บ้านพักอาศัยที่คอยดูแลให้สะอาดตลอดเวลา จะเป็นบ้านที่น่าอยู่การรักษาความสะอาดปรับปรุงแก้ไขในสิ่งต่าง ๆ ในบ้านอันเป็นสิ่งที่อยู่รอบ ๆ ตัวเรา อยู่ในสภาพมีระเบียบที่ปราศจากเชื้อโรคสิ่งมีพิษทำให้ผู้อยู่อาศัยปราศจากเชื้อโรค และสิ่งมีพิษ ซึ่งสอดคล้องกับหลักการสุขาภิบาล และแนวของงานสาธารณสุขของประเทศ
บ้านพักอาศัยที่ถูกหลักสุขาภิบาล
- ตัวบ้านอยู่ในสภาพแข็งแรง
- มีห้องนอน ห้องครัว ห้องส้วม หากมีที่พอ ควรมีห้องนั่งพักผ่อน แยกออกเป็นสัดส่วน
- มีประตู หน้าต่าง เพื่อให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก และแสงสว่างส่องถึง
- มีห้องส้วมที่ถูกลักษณะ
- มีที่ทิ้งขยะ และมีการกำจัดขยะมูลฝอย
- มีบริเวณบ้านที่สะอาด ไม่มีน้ำขังและเศษขยะมูลฝอยเรี่ยราด
- สถานที่ตั้งควรอยู่ในที่สูงพอ และที่ไม่มีน้ำขัง
- ตั้งในที่ปลอดโปร่งไม่อยู่ในที่แออัด
- บ้านในเขตชนบทควรมี่บ่อน้ำที่ถูกสุขลักษณะสุขภิบาล
ตัวบ้านและบริเวณบ้าน ต้องหมั่นทำความสะอาดให้สะอาดเรียบร้อยอยู่เสมอ ในเขตชนบทมักมีสัตว์เลี้ยง เช่น วัว และหมู เลี้ยงไว้ใต้ถุนบ้าน หากไม่สามารถแยกไปทำคอกนอกบ้านได้ ก็จะต้องทำคอกให้แข็งแรง ทำความสะอาดง่าย และกำจัดมูลสัตว์ทุกวันและมีควันรมเพื่อไล่แมลงที่มารบกนในตอนค่ำ ๆ ทุกวัน
ลักษณะ
มีประตูหน้าต่างมากพอ หรือมีช่องลมที่ปิดเปิดได้ กันลมกันฝนได้ มีอากาศถ่ายเทได้สะดวกเวลากลางวันควรให้มีแสงแดดส่องถึงห้องนอนได้บ้าง จำนวนห้องควรมีจำนวนพอเหมาะกับคนที่พักอาศัยไม่อยู่แออัดเกินไปในห้องเดียว ห้องนอนควรแยกออกเป็นสัดส่วนจากส่วนอื่น หน้าต่างประตูควรใส่มุ้งลวด หากไม่สามารถจัดทำได้ก็ต้องมีมุ้งที่มีจำนนพอดีกับคนอยู่ กางทุกคืน
แสงสว่าง
ควรมีดวงโคมไฟที่มีแสงสว่างพอ หรือในชนบทห่างไกลไม่มีไฟฟ้า ก็ควรจัดหาโคมไฟ หรือตะเกียง ที่ดีจัดวางไว้ในที่เหมาะสมปลอดภัย
การดูแลรักษา
ปัดกวาดทำความสะอาดทุกวัน เครื่องนอนควรนำออกซัก และผึ่งแดดอยู่เสมอ เป็นการฆ่าเชื้อโรคได้บ้าง ห้องนอน เครื่องนอนต้องพับเก็บเรียบร้อยหลังตื่นนอนทุกครั้ง ไม่ควรมีหรือเก็บสิ่งของต่าง ๆ ที่ไม่จำเป็นไว้ในห้องนอนจะไม่เป็นระเบียบ
ห้องโถงหรือห้องพักผ่อน
หากสามารถจัดได้ก็ควรจะมี เพื่อเป็นการพักผ่อน และพบปะกันในระหว่างญาติ ๆ และสมาชิกในครอบครัว จัดให้มีระเบียบสวยงาม สะอาดในบ้านที่ไม่ใหญ่กว้างขวางพอ ก็จัดเป็นห้องนั่งเล่น ห้องรับประทานอาหารร่วมกันก็ได้ เป็นชนิดเอนกประสงค์
ห้องครัว
เป็นห้องที่จำเป็นของทุกบ้าน ที่ต้องเตรียมอาหาร ประกอบหุงหาอาหาร เป็นการประหยัดรายจ่ายในครอบครัวอย่างดี และควรจัดแยกเป็นห้องเฉพาะทำครัวเพื่อรักษาความสะอาดง่าย มีหน้าต่าง ช่องลม ถ่ายเทอากาศได้ ไม่อบ ทำให้เห็นควันไฟ และกลิ่นอาหารในห้องครัว จะต้องมีสิ่งต่าง ๆ ดังนี้
- ตู้เก็บอาหาร กับข้าว ที่ดีต้องป้องกันแมลงวัน แมลงสาบ มด และหนูได้
- ภาชนะเก็บเป็นระเบียบ ทำความสะอาดทุกครั้งที่ใช้แล้ว
- เครื่องมือเครื่องใช้ เก็บเป็นระเบียบและสะอาด หยิบนำมาใช้สะดวก
- มีถุงขยะทิ้งเศษอาหารและขยะ ที่มีฝาปิดและนำไปทิ้งในหลุมทุกวัน อุปกรณ์ให้ความร้อนในการหุงต้มอาหาร เช่น ในชนบทมักใช้ฟืนอย่างดีขึ้นมาก็ใช้ถ่านไม้ จะสกปรกง่าย หากมีฐานะเศรษฐกิจดีขึ้นก็ใช้แก๊ส หรือใช้ไฟฟ้า ใช้สะดวกแต่ราคาแพง ควรจัดให้เป็นระเบียบอยู่ในที่ปลอดภัย ไม่เกิดอันตรายจากไฟไหม้
