อ็อกซีโทซิน (Oxytocin) เป็นฮอร์โมนที่มีบทบาทเกี่ยวกับการคลอดและการให้นมทารก เมื่อใกล้ครบกำหนดคลอด อ็อกซีโทซินจะถูกสร้างขึ้นในส่วนของสมองที่เรียกว่าไฮโปทาลามัส (Hypothalamus) ก่อนที่จะเก็บไว้ยังต่อมใต้สมอง การมีฮอร์โมนอ็อกซีโทซินในร่างกายตามธรรมชาติ จะช่วยกระตุ้นให้มดลูกบีบตัวในช่วงท้ายของการตั้งครรภ์ ซึ่งจะเป็นการส่งสัญญาณว่ากระบวนการคลอดได้เริ่มต้นขึ้นแล้ว
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
ฮอร์โมนอ็อกซีโทซิน ยังมีส่วนช่วยกระตุ้นการสร้างน้ำนมหลังจากคลอดในมารดาอีกด้วย ในกรณีที่มีฮอร์โมนชนิดนี้ตามธรรมชาติไม่เพียงพอ แพทย์อาจให้ฮอร์โมนแบบสังเคราะห์ที่เรียกว่า Pitocin ทางเลือด เพื่อเพิ่มความแรงของการบีบตัวของมดลูกระหว่างการคลอด หรือเพื่อลดการเสียเลือดภายหลังจากการคลอด
การใช้ฮอร์โมนอ็อกซีโทซินในแง่มุมอื่น
ในช่วงหลายปีมานี้ มีการศึกษาทางวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับผลของอ็อกซีโทซินต่อสมอง ที่สนับสนุนว่าฮอร์โมนนี้อาจมีบทบาทมากกว่าการคลอดและการให้นม โดยการทดลองในสัตว์และมนุษย์ พบว่าฮอร์โมนนี้มีบทบาทสำคัญในการสร้างความสัมพันธ์ทางสังคมและพฤติกรรม เช่น การเลี้ยงดูลูก และยังมีความสามารถในการสลายความวิตกกังวลได้อีกด้วย
อ็อกซีโทซินยังช่วยเพิ่มความรู้สึกในแง่บวกและทักษะทางสังคมไปพร้อมๆ กับการลดภาวะทางการรับรู้ ทางจิตเวชและทางพฤติกรรมที่รุนแรง เช่น โรคซึมเศร้า อาการซึมเศร้าหลังจากอุบัติเหตุ (Post-traumatic stress disorder: PTSD) และโรคออทิสติก (Autism) อย่างไรก็ตาม ยังมีหลักฐานทางคลินิกที่แสดงว่าการใช้อ็อกซีโทซินมีประสิทธิภาพในการรักษาโรคทางจิตเวชน้อย
ปกติแล้ว อ็อกซีโทซินสามารถเข้าสู่ร่างกายได้ผ่านการฉีดเข้าเส้นเลือดดำหรือผ่านการพ่น โดยมีชื่อการค้าว่า Pitocin และ Syntocinon โดยฮอร์โมนในรูปแบบพ่นมักใช้ในการศึกษาทางการแพทย์เกี่ยวกับผลทางด้านจิตเวชเป็นหลัก เนื่องจากยาในรูปแบบพ่นจะทำให้ฮอร์โมนสามารถเดินทางจากกระแสเลือดไปยังสมองได้ดีกว่ายาฉีด