สอบถามหน่อยค่ะ พอดีพึ่งมีอะไรกับแฟนไปเมื่อคืน (หลั่งนอก) แต่ประจำเดือนยังไม่มา(เดือนที่แล้วมาวันที่20 ปกติประจำเดือนชอบมาไม่ตรงวัน) ไม่ได้มีไรกับแฟนมานานพึ่งมีเมื่อคืนนี้คือวันที่15 จนตอนนี้ยังไม่ได้ทานยาคุม เคยอ่านมาว่ากินยาคุมต้องกินหลังประจำเดือนมา แต่ตอนนี้ประจำเดือนยังไม่มาเพราะยังไม่ถึงวันนะคะแต่มีไรกับแฟนพอดี แล้วถ้าจะกินยาคุมเลยได้มั้ยคะเริ่มกินพรุ่งนี้ได้มั้ยคะ แบบแผงนะคะต้องกินแบบกี่เม็ด ขอบคุณค่ะ

สวัสดีครับ
การมีเพศสัมพันธ์โดยการหลั่งนอกนั้นอาจมีอสุจิที่ปนอยู่ในน้ำหล่อลื่นของผู้ชายหลุดลอดเข้าไปปฏิสนธิกับไข่ได้ทำให้มีโอกาสที่จะผิดพลาดตั้งครรภ์ได้ 4-27% ครับ

ในกรณีนี้ยาคุมที่จะช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ได้จะต้องเป็นยาคุมฉุกเฉินครับ โดยหมอแนะนำให้รับประทานยาคุมฉุกเฉินให้เร็วที่สุดภายใน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ก่อนเพื่อลดโอกาสตั้งครรภ์ลง 75-85%

ส่วนยาคุมแบบรายเดือนนั้นหมอแนะนำว่าควรรอให้ประจำเดือนมาก่อนเพื่อให้มั่นใจว่าไม่มีการตั้งครรภ์แล้วจึงเริ่มรับประทานยาคุมแบบรายเดือนภายใน 5 วันแรกของการมีประจำเดือนครับ

ผู้ถามมีโอกาสตั้งครรภ์ได้ 22% ตามวิธีหลั่งนอกนะคะ และการใช้ "ยาคุมรายเดือน" ในตอนนี้ไม่มีประโยชน์ และไม่สามารถลดความเสี่ยงที่ผู้ถามมีได้ค่ะ

หากผู้ถามต้องการลดความเสี่ยงที่มีให้น้อยลง แนะนำให้รับประทาน "ยาคุมฉุกเฉิน" ทันที หรือเร็วที่สุดที่ทำได้ ยิ่งเร็วยิ่งดี อย่างช้าไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์นะคะ อาจช่วยลดความเสี่ยงที่มีให้เหลือเป็น 15% แทนได้หากใช้เร็วและครบขนาด

จากนั้น ก็ให้รอดูว่าจะมีประจำเดือนมาหรือไม่ แต่ไม่ต้องสนใจว่าจะมีเลือดกะปริบกะปรอยภายใน 7 วันหลังรับประทานหรือเปล่า เพราะเป็นเพียงผลข้างเคียงจากยาคุมฉุกเฉิน ไม่ได้สำคัญอะไร

ถ้าไม่มีประจำเดือนมา หรือถ้ากังวลว่าจะตั้งครรภ์ เนื่องจากผู้ถามมีปัญหาประจำเดือนมาไม่ปกติอยู่แล้วจึงคาดการณ์ได้ยาก ก็สามารถตรวจให้ชัดเจนได้ โดยใช้ชุดทดสอบการตั้งครรภ์ทางปัสสาวะ ตรวจในตอนเช้าหลังตื่นนอน ห่างจากวันที่มีเพศสัมพันธ์ครั้งล่าสุดอย่างน้อย 14 วันนะคะ

การรัยาคุมฉุกเฉินไปฝม่ได้มีข้อจำกัดว่าไม่ควรรับประทานเกินกี่กล่องครับ ถ้าหากได้มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันไปแล้วก็ถือว่าเป็นข้อบ่งชี้ที่จะรับประทานยาคุมฉุกเฉินได้

เพียงแต่ว่าการรับประทานยาคุมฉุกเฉินไม่ได้เป็นการคุมกำเนิดที่มีประสิทธิภาพสูง หลังจากรับประทานยาคุมฉุกเฉินไปแล้วจะลดโอกาสตั้งครรภ์ลวได้เพียง 75-85% เท่านั้น และการรับประทานยาคุมฉุกเฉินก็มีผลข้างเคียงได้หลายอย่าง เช่น คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ปวดศีรษะ คัดตึงเต้านม ตกขาวมากขึ้น มีเลือดออกผิดปกติระหว่างรอบเดือน ด้วยเหตุนี้นี้จึงมีคำแนะนำว่าไม่ควรรับประทานยาคุมฉุกเฉินบ่อยๆโดยไม่จำเป็นครับ

จากที่มีการสอบถามเพิ่มเติมเกี่ยวกับยาคุมฉุกเฉิน แนะนำดังนี้ค่ะ

หากจำเป็น เช่น ถูกข่มขืน, ถุงยางฉีกขาด หรือลืมรับประทานยาคุมรายเดือนต่อเนื่องทำให้ไม่มีผลป้องกันจากยา ก็สามารถรับประทานยาคุมฉุกเฉินเป็นวิธีป้องกันสำรองได้นะคะ

ในปัจจุบัน ไม่ได้มีการจำกัดจำนวนว่าห้ามใช้เกินกี่ครั้ง สำหรับกรณีฉุกเฉินค่ะ

คำแนะนำที่ว่า "ไม่ควรใช้ยาคุมฉุกเฉินเกินเดือนละ 2 แผง" เป็นคำแนะนำที่เคยใช้ในอดีต เนื่องจากกังวลว่าการใช้ยาคุมฉุกเฉินอาจทำให้เสี่ยงต่อการตั้งครรภ์นอกมดลูก แต่ผลการศึกษาต่อมาชี้ว่าไม่เกี่ยวข้องกัน จึงได้นำคำเตือนดังกล่าวออกจากฉลากยาไปแล้วค่ะ

ผลข้างเคียงจากยาคุมฉุกเฉิน เช่น คลื่นไส้, อาเจียน, ปวดศีรษะ, เจ็บคัดตึงเต้านม, ไม่สบายท้อง หรือมีเลือดออกกะปริบกะปรอย อาจพบภายใน 7 วันหลังรับประทาน แต่ไม่รุนแรงและหายเองได้ หรืออาจไม่พบผลข้างเคียงใด ๆ เลยก็ได้นะคะ

และไม่พบข้อมูลที่น่าเชื่อถือใดที่ชี้ชัดได้ว่าการใช้ยาคุมฉุกเฉินทำให้เกิดอันตรายที่รุนแรงหรือถาวรใด ๆ แม้จะใช้เกินขนาดที่แนะนำ หรือใช้ซ้ำหลายรอบในเดือนเดียวกันก็ตามค่ะ

แต่เนื่องจากประสิทธิภาพที่ต่ำกว่าวิธีคุมกำเนิดปกติหลายเท่า จึงไม่แนะนำให้ใช้ยาคุมฉุกเฉินแทนวิธีคุมกำเนิดปกตินะคะ ต่อให้จะใช้นาน ๆ ครั้งก็ตาม เนื่องจากมีความเสี่ยงที่จะป้องกันไม่สำเร็จ และอาจตั้งครรภ์ไม่พร้อมได้มากกว่าที่ควรจะเป็น

ดังนั้น จากที่สอบถามว่า "ถ้าพรุ่งนี้จะรับประทานยาคุมฉุกเฉิน สามารถทำได้หรือไม่" ก็ขอตอบว่า ถ้ามีเหตุฉุกเฉิน หรือมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกันไปแล้ว และยังไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ ก็ให้รับประทานยาคุมฉุกเฉินทันที หรือเร็วที่สุดที่ทำได้ ยิ่งเร็วยิ่งดี อย่างช้าไม่เกิน 120 ชั่วโมงหลังมีเพศสัมพันธ์ เพราะอาจช่วยลดความเสี่ยงที่มีให้น้อยลงได้ค่ะ

แต่ถ้าผู้ถามคาดว่าพรุ่งนี้จะมีเพศสัมพันธ์ แล้วต้องการจะรับประทานยาคุมฉุกเฉินแทนการให้แฟนใช้ถุงยางอนามัย ถือว่าไม่เหมาะสมและไม่แนะนำนะคะ เพราะถ้าใช้ถุงยางถูกต้อง และไม่มีปัญหารั่วซึมหรือฉีกขาด จะมีโอกาสตั้งครรภ์เพียงแค่ 2% ซึ่งถือว่าน้อยมากจนไม่น่าจะกังวล การใช้ถุงยางอนามัยจึงเป็นทางเลือกที่ดีกว่าการใช้ยาคุมฉุกเฉินค่ะ