอง

สำรวจตัวเองอยู่เสมอว่ามีโอกาสเป็นมะเร็งเต้านมหรือไม่? ด้วยการคลำตรวจก้อนเนื้อด้วยตัวเอง
เผยแพร่ครั้งแรก 28 มี.ค. 2017 อัปเดตล่าสุด 2 ธ.ค. 2020 ตรวจสอบความถูกต้อง 2 ธ.ค. 2020 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที
วิธีตรวจความเสี่ยงโรคมะเร็งเต้านมด้วยตนเอง

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • โรคมะเร็งเต้านมเป็นโรคที่เสี่ยงในผู้หญิงอายุ 35-40 ปี รวมถึงผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนที่ใช้ยาฮอร์โมนบำบัด ผู้หญิงที่เคยมีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคมะเร็งเต้านมมาก่อน
  • การตรวจโรคมะเร็งสามารถตรวจกับแพทย์ หรือตรวจเบื้องต้นด้วยตนเองก่อนได้ หากไปตรวจกับแพทย์มักจะเป็นการตรวจทางห้องปฏิบัติการ เช่น การทำอัลตราซาวด์ การทำแมมโมแกรม
  • การตรวจเต้านมด้วยตนเองแบ่งเป็น 2 วิธี คือ วิธีสังเกตดูลักษณะเต้านมกับวิธีคลำเต้านม ว่ามีความผิดปกติใดๆ หรือไม่ เช่น มีก้อน มีสีผิดปกติ พื้นผิวไม่เรียบ มีของเหลวไหลออกมา 
  • วิธีคลำเต้านมสามารถทำได้หลายวิธี ทั้งคลำแบบตามเข็มนาฬิกา คลำจากล่างขึ้นบนขนานไปกับลำตัว หรือคลำจากหัวนมเป็นรัศมีรอบเต้านม
  • เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจมะเร็งสำหรับผู้หญิง

การตรวจโรคมะเร็งถือเป็นรายการตรวจสำคัญที่ผู้หญิงกลุ่มเสี่ยงทุกรายไม่ควรพลาด เพราะโรคมะเร็งเต้านมจัดเป็นโรคมะเร็งอันดับหนึ่งที่พรากชีวิตผู้หญิงทั่วโลกไปมากที่สุด

กลุ่มผู้หญิงที่เสี่ยงเป็นโรคมะเร็งเต้านม และควรเข้ารับการตรวจมะเร็งเต้านมจะมีดังต่อไปนี้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

  • ผู้หญิงอายุประมาณ 35-40 ขึ้นไป
  • ผู้หญิงที่ประจำเดือนมาครั้งแรกตอนอายุน้อยกว่า 12 ปี
  • ผู้หญิงที่มีประวัติคนในครอบครัวเคยเป็นโรคมะเร็งเต้านมมาก่อน
  • ผู้หญิงที่บริโภคเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่เป็นประจำ
  • ผู้หญิงที่เคยเข้ารับการรักษาโรคด้วยวิธีการฉายแสงมาก่อน
  • ผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนที่เคยเข้ารับฮอร์โมนบำบัดเพื่อลดอาการของวัยหมดประจำเดือน
  • ผู้หญิงที่เคยใช้ยาคุมกำเนิดในระยะยาว

หากคุณอยู่ในกลุ่มเสี่ยงเหล่านี้และมีความกังวลว่า จะเข้าข่ายมะเร็งเต้านมหรือไม่ อาจใช้บริการปรึกษาแพทย์ออนไลน์เกี่ยวกับโรคมะเร็งก่อน เพื่อรับคำแนะนำเบื้องต้นโดยไม่ต้องไปพบแพทย์ที่โรงพยาบาล 

วิธีตรวจมะเร็งเต้านมโดยแพทย์

การตรวจมะเร็งเต้านมกับแพทย์มักจะใช้วิธีตรวจอยู่ 4 วิธี ได้แก่

  • การใช้คลื่นความถี่สูงสำหรับถ่ายภาพเต้านม หรือการทำอัลตราซาวด์ (Ultrasound)
  • การถ่ายภาพด้วยคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า หรือการทำ MRI (Magnetic Resonance Imaging: MRI)
  • การถ่ายภาพรังสี หรือการทำแมมโมแกรม (Diagnostic mammography)
  • การผ่าตัดเพื่อนำชิ้นเนื้อไปตรวจทางพยาธิวิทยา (Biopsy)

วิธีตรวจมะเร็งเต้านมด้วยตนเอง

แต่นอกเหนือจากวิธีการตรวจคัดกรองมะเร็งกับแพทย์แล้ว คุณก็สามารถตรวจความเสี่ยงโรคมะเร็งเต้านมด้วยตนเองได้เช่นกัน โดยแบ่งเป็น 2 วิธี

1. วิธีสำรวจดูเต้านม

วิธีตรวจความเสี่ยงมะเร็งเต้านมด้วยการสังเกตดู จะมีขั้นตอนต่อไปนี้

  • ยืนตรงหน้ากระจก แขนแนบข้างลำตัว ลำตัวตรงอยู่กับที่
  • ยกแขนขึ้นเหนือศีรษะ แล้วสังเกตขนาด รูปร่างของเต้านมทั้ง 2 ข้างว่า มีความผิดปกติหรือไม่ เช่น รอยบุ๋มที่เต้านม ก้อนนูน ผิวหนังที่บวมขึ้น ปานนมที่สีต้องเสมอกันทั้ง 2 ข้าง ผิวเต้านมที่ต้องไม่มีแผลถลอก ขนาดหน้าอก 2 ข้างที่ต้องเท่ากัน
  • เอามือ 2 ข้างเท้าสะเอวให้กล้ามเนื้อหน้าอกตึง
  • โน้มตัวไปข้างหน้า ระหว่างนั้นให้เกร็งตัว และกดน้ำหนักลงกับหน้าอก แล้วสังเกตรอยดึงรั้งของผิวเต้านม

2. วิธีคลำเต้านม

จะเป็นวิธีใช้มือคลึง หรือคลำกดเต้านม เพื่อหาก้อนมะเร็งที่อยู่ข้างใน โดยจะกดทั้งหมด 2 ตำแหน่ง ได้แก่

1. ตำแหน่งรักแร้กับเหนือไหปลาร้า ให้นั่งตัวตรง วางแขนข้างที่ต้องการตรวจกับโต๊ะ ใช้ปลายนิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนางของแขนอีกข้างคลำที่รักแร้ข้างที่ต้องการตรวจ แล้วสังเกตว่า มีก้อนเนื้ออยู่ใต้เต้านมหรือไม่

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

2. ตำแหน่งเต้านม สามารถทำได้หลายท่าด้วยกัน เช่น

  • ท่านอน ให้นอนหงาย หนุนหมอนเตี้ย แล้วเอาผ้าห่มหนุนใต้ไหล่ข้างที่ต้องการตรวจ จากนั้นยกแขนขึ้นเหนือศีรษะ ใช้ปลายนิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนาง กดหนักไปทั่วเต้านม ห้ามบีบเนื้อเต้านม เพราะจะทำให้เข้าใจผิดว่า เนื้อเต้านมเป็นก้อนมะเร็งได้

    จากนั้นให้นิ้วโป้งกับนิ้วชี้บีบที่หัวนมเพื่อตรวจว่า มีของเหลวไหลเช่น น้ำเลือด น้ำเหลืองไหลออกมาจากเต้านมหรือไม่

  • ท่ายืนขณะอาบน้ำ โดยจะอาศัยความลื่นจากสบู่มาเป็นข้อได้เปรียบในการตรวจ ให้ยกแขนข้างที่ต้องการตรวจขึ้นเหนือศีรษะ แล้วใช้ปลายนิ้วชี้ นิ้วกลาง และนิ้วนางมือ กดหนักไปทั่วเต้านม รวมถึงบีบหัวนมเพื่อตรวจว่า มีของเหลวไหลออกมาหรือไม่ด้วย

นอกจากนี้วิธีคลึงเต้านมยังแบ่งออกได้หลายแบบด้วยกัน คือ

  1. วิธีคลำตามเข็มนาฬิกา โดยเริ่มจากส่วนบนของหัวนม แล้วเลื่อนนิ้วมือวนเป็นวงกลมตามเข็มนาฬิกาขยายใหญ่ออกไปเรื่อยๆ จนถึงฐานเต้านม และรักแร้ จากนั้นให้กดสำรวจบริเวณใต้หัวนมว่า มีก้อนเนื้ออยู่ภายในหรือไม่ พร้อมกับบีบหัวนมเพื่อสังเกตดูของเหลวที่อาจไหลออกมา

  2. วิธีคลำตามแนวนอนขึ้นลงขนานไปกับลำตัว โดยให้คลำจากส่วนล่างที่ขอบราวเต้านมก่อนแล้วลากปลายนิ้วขึ้นมาบริเวณกระดูกไหปลาร้า จากนั้นกดคลำลงไปในแนวขึ้นลงเหมือนเดิมจนทั่วพื้นที่ของเต้านม

  3. วิธีคลำเป็นรัศมีรอบเต้านม หรือรูปลิ่ม โดยให้เริ่มคลำจากเส้นบวนของเต้านมลากลงไปถึงฐานเต้านม แล้วขยับปลายนิ้วมือจากฐานขึ้นมาที่หัวนมอีกครั้ง ทำแบบนี้ไปเรื่อยๆ เป็นรัศมีรอบเต้านมถึงกระดูกไหปลาร้า และรักแร้

ความถี่ในการตรวจความเสี่ยงมะเร็งเต้านมด้วยตนเองควรอยู่ที่ 1 ครั้งต่อเดือน และควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจความเสี่ยงโรคมะเร็งเต้านมทุกๆ 1-3 ปี

อย่าชะล่าใจว่า โรคมะเร็งเต้านมอาจไม่เกิดกับตนเอง ถึงแม้คุณจะไม่ได้อยู่ในกลุ่มเสี่ยง เพราะโรคนี้สามารถเกิดได้กับผู้หญิงทุกคนอย่างคาดเดาไม่ได้

รีบตรวจหาความเสี่ยงโรคมะเร็งเต้านมตั้งแต่วันนี้ เพื่อที่หากพบว่า ตนเองมีความเสี่ยงเป็นโรคมะเร็งเต้านม หรือพบว่า มีก้อนมะเร็ง จะได้รีบหาทางรักษาอย่างเหมาะสมได้ทันเวลา

เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจมะเร็งสำหรับผู้หญิง จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


8 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Swartz MH. The breast. In: Textbook of Physical Diagnosis: History and Examination. 7th ed. Philadelphia, Pa.: Saunders Elsevier; 2014.
WebMD, Breast Cancer and the Breast Self-Exam (https://www.webmd.com/breast-cancer/breast-self-exam#1), 24 November 2020.
National Cancer Institute, Breast cancer screening (PDQ) (https://www.cancer.gov/types/breast/hp/breast-screening-pdq), 23 November 2020.

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป
รู้จักกับโรคมะเร็งเต้านม สาเหตุ อาการ การตรวจคัดกรอง แนวทางการรักษา และป้องกัน
รู้จักกับโรคมะเร็งเต้านม สาเหตุ อาการ การตรวจคัดกรอง แนวทางการรักษา และป้องกัน

โรคมะเร็งเต้านม เป็นหนึ่งในมะเร็งที่พบมากในผู้หญิง การรู้จักสังเกตอาการเบื้องต้น และเข้ารับการตรวจคัดกรองทุกปี จะช่วยลดความรุนแรงที่อาจเกิดจากมะเร็งเต้านมได้

อ่านเพิ่ม
รวมวิธีรักษาโรคมะเร็งเต้านม
รวมวิธีรักษาโรคมะเร็งเต้านม

รักษามะเร็งเต้านมมีกี่วิธี มีผลกระทบยังไง รักษานานแค่ไหน มาดูกัน

อ่านเพิ่ม
รวมข้อมูลโรคมะเร็งเต้านม อาการ วิธีรักษา การป้องกัน
รวมข้อมูลโรคมะเร็งเต้านม อาการ วิธีรักษา การป้องกัน

รวมครบจบในบทความเดียวเกี่ยวกับโรคมะเร็งเต้านม

อ่านเพิ่ม