วริษา ศรีเปลี่ยนจันทร์
เขียนโดย
วริษา ศรีเปลี่ยนจันทร์
พญ.วรรณวนัช เสถียรธรรมมณี
ตรวจสอบความถูกต้องโดย
พญ.วรรณวนัช เสถียรธรรมมณี

ยาธาตุน้ำแดงดีอย่างไร วิธีรับประทาน และข้อควรระวัง

รวมสิ่งที่ควรรู้เกี่ยวกับยาธาตุน้ำแดง ความแตกต่างของยาธาตุน้ำแดงกับยาธาตุน้ำขาว ควรรับประทานอย่างไรให้เหมาะสม
เผยแพร่ครั้งแรก 2 ต.ค. 2020 อัปเดตล่าสุด 17 พ.ย. 2020 ตรวจสอบความถูกต้อง 16 พ.ย. 2020 เวลาอ่านประมาณ 4 นาที
ยาธาตุน้ำแดงดีอย่างไร วิธีรับประทาน และข้อควรระวัง

เรื่องควรรู้

ขยาย

ปิด

  • ยาธาตุน้ำแดงเป็นยาผสมสมุนไพรสำหรับลดกรดในกระเพาะอาหาร บรรเทาอาการเรอเหม็นเปรี้ยว ท้องอืด ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย และอาการจุกเสียดแน่นท้อง
  • ยาธาตุน้ำแดงเป็นยาที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์มากกว่าเบียร์ หรือไวน์บางยี่ห้อเสียอีก โดยมีแอลกอฮอล์อยู่ในตัวยามากถึง 6-10%
  • ยาธาตุน้ำแดงไม่สามารถรักษาอาการอาหารเป็นพิษกับโรคกระเพาะได้ ส่วนโรคกรดไหลย้อนจะสามารถบรรเทาอาการได้เท่านั้น
  • ยาธาตุน้ำแดงมีสรรพคุณคล้ายยาธาตุน้ำขาว แต่ยาธาตุน้ำขาวจะไม่สามารถบรรเทาอาการลดกรดในกระเพาะอาหารได้ และยาธาตุน้ำขาวสามารถรักษาอาการท้องเสียที่ไม่รุนแรงได้
  • เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจสุขภาพทั่วไปผู้หญิงและผู้ชายทุกวัย

ยาธาตุน้ำแดงจัดเป็นยาสามัญประจำบ้านที่หลายคนต้องเคยรับประทาน เพราะมีคุณประโยชน์ช่วยรักษาอาการเจ็บป่วยได้หลายอย่าง แต่หลายคนก็อาจยังสับสนเรื่องวิธีรับประทานยาธาตุน้ำแดงอย่างเหมาะสม จริงๆ แล้วยาธาตุน้ำแดงมีความแตกต่างไปจากยาธาตุน้ำขาวอย่างไร

ความหมาย และสรรพคุณของยาธาตุน้ำแดง

ยาธาตุน้ำแดงคือ ยาผสมสารสมุนไพรที่ใช้เพื่อรักษาอาการเจ็บป่วยเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหารมานานกว่า 50 ปีแล้ว โดยมีใช้ทั้งในประเทศไทยและต่างประเทศ แต่สูตรการผสมยาอาจแตกต่างกันไป

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
โปรแกรมตรวจสุขภาพวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 99 บาท ลดสูงสุด 96%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

สรรพคุณหลักๆ ของยาธาตุน้ำแดงคือ ช่วยลดกรดในกระเพาะอาหาร บรรเทาอาการเรอเหม็นเปรี้ยว ท้องอืด ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย และอาการจุกเสียดแน่นท้อง

ส่วนผสมของยาธาตุน้ำแดง ได้แก่

  • สารโซเดียมไบคาร์บอเนต (Sodium bicarbonate)
  • สารสกัดจากสมุนไพร หรือทิงเจอร์ (Tincture) เช่น ทิงเจอร์บอระเพ็ด (Tinospora Tincture) รูบาร์บ หรือโกฐน้ำเต้า (Rhubarb Tincture) กระวาน (Cardamom Tincture) บอระเพ็ด (Tinospra Tincture) ขิงอ่อน (Weak Ginger Tincture) ขิงเข้มข้น (Strong Ginger Tincturer)
  • สาระเหยจากเหล้าสาระแหน่ (Spirit of Peppermint)
  • เกล็ดสาระแหน่ หรือสารเมนทอล (Menthol)
  • น้ำมันดิลล์ (Dill water)
  • การบูร (Camphor)

รสชาติของยาธาตุน้ำแดงจะเปรี้ยวปนขมเล็กน้อย บางคนอาจรู้สึกว่า ยามีรสชาติหวาน ซ่า ให้ความรู้สึกเผ็ดร้อนจากเหล้าสาระแหน่ในลำคอเล็กน้อย

วิธีรับประทานยาธาตุน้ำแดงอย่างเหมาะสม

หลักการรับประทานยาธาตุน้ำแดงที่ถูกต้องคือ ให้เขย่าขวดก่อนรับประทาน และรับประทานตามเวลาในปริมาณดังต่อไปนี้

  • ผู้ใหญ่ รับประทานก่อนอาหารวันละ 3 ครั้ง เช้า กลางวัน เย็น ครั้งละ 1-2 ช้อนโต๊ะ
  • เด็กอายุ 6-12 ปี รับประทานก่อนอาหารวันละ 3 ครั้งเช้า กลางวัน เย็น ครั้งละครึ่ง-1 ช้อนโต๊ะ

นอกจากนี้ยังไม่ควรรับประทานยาธาตุน้ำแดงติดต่อกันมากเกิน 2 สัปดาห์ด้วยนอกเหนือจากแพทย์สั่ง เพราะอาจทำให้ร่างกายมีความผิดปกติเกี่ยวกับการดูดซึมเกลือโซเดียม ค่าเอนไซม์ในตับสูงเกินไป และทำให้ค่ากรดด่างในเลือดเปลี่ยนแปลงไปจนเกิดภาวะเลือดเป็นด่างได้

หากรับประทานยาธาตุน้ำแดงแล้วอาหารเจ็บป่วยยังไม่ดีขึ้นควรไปโรงพยาบาลเพื่อให้แพทย์ตรวจวินิจฉัยอาการ ที่สำคัญควรพกยาธาตุน้ำแดงที่รับประทานไปด้วย หรือแจ้งยี่ห้อของยาธาตุน้ำแดงที่รับประทาน เพื่อให้แพทย์ได้ทราบข้อมูลการรับประทานยาก่อนหน้านี้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
โปรแกรมตรวจสุขภาพวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 99 บาท ลดสูงสุด 96%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

ข้อควรระวังในการรับประทานยาธาตุน้ำแดง

  • หญิงตั้งครรภ์ เด็ก ผู้ที่มีอาการแพ้แอลกอฮอล์ รวมถึงผู้รับประทานทั่วไปที่ไม่ได้มีอาการข้างเคียงจากการบริโภคแอลกอฮอล์ ควรระมัดระวังในการรับประทานยาธาตุน้ำแดง ไม่ควรรับประทานในปริมาณเกินกำหนด
  • ผู้ป่วยโรคหัวใจ โรคตับ และโรคไตห้ามรับประทานยาธาตุน้ำแดงเด็ดขาด เพราะมีปริมาณเกลือโซเดียมค่อนข้างสูง (ประมาณ 0.15-0.60 กรัม) จึงอาจเป็นพิษต่อร่างกาย และภาวะสุขภาพที่ต้องควบคุมปริมาณเกลือในร่างกาย
  • ยาธาตุน้ำแดงเป็นยาที่มีแอลกอฮอล์ผสมอยู่ด้วยถึงประมาณ 6-10% ซึ่งสูงกว่าเครื่องดื่มแอลกอฮอล์อย่างเบียร์ หรือไวน์ด้วยซ้ำ จึงต้องใช้ความระมัดระวังในการรับประทาน

หากต้องการรับประทานยาธาตุน้ำแดง แต่มีโรคประจำตัวที่กล่าวมาข้างต้นควรปรึกษากับแพทย์ประจำตัวทุกครั้งก่อนใช้ยา หรือหากยังไม่มีโรคกลุ่มดังกล่าว แต่มีปัจจัยเสี่ยง เช่น สูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ประจำ ชอบรับประทานอาหารรสจัด 

หากมีพฤติกรรมเหล่านี้ควรหาโอกาสไปตรวจสมรรถภาพการทำงานของหัวใจ ตรวจการทำงานของไต หรือตรวจสุขภาพด้านอื่นๆ อย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง 

การตรวจสุขภาพจะทำให้ได้รู้ว่า สุขภาพของตนเองเป็นอย่างไร มีความผิดปกติใดๆ หรือไม่ หรือต้องเฝ้าระวังด้านใดเป็นพิเศษ 

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับการรับประทานยาธาตุน้ำแดง

อีกสิ่งที่ทุกคนควรรู้เกี่ยวกับยาธาตุน้ำแดง คือ

  • ยาธาตุน้ำแดงไม่สามารถใช้เพื่อรักษาอาการอาหารเป็นพิษและโรคกระเพาะอาหารได้ หากมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ถ่ายเหลว ปวดท้องอย่างหนัก ควรรีบไปพบแพทย์ อย่าเพิ่งรับประทานยารักษาเกี่ยวกับระบบย่อยอาหาร หรือระบบขับถ่ายโดยไม่ปรึกษาแพทย์ก่อน
  • ยาธาตุน้ำแดงไม่สามารถรักษาโรคกรดไหลย้อนได้ แต่ทำได้เพียงช่วยบรรเทาอาการของโรคเท่านั้น เพราะตัวยาที่มีฤทธิ์ช่วยลดกรดในกระเพาะอาหารได้ แต่ยังไม่มีข้อมูลทางการแพทย์ออกมาแสดงชัดเจนว่า ยาตัวนี้สามารถใช้รักษาสำหรับโรคกรดไหลย้อนโดยเฉพาะได้

ทางที่ดีหากคุณเป็นโรคกรดไหลย้อน ควรปรึกษาแพทย์อีกครั้งว่า ควรรับประทานยาตัวใดจึงจะเหมาะสม 

ความแตกต่างระหว่างยาธาตุน้ำแดงกับยาธาตุน้ำขาว

เพราะขึ้นชื่อว่า เป็นยาธาตุเหมือนกัน หลายคนจึงคิดว่า ยาทั้งสองชนิดนี้น่าจะมีคุณสมบัติเหมือนๆ กัน แต่ในความเป็นจริงแล้ว ยาธาตุน้ำแดงกับยาธาตุน้ำขาวนั้นความแตกต่างกันทั้งเรื่องส่วนประกอบและสรรพคุณของตัวยา 

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
โปรแกรมตรวจสุขภาพวันนี้ ที่คลินิกหรือรพ. ใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 99 บาท ลดสูงสุด 96%

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

โดยยาธาตุน้ำขาวจะมีส่วนประกอบหลักๆ คือ

  • ฟีนิลซาลิไซเลท (Phenyl salicylate)
  • น้ำมันโป๊ยกั๊ก (Anise oil)
  • เกล็ดสาระแหน่ หรือสารเมนทอล

สรรพคุณของยาธาตุน้ำขาวโดยทั่วไปจะคล้ายกับยาธาตุน้ำแดงนั่นคือ ช่วยขับลม ลดอาการจุกเสียดท้อง ท้องอืด ท้องเฟ้อ ทำให้รู้สึกสบายท้องมากขึ้น

ส่วนสรรพคุณที่แตกต่างอย่างชัดเจนของยาธาตุน้ำแดงกับยาธาตุน้ำขาวคือ ยาธาตุน้ำแดงสามารถใช้ลดกรดในกระเพาะอาหารได้ ในขณะที่ยาธาตุน้ำขาวมีฤทธิ์ฆ่าเชื้ออ่อนๆในลำไส้ สามารถใช้รักษาอาการท้องเสียแบบไม่รุนแรงได้

ข้อควรระวัง สำหรับยาธาตุน้ำขาวคือ ไม่ควรใช้ในผู้ที่มีประวัติแพ้ยาแอสไพริน

ยาธาตุน้ำแดงเป็นยาสามัญประจำบ้านที่ดูเหมือนไม่มีพิษภัยอะไร ใครๆ ก็สามารถรับประทานได้ แต่ความจริงยาตัวนี้มีข้อควรระวังในการใช้ที่ทุกคนต้องรู้ เนื่องจากเป็นยาใกล้ตัวที่เรามักเลือกใช้กันบ่อยๆ เมื่อเกิดความผิดปกติขึ้น จึงมีโอกาสเกิดความผิดพลาดในการใช้งานได้เช่นกัน 

หากคุณเป็นผู้ที่มีโรคประจำตัวซึ่งอาจเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยาธาตุน้ำแดง ฤทธิ์ของยาก็อาจนำไปสู่อาการแทรกซ้อนที่รุนแรงขึ้น และทำให้ยาต่อการรักษาให้หายได้

ทางที่ดีก่อนจะรับประทานยาทุกชนิด คุณควรปรึกษาแพทย์เสียก่อนว่า ควรรับประทานอย่างไร และใช้กับอาการเจ็บป่วยแบบไหนจึงจะเหมาะสมที่สุด

เปรียบเทียบราคาและแพ็กเกจตรวจสุขภาพทั่วไปผู้หญิงและผู้ชายทุกวัย  จากคลินิกและโรงพยาบาลใกล้คุณ และไม่พลาดทุกอัปเดตเรื่องสุขภาพและโปรโมชั่นเมื่อกดดาวน์โหลดแอป iOS และ Android


8 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Rama Channel, ยาธาตุน้ำขาว กินพร่ำเพรื่อได้หรือไม่ ? (https://www.youtube.com/watch?v=6FF2MPAw4Ag), 28 กันยายน 2563.
อาจารย์แพทย์หญิงธัญจิรา จิรนันทกาญจน์, โซเดียมไบคาร์บอเนต (https://www.rama.mahidol.ac.th/poisoncenter/sites/default/files/public/pdf/books/Antidote_book3-07_Sodium-bicarbonate.pdf), 28 กันยายน 2563.
สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, ยาธาตุน้ำแดง ถึงห้ามใช้ในโรคหัวใจ และโรคไต (http://www.medplant.mahidol.ac.th/user/reply.asp?id=5405), 28 กันยายน 2563.

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป
อาหารต้านเชื้อราแคนดิดา (Candida Diet)
อาหารต้านเชื้อราแคนดิดา (Candida Diet)

หากจำนวนเชื้อราแคนดิดาในร่างกายมีมากเกินไป อาจนำไปสู่การติดเชื้อที่เป็นอันตรายถึงชีวิตได้

อ่านเพิ่ม
10 วิธีหยุดอาการกรดไหลย้อนด้วยตนเอง
10 วิธีหยุดอาการกรดไหลย้อนด้วยตนเอง

หยุดอาการแสบร้อนยอดอก หยุดกรดไหลย้อน คุณทำได้ด้วยตนเองตามคำแนะนำนี้

อ่านเพิ่ม
มาตรฐาน การอบประคบสมุนไพร : การอบสมุนไพร
มาตรฐาน การอบประคบสมุนไพร : การอบสมุนไพร

ภูมิปัญญาไทยที่ทรงคุณค่า บรรเทาอาการเจ็บป่วย รักษาโรค และบำรุงสุขภาพได้ หากใช้อย่างถูกวิธี

อ่านเพิ่ม