วริษา ศรีเปลี่ยนจันทร์
เขียนโดย
วริษา ศรีเปลี่ยนจันทร์
พญ.วรรณวนัช เสถียรธรรมมณี
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
พญ.วรรณวนัช เสถียรธรรมมณี

ยาธาตุน้ำแดงดีอย่างไร วิธีรับประทาน และข้อควรระวัง

รวมสิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับยาธาตุน้ำแดง ความแตกต่างของยาธาตุน้ำแดงกับยาธาตุน้ำขาว ควรรับประทานอย่างไรให้เหมาะสม
เผยแพร่ครั้งแรก 2 ต.ค. 2020 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 ตรวจสอบความถูกต้อง 16 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 4 นาที
ยาธาตุน้ำแดงดีอย่างไร วิธีรับประทาน และข้อควรระวัง

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • ยาธาตุน้ำแดงเป็นยาผสมสมุนไพรสำหรับลดกรดในกระเพาะอาหาร บรรเทาอาการเรอเหม็นเปรี้ยว ท้องอืด ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย และอาการจุกเสียดแน่นท้อง
  • ยาธาตุน้ำแดงเป็นยาที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์มากกว่าเบียร์ หรือไวน์บางยี่ห้อเสียอีก โดยมีแอลกอฮอล์อยู่ในตัวยามากถึง 6-10%
  • ยาธาตุน้ำแดงไม่สามารถรักษาอาการอาหารเป็นพิษกับโรคกระเพาะได้ ส่วนโรคกรดไหลย้อนจะสามารถบรรเทาอาการได้เท่านั้น
  • ยาธาตุน้ำแดงมีสรรพคุณคล้ายยาธาตุน้ำขาว แต่ยาธาตุน้ำขาวจะไม่สามารถบรรเทาอาการลดกรดในกระเพาะอาหารได้ และยาธาตุน้ำขาวสามารถรักษาอาการท้องเสียที่ไม่รุนแรงได้
  • เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจสุขภาพทั่วไปผู้หญิงและผู้ชายทุกวัย

ยาธาตุน้ำแดงจัดเป็นยาสามัญประจำบ้านที่หลายคนต้องเคยรับประทาน เพราะมีคุณประโยชน์ช่วยรักษาอาการเจ็บป่วยได้หลายอย่าง แต่หลายคนก็อาจยังสับสนเรื่องวิธีรับประทานยาธาตุน้ำแดงอย่างเหมาะสม จริงๆ แล้วยาธาตุน้ำแดงมีความแตกต่างไปจากยาธาตุน้ำขาวอย่างไร

ความหมาย และสรรพคุณของยาธาตุน้ำแดง

ยาธาตุน้ำแดงคือ ยาผสมสารสมุนไพรที่ใช้เพื่อรักษาอาการเจ็บป่วยเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหารมานานกว่า 50 ปีแล้ว โดยมีใช้ทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ แต่สูตรการผสมยาอาจแตกต่างกันไป

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
โปรแกรมตรวจสุขภาพวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 99 บาท ลดสูงสุด 96%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

สรรพคุณหลักๆ ของยาธาตุน้ำแดงคือ ช่วยลดกรดในกระเพาะอาหาร บรรเทาอาการเรอเหม็นเปรี้ยว ท้องอืด ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย และอาการจุกเสียดแน่นท้อง

ส่วนผสมของยาธาตุน้ำแดง ได้แก่

  • สารโซเดียมไบคาร์บอเนต (Sodium bicarbonate)
  • สารสกัดจากสมุนไพร หรือทิงเจอร์ (Tincture) เช่น ทิงเจอร์บอระเพ็ด (Tinospora Tincture) รูบาร์บ หรือโกฐน้ำเต้า (Rhubarb Tincture) กระวาน (Cardamom Tincture) บอระเพ็ด (Tinospra Tincture) ขิงอ่อน (Weak Ginger Tincture) ขิงเข้มข้น (Strong Ginger Tincturer)
  • สาระเหยจากเหล้าสาระแหน่ (Spirit of Peppermint)
  • เกล็ดสาระแหน่ หรือสารเมนทอล (Menthol)
  • น้ำมันดิลล์ (Dill water)
  • การบูร (Camphor)

รสชาติของยาธาตุน้ำแดงจะเปรี้ยวปนขมเล็กน้อย บางคนอาจรู้สึกว่า ยามีรสชาติหวาน ซ่า ให้ความรู้สึกเผ็ดร้อนจากเหล้าสาระแหน่ในลำคอเล็กน้อย

วิธีรับประทานยาธาตุน้ำแดงอย่างเหมาะสม

หลักการรับประทานยาธาตุน้ำแดงที่ถูกต้องคือ ให้เขย่าขวดก่อนรับประทาน และรับประทานตามเวลาในปริมาณดังต่อไปนี้

  • ผู้ใหญ่ รับประทานก่อนอาหารวันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น ครั้งละ 1-2 ช้อนโต๊ะ
  • เด็กอายุ 6-12 ปี รับประทานก่อนอาหารวันละ 3 ครั้งเช้า กลางวัน เย็น ครั้งละครึ่ง-1 ช้อนโต๊ะ

นอกจากนี้ยังไม่ควรรับประทานยาธาตุน้ำแดงติดต่อกันมากเกิน 2 สัปดาห์ด้วยนอกเหนือจากแพทย์สั่ง เพราะอาจทำให้ร่างกายมีความผิดปกติเกี่ยวกับการดูดซึมเกลือโซเดียม ค่าเอนไซม์ในตับสูงเกินไป และทำให้ค่ากรดด่างในเลือดเปลี่ยนแปลงไปจนเกิดภาวะเลือดเป็นด่างได้

หากรับประทานยาธาตุน้ำแดงแล้วอาหารเจ็บป่วยยังไม่ดีขึ้นควรไปโรงพยาบาลเพื่อให้แพทย์ตรวจวินิจฉัยอาการ ที่สำคัญควรพกยาธาตุน้ำแดงที่รับประทานไปด้วย หรือแจ้งยี่ห้อของยาธาตุน้ำแดงที่รับประทาน เพื่อให้แพทย์ได้ทราบข้อมูลการรับประทานยาก่อนหน้านี้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
โปรแกรมตรวจสุขภาพวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 99 บาท ลดสูงสุด 96%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

ข้อควรระวังในการรับประทานยาธาตุน้ำแดง

  • หญิงตั้งครรภ์ เด็ก ผู้ที่มีอาการแพ้แอลกอฮอล์ รวมถึงผู้รับประทานทั่วไปที่ไม่ได้มีอาการข้างเคียงจากการบริโภคแอลกอฮอล์ ควรระมัดระวังในการรับประทานยาธาตุน้ำแดง ไม่ควรรับประทานในปริมาณเกินกำหนด
  • ผู้ป่วยโรคหัวใจ โรคตับ และโรคไตห้ามรับประทานยาธาตุน้ำแดงเด็ดขาด เพราะมีปริมาณเกลือโซเดียมค่อนข้างสูง (ประมาณ 0.15-0.60 กรัม) จึงอาจเป็นพิษต่อร่างกาย และภาวะสุขภาพที่ต้องควบคุมปริมาณเกลือในร่างกาย
  • ยาธาตุน้ำแดงเป็นยาที่มีแอลกอฮอล์ผสมอยู่ด้วยถึงประมาณ 6-10% ซึ่งสูงกว่าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างเบียร์ หรือไวน์ด้วยซ้ำ จึงต้องใช้ความระมัดระวังในการรับประทาน

หากต้องการรับประทานยาธาตุน้ำแดง แต่มีโรคประจำตัวที่กล่าวมาข้างต้นควรปรึกษากับแพทย์ประจำตัวทุกครั้งก่อนใช้ยา หรือหากยังไม่มีโรคกลุ่มดังกล่าว แต่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น สูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ประจำ ชอบรับประทานอาหารรสจัด 

หากมีพฤติกรรมเหล่านี้ควรหาโอกาสไปตรวจสมรรถภาพการทำงานของหัวใจ ตรวจการทำงานของไต หรือตรวจสุขภาพด้านอื่นๆ อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง 

การตรวจสุขภาพจะทำให้ได้รู้ว่า สุขภาพของตนเองเป็นอย่างไร มีความผิดปกติใดๆ หรือไม่ หรือต้องเฝ้าระวังด้านใดเป็นพิเศษ 

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการรับประทานยาธาตุน้ำแดง

อีกสิ่งที่ทุกคนควรรู้เกี่ยวกับยาธาตุน้ำแดง คือ

  • ยาธาตุน้ำแดงไม่สามารถใช้เพื่อรักษาอาการอาหารเป็นพิษและโรคกระเพาะอาหารได้ หากมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ถ่ายเหลว ปวดท้องอย่างหนัก ควรรีบไปพบแพทย์ อย่าเพิ่งรับประทานยารักษาเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร หรือระบบขับถ่ายโดยไม่ปรึกษาแพทย์ก่อน
  • ยาธาตุน้ำแดงไม่สามารถรักษาโรคกรดไหลย้อนได้ แต่ทำได้เพียงช่วยบรรเทาอาการของโรคเท่านั้น เพราะตัวยาที่มีฤทธิ์ช่วยลดกรดในกระเพาะอาหารได้ แต่ยังไม่มีข้อมูลทางการแพทย์ออกมาแสดงชัดเจนว่า ยาตัวนี้สามารถใช้รักษาสำหรับโรคกรดไหลย้อนโดยเฉพาะได้

ทางที่ดีหากคุณเป็นโรคกรดไหลย้อน ควรปรึกษาแพทย์อีกครั้งว่า ควรรับประทานยาตัวใดจึงจะเหมาะสม 

ความแตกต่างระหว่างยาธาตุน้ำแดงกับยาธาตุน้ำขาว

เพราะขึ้นชื่อว่า เป็นยาธาตุเหมือนกัน หลายคนจึงคิดว่า ยาทั้งสองชนิดนี้น่าจะมีคุณสมบัติเหมือนๆ กัน แต่ในความเป็นจริงแล้ว ยาธาตุน้ำแดงกับยาธาตุน้ำขาวนั้นความแตกต่างกันทั้งเรื่องส่วนประกอบและสรรพคุณของตัวยา 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
โปรแกรมตรวจสุขภาพวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 99 บาท ลดสูงสุด 96%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

โดยยาธาตุน้ำขาวจะมีส่วนประกอบหลักๆ คือ

  • ฟีนิลซาลิไซเลท (Phenyl salicylate)
  • น้ำมันโป๊ยกั๊ก (Anise oil)
  • เกล็ดสาระแหน่ หรือสารเมนทอล

สรรพคุณของยาธาตุน้ำขาวโดยทั่วไปจะคล้ายกับยาธาตุน้ำแดงนั่นคือ ช่วยขับลม ลดอาการจุกเสียดท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ ทำให้รู้สึกสบายท้องมากขึ้น

ส่วนสรรพคุณที่แตกต่างอย่างชัดเจนของยาธาตุน้ำแดงกับยาธาตุน้ำขาวคือ ยาธาตุน้ำแดงสามารถใช้ลดกรดในกระเพาะอาหารได้ ในขณะที่ยาธาตุน้ำขาวมีฤทธิ์ฆ่าเชื้ออ่อนๆในลำไส้ สามารถใช้รักษาอาการท้องเสียแบบไม่รุนแรงได้

ข้อควรระวัง สำหรับยาธาตุน้ำขาวคือ ไม่ควรใช้ในผู้ที่มีประวัติแพ้ยาแอสไพริน

ยาธาตุน้ำแดงเป็นยาสามัญประจำบ้านที่ดูเหมือนไม่มีพิษภัยอะไร ใครๆ ก็สามารถรับประทานได้ แต่ความจริงยาตัวนี้มีข้อควรระวังในการใช้ที่ทุกคนต้องรู้ เนื่องจากเป็นยาใกล้ตัวที่เรามักเลือกใช้กันบ่อยๆ เมื่อเกิดความผิดปกติขึ้น จึงมีโอกาสเกิดความผิดพลาดในการใช้งานได้เช่นกัน 

หากคุณเป็นผู้ที่มีโรคประจำตัวซึ่งอาจเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยาธาตุน้ำแดง ฤทธิ์ของยาก็อาจนำไปสู่อาการแทรกซ้อนที่รุนแรงขึ้น และทำให้ยาต่อการรักษาให้หายได้

ทางที่ดีก่อนจะรับประทานยาทุกชนิด คุณควรปรึกษาแพทย์เสียก่อนว่า ควรรับประทานอย่างไร และใช้กับอาการเจ็บป่วยแบบไหนจึงจะเหมาะสมที่สุด

เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจสุขภาพทั่วไปผู้หญิงและผู้ชายทุกวัย  จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


8 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Rama Channel, ยาธาตุน้ำขาว กินพร่ำเพรื่อได้หรือไม่ ? (https://www.youtube.com/watch?v=6FF2MPAw4Ag), 28 กันยายน 2563.
อาจารย์แพทย์หญิงธัญจิรา จิรนันทกาญจน์, โซเดียมไบคาร์บอเนต (https://www.rama.mahidol.ac.th/poisoncenter/sites/default/files/public/pdf/books/Antidote_book3-07_Sodium-bicarbonate.pdf), 28 กันยายน 2563.
สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, ยาธาตุน้ำแดง ถึงห้ามใช้ในโรคหัวใจ และโรคไต (http://www.medplant.mahidol.ac.th/user/reply.asp?id=5405), 28 กันยายน 2563.

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป
ประโยชน์ของการหยุดสูบบุหรี่ที่มีต่อร่างกาย ลดความเสี่ยงอะไรบ้าง ตั้งแต่ 20 นาที จนถึง 15 ปี
ประโยชน์ของการหยุดสูบบุหรี่ที่มีต่อร่างกาย ลดความเสี่ยงอะไรบ้าง ตั้งแต่ 20 นาที จนถึง 15 ปี

ร้อยพันประโยชน์ของการหยุดสูบบุหรี่ อ่านสักนิด คุณภาพชีวิตดีขึ้นแน่นอน

อ่านเพิ่ม
อาหารต้านเชื้อราแคนดิดา (Candida Diet)
อาหารต้านเชื้อราแคนดิดา (Candida Diet)

หากจำนวนเชื้อราแคนดิดาในร่างกายมีมากเกินไป อาจนำไปสู่การติดเชื้อที่เป็นอันตรายถึงชีวิตได้

อ่านเพิ่ม
10 วิธีหยุดอาการกรดไหลย้อนด้วยตนเอง
10 วิธีหยุดอาการกรดไหลย้อนด้วยตนเอง

หยุดอาการแสบร้อนยอดอก หยุดกรดไหลย้อน คุณทำได้ด้วยตนเองตามคำแนะนำนี้

อ่านเพิ่ม