กองบรรณาธิการ HD
เขียนโดย
กองบรรณาธิการ HD

ภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอด

เผยแพร่ครั้งแรก 12 มิ.ย. 2018 อัปเดตล่าสุด 25 ม.ค. 2021 เวลาอ่านประมาณ 3 นาที
ภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอด

ภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอดคือภาวะที่มีก้อนซึ่งเกิดจากการโป่งพองของหลอดเลือดดำในอัณฑะ แม้จะไม่มีวิธีการหรือยาป้องกันการเกิดภาวะนี้ แต่เมื่อเป็นแล้วย่อมมีทางรักษาให้หายได้

คุณอาจเคยได้ยินเกี่ยวกับโรคเส้นเลือดขอดมาบ้างแล้ว ซึ่งอาการเหล่านี้มักเกิดขึ้นบริเวณขา แต่คุณอาจยังไม่เคยได้ยินเกี่ยวกับภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอดมาก่อน โดยภาวะนี้จะเกิดขึ้นเฉพาะในเพศชาย ซึ่งไม่ได้เกิดขึ้นบริเวณขาแต่จะเกิดขึ้นบริเวณของสงวน ภาวะนี้ไม่ได้มีอันตรายแต่อย่างใดและมีลักษณะอาการคล้ายๆ กับการเป็นเส้นเลือดขอดบริเวณขานั่นเอง

แล้วภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอดคืออะไรและเราจะเลี่ยงไม่ให้เกิดภาวะนี้ได้หรือไม่?

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

ภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอดคืออะไร

ผู้ชายทุกคนจะมีส่วนที่เรียกว่า ท่อนำอสุจิ ซึ่งจะประกอบไปด้วยเส้นเลือดแดง เส้นเลือดดำ เส้นประสาท และท่อ ทำหน้าที่เชื่อมต่อและส่งเลือดไปยังลูกอัณฑะ โดยเส้นเลือดดำจะคอยไหลเวียนเลือดกลับไปสู่หัวใจและลิ้นในหลอดเลือดดำจะทำหน้าที่ช่วยในการไหลเวียนของเลือดในหลอดเลือดดำให้ไหลกลับเข้าสู่หลอดเลือดดำในช่องท้องและเข้าสู่หัวใจได้สะดวก

แต่หากลิ้นในหลอดเลือดดำทำงานผิดปกติจะส่งผลให้หลอดเลือดดำมีเลือดไหลกลับสู่หัวใจได้น้อยหรือไหลไม่ได้ก็จะเกิดการคั่งในหลอดเลือด ส่งผลให้หลอดเลือดดำมีลักษณะโป่งนูนและบวมขึ้นมา จึงเรียกภาวะนี้ว่าภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอด 

ใครจะมีโอกาสเกิดภาวะนี้ได้บ้าง

ไม่มียาหรือวิธีการป้องกันไม่ให้เกิดภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอด และภาวะนี้อาจไม่ได้เกิดขึ้นกับผู้ชายทุกคน อย่างไรก็ตามมันสามารถเกิดขึ้นได้เสมอ นั่นเป็นเพราะช่วงที่เด็กผู้ชายเข้าสู่วัยเจริญพันธุ์ อัณฑะมีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วและมีเลือดไหลเวียนสู่อัณฑะจำนวนมาก หากลิ้นในหลอดเลือดดำทำงานผิดปกติ หลอดเลือดก็จะไม่สามารถรับเลือดที่ไหลเวียนมาเป็นจำนวนมากได้ทัน แม้เส้นเลือดบางส่วนจะทำงานเป็นปกติ แต่เส้นเลือดบางเส้นกลับมีปัญหาจนทำให้เกิดภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอดได้

ภาวะนี้มักเกิดขึ้นกับถุงอัณฑะด้านซ้าย นั่นเป็นเพราะเลือดมีการไหลเวียนได้ดีกว่าทางด้านขวาส่งผลให้ภาวะนี้มักเกิดขึ้นกับถุงอัณฑะด้านซ้ายมากกว่า อย่างไรก็ตาม มีความเป็นไปได้ว่าภาวะนี้อาจเกิดขึ้นได้กับถุงอัณฑะทั้งสองข้างแต่พบได้ไม่บ่อยนัก 

สัญาณบ่งบอกภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอด

ส่วนใหญ่แล้วผู้ที่มีภาวะนี้จะไม่มีอาการใดๆ ดังนั้นผู้ที่เป็นอาจไม่ทราบเลยว่าเขากำลังมีภาวะนี้อยู่ และหากมีอาการก็มักจะเกิดขึ้นเมื่ออากาศร้อน หลังจากการออกกำลังกายอย่างหนัก หรือเมื่อยืนและนั่งนานเกินไป

อาการที่อาจแสดงออกมา ดังนี้

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
รักษาเส้นเลือดขอด วันนี้ ที่คลินิกใกล้บ้านคุณ เริ่มต้นที่ 570 บาท ลดสูงสุด 7,100 บาท

จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / จ่ายทีหลังได้ / ผ่อน 0% ได้ / พร้อมแอดมินคอยตอบทุกคำถาม!

  • มีอาการปวดชาบริเวณลูกอัณฑะ
  • รู้สึกปวดหน่วงในถุงอัณฑะ
  • รู้สึกได้ว่ามีหลอดเลือดดำโป่งนูนออกมา คล้ายๆ กับหนอนหรือเส้นสปาเก็ตตี้
  • รู้สึกอึดอัดและไม่สบายบริเวณลูกอัณฑะหรือภายในด้านใดด้านหนึ่งของถุงอัณฑะ
  • ลูกอัณฑะด้านที่มีหลอดเลือดขอดมีขนาดเล็กกว่าอีกด้าน เนื่องจากมีความแตกต่างของการไหลเวียนโลหิต 

การวินิจฉัยภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอด

แพทย์แนะนำให้มีการตรวจอัณฑะเป็นประจำซึ่งการตรวจดังกล่าวถือเป็นส่วนหนึ่งของการตรวจร่างกายประจำปีของคุณผู้ชายด้วย วิธีการตรวจอัณฑะด้วยตาเปล่าคือการตรวจคลำอัณฑะและบริเวณโดยรอบโดยแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านเพื่อให้แน่ใจว่าอัณฑะไม่มีก้อนเนื้อหรือความผิดปกติใดๆ

การตรวจอัณฑะสามารถทำได้ในขณะที่ผู้ถูกตรวจยืนเพื่อให้อัณฑะหย่อนคลาย และการตรวจหาภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอดสามารถตรวจเจอได้ง่ายในท่าดังกล่าว จากนั้นแพทย์จะตรวจเช็คขนาด น้ำหนัก และตำแหน่งของอัณฑะ แล้วจึงค่อยๆ คลำลูกอัณฑะเพื่อตรวจดูความผิดปกติว่ามีก้อนเนื้อหรือมีการบวมตรงจุดใดหรือไม่ รวมไปถึงการตรวจหาสัญญาณความผิดปกติของหลอดเก็บอสุจิโดยการกดด้วย

นอกจากนี้แพทย์ยังตรวจเช็คท่อนำอสุจิด้วยว่ามีความผิดปกติหรือมีลักษณะบวมหรือไม่ หากแพทย์วินิจฉัยว่ามีภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอด แพทย์จะแนะนำให้มีการตรวจอัลตร้าซาวด์ต่อไป ซึ่งจะสามารถวิเคราะห์อัตราการไหลเวียนโลหิตและสามารถระบุตำแหน่งที่มีเส้นเลือดขอดได้

การรักษาภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอด

ผู้ที่มีภาวะหลอดเลือดดำอัณฑะขอดส่วนใหณ่แล้วไม่จำเป็นต้องได้รับการรักษาเฉพาะเจาะจง เนื่องจากภาวะดังกล่าวไม่ได้เป็นอันตรายและไม่ได้ส่งผลถึงสมรรถนะทางเพศหรือการมีบุตรแต่อย่างใด

และหากมีอาการปวดบวม แพทย์จะสั่งยาแก้อักเสบให้ผู้ป่วยทานเพื่อบรรเทาอาการปวด และหากภาวะนี้ทำให้คุณรู้สึกอึดอัดและไม่สบายบริเวณอัณฑะ แนะนำให้สวมกางเกงชั้นในที่กระชับหรือกางเกงกระจับก็จะช่วยให้คุณรู้สึกสบายขึ้นได้

หากแพทย์วินิจฉัยว่าภาวะนี้อาจส่งผลกระทบต่อลูกอัณฑะหรือยังมีอาการปวดแม้จะสวมกางเกงในแบบกระชับรองรับแล้วก็ตาม แพทย์จะแนะนำให้รับการผ่าตัดโดยศัลยแพทย์ทางเดินปัสสาวะ ซึ่งแพทย์จะอธิบายเกี่ยวกับการผ่าตัดให้ผู้ป่วยเข้าใจเกี่ยวกับวิธีการผ่าตัดแต่ละวิธีและหาแนวทางการรักษาที่ดีและเหมาะสมที่สุดสำหรับผู้ป่วย

แพ็กเกจที่คุณอาจสนใจ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*

แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท

โดยปกติแล้วการรักษาสามารถทำได้โดยที่ผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องนอนพักฟื้นที่โรงพยาบาล เมื่อผ่าตัดแพทย์จะฉีดยาชา จากนั้นแพทย์จะผูกเส้นเลือดที่มีปัญหาเพื่อเปลี่ยนเส้นทางเดินเลือดไปยังเส้นเลือดที่ไม่มีปัญหา

สำหรับผู้ป่วยบางรายอาจไม่จำเป็นต้องรับการผ่าตัดดังเช่นที่กล่าวมา แต่แพทย์จะรักษาด้วยการใส่หลอดพลาสติกเข้าไปในหลอดเลือดที่มีปัญหาเพื่อปิดกั้นการไหลเวียนของเลือดเส้นนั้นเป็นการหยุดไม่ให้เลือดขอด แนะนำให้ปรึกษาแพทย์ว่าการรักษาแบบนี้เหมาะสมกับคุณและอาจเป็นทางเลือกหนึ่งของการรักษาได้หรือไม่

หลังจากการผ่าตัด แพทย์จะแนะนำให้ผู้ป่วยสวมกระจับพยุงและใช้เจลเย็นประคบบริเวณที่ผ่าตัดไว้เพื่อลดอาการบวม คุณอาจรู้สึกไม่ค่อยสบายบริเวณนั้นประมาณ 1-2 สัปดาห์ จากนั้นอาการปวดบวมจะค่อยๆ หายไปและทุกอย่างจะกลับมาเป็นปกติอีกครั้ง

ที่มาของข้อมูล http://kidshealth.org/en/teens/varicocele.html


17 แหล่งข้อมูล
กองบรรณาธิการ HD มุ่งมั่นตั้งใจให้ผู้อ่านได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง โดยทำงานร่วมกับแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ รวมถึงเลือกใช้ข้อมูลอ้างอิงที่น่าเชื่อถือจากสถาบันต่างๆ คุณสามารถอ่านหลักการทำงานของกองบรรณาธิการ HD ได้ที่นี่
Varicocele: Causes, Symptoms, Diagnosis, and Treatment. WebMD. (https://www.webmd.com/men/what-is-varicocele#1)
Varicocele: Causes, Symptoms, and Diagnosis (https://www.healthline.com/health/varicocele)

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้แก่ผู้อ่าน และไม่สามารถแทนการแนะนำของแพทย์ การวินิจฉัยโรค หรือการรักษาได้ ผู้อ่านควรพบแพทย์เพื่อให้แพทย์ตรวจที่สถานพยาบาลทุกครั้ง และไม่ควรตีความเองหรือวางแผนการรักษาด้วยตัวเองจากการอ่านบทความนี้ ทาง HD พยายามอัปเดตข้อมูลให้ครบถ้วนถูกต้องอยู่เสมอ คุณสามารถส่งคำแนะนำได้ที่ https://honestdocs.typeform.com/to/kkohc7

ผู้เขียนและผู้รีวิวบทความไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับสินค้าหรือบริการที่นำเสนอแต่อย่างใด เว้นแต่จะระบุในเนื้อหา การแนะนำสินค้าและบริการแสดงขึ้นอัตโนมัติจากระบบของเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชัน

ขอบคุณที่อ่านค่ะ คุณคิดว่าบทความนี้มีประโยชน์มากแค่ไหนคะ
(1 ดาว - น้อย / 5 ดาว - มาก)

บทความต่อไป