การเลี้ยงดูเด็กเป็นหน้าที่ที่สำคัญยิ่งนัก การเลี้ยงดูให้เด็กหนึ่งคนเติบโตเป็นคนที่ดีสมบูรณ์พร้อมทั้งด้านร่างกายและจิตใจนั้นเป็นเรื่องยาก องค์ความรู้เรื่อง “จิตวิทยาการเลี้ยงดูเด็ก” สามารถเป็นสื่อนำทางให้คุณพ่อคุณแม่หรือผู้มีหน้าที่เลี้ยงดูเด็ก ประสบความสำเร็จในการเลี้ยงดูเด็กได้
เด็กมีความต้องการเหมือนกับผู้ใหญ่ โดยทั่วไปจะแบ่งเป็น 2 ด้าน คือ
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
1. ความต้องการด้านร่างกายของเด็ก
คือ ความต้องการสิ่งจำเป็นพื้นฐานที่ใช้ในการดำรงชีวิต ได้แก่ อากาศ น้ำ อาหาร ที่อยู่อาศัย เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค
2. ความต้องการด้านจิตใจของเด็ก
คือ ความต้องการความมั่นคงทางจิตใจ ซึ่งสามารถช่วยสนับสนุนและผลักดันให้เขาประสบความสำเร็จตามเป้าหมาย ได้แก่
- ความรักความอบอุ่น
- ความรู้สึกมั่นคงปลอดภัย
- คำแนะนำและการสนับสนุน
- ความสม่ำเสมอและมีขอบเขต
- โอกาสในการใช้พลังในทางที่สร้างสรรค์
ลักษณะของพ่อ แม่ หรือ ผู้เลี้ยงดู ที่เด็กต้องการ ได้แก่
- ต้องเป็นแบบอย่างที่ดี ทั้งเรื่องของพฤติกรรม และ ความคิด
- จิตใจดี มีความปรารถนาดีต่อเด็กอย่างจริงใจ
- มีอารมณ์คงที่ สุขุมเยือกเย็น รู้จักใช้เหตุผลมากกว่าอารมณ์ มีอารมณ์ขันผ่อนคลาย
- ให้เกียรติ ยอมรับ ให้อภัย ให้กำลังใจ
- เสียสละเวลา โดยแบ่งเวลาตามภาระหน้าที่ ไม่ปล่อยให้เด็กต้องว้าเหว่ อยู่ตามลำพังปล่อยครั้ง
- เสียสละเงินทองตามกำลังที่มี เพื่อเป็นการสนับสนุนส่งเสริมพัฒนาการทางการเรียนรู้ของเด็ก เช่น เงินในการทำกิจกรรมต่างๆ
- ต้องปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ของบ้านในฐานะสมาชิกคนหนึ่ง โดยไม่ใช้อำนาจของความเป็นพ่อแม่ บังคับให้ลูกปฏิบัติตามคำสั่งอย่างเดียว เช่น ทุกคนต้องรับผิดชอบงานในบ้านอย่างเท่าเทียมตามศักยภาพ การกลับบ้านตรงต่อเวลา หากเลยเวลาที่กำหนดต้องโทรแจ้งให้สมาชิกในบ้านทราบ เป็นต้น
- เป็นผู้สนับสนุนส่งเสริมให้เด็กสามารถดูแลตัวเองได้เหมาะสมตามวัย เช่น การฝึกให้ช่วยเหลือตัวเองเรื่องการอาบน้ำ แต่งตัว จัดเก็บของเล่นของตัวเอง เมื่อเด็กโตขึ้นฝึกให้เขาได้ช่วยงานบ้าน รับผิดชอบหน้าที่หลักในบ้าน การดูแลตัวเองเมื่อต้องไปโรงเรียน เป็นต้น
- เด็กไม่ต้องการให้ใครบงการหรือบังคับในสิ่งที่เขาไม่ชอบ พ่อแม่ควรให้อิสระให้เขาได้ลองค้นหาตัวเองว่าชอบอะไร ไม่ชอบอะไร และให้เขาได้ตัดสินใจเลือกทำด้วยตัวเขาเอง โดยที่พ่อแม่เป็นผู้ให้คำแนะนำอยู่ข้างๆ เมื่อเด็กต้องการ สิ่งที่พ่อ แม่ควรจำให้ขึ้นใจคือ “จะไม่ใช้เด็กมาเติมเต็มในสิ่งที่ตัวเองขาด”
- ต้องมีกิจกรรมผ่อนคลายที่สามารถทำร่วมกันได้ ในวันหยุดสุดสัปดาห์
- เมื่อมีปัญหา เด็กต้องการรับรู้เรื่องราวที่เกิดขึ้นภายในบ้านพ่อแม่ ไม่ควรปิดบังเด็ก ควรแชร์เรื่องราวให้เขารับรู้และให้เหตุผลด้วยเสมอการที่เด็กรับรู้ปัญหาในบ้าน เขาจะได้คิดหาหนทางดูแลตัวเองเพื่อจะต้องไม่เป็นภาระของผู้อื่นตามหลักจิตวิทยาคนทุกคนไม่ว่าจะเป็นเด็กหรือผู้ใหญ่ต้องการศักดิ์ศรี ต้องการคุณค่าในชีวิต
พ่อ แม่ หรือผู้เลี้ยงดูสามารถใช้หลักการคิดง่ายๆ ในการใช้จิตวิทยาเลี้ยงดูเด็กคือ “ใจเขาใจเรา”เราไม่ชอบอะไรก็ไม่ควรทำสิ่งนั้นกับเด็ก
