โดยปกติแล้วแพทย์มักจะสั่งให้เราทำการอดอาหารหลังเที่ยงคืนก่อนที่จะมาทำการเจาะเลือดตรวจค่า cholesterol ในตอนเช้าซึ่งแน่นอนว่านั่นไม่ใช่เรื่องที่สนุกเลยแม้แต่น้อย สำหรับบางคนแล้วการอดอาหารนั้นเป็นเรื่องที่ทำได้ยากโดยเฉพาะในกลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวานและเด็ก และถ้าหากคุณไม่ได้อดอาหารมาเจาะเลือด คุณก็อาจจะต้องมาตรวจใหม่วันหลังและทำให้เสียเวลายิ่งขึ้นไปอีก
แนวทางการปฏิบัติที่เพิ่งออกมาล่าสุดและตีพิมพ์ในวารสาร European Heart Journal ได้ออกมาบอกว่าไม่จำเป็นต้องอดอาหารก่อนการตรวจ cholesterol อีกต่อไป ความเชื่อที่สนับสนุนการอดอาหารก่อนเจาะเลือดตรวจระดับ cholesterol
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
เวลาที่แพทย์สั่งตรวจ cholesterol นั้น แพทย์มักจะสั่งตรวจพร้อมๆ กับการตรวจไขมันตัวอื่นๆ ซึ่งประกอบไปด้วย
- ค่าความเข้มข้นรวมของ cholesterol
- Low-density lipoprotein (LDL) หรือที่มักเรียกกันว่า cholesterol ชนิดไม่ดี ค่า LDL ในกระแสเลือดที่สูงมักจะบอกว่าคุณมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคทางระบบหัวใจและหลอดเลือดเนื่องจากไขมันตัวนี้จะไปทำให้เกิดการสะสมตามผนังหลอดเลือดแดง
- High-density lipoprotein (HDL) หรือ cholesterol ชนิดดี เนื่องจากการมีระดับ cholesterol ตัวนี้ในเลือดสูงนั้นจะเป็นปัจจัยป้องกันการเกิดโรคหัวใจ
- Triglycerides เป็นไขมันอีกชนิดหนึ่งซึ่งถ้าหากมีไขมันตัวนี้ในเลือดสูงก็จะมีความเสี่ยงในการเกิดโรคเกี่ยวกับหลอดเลือดสูงขึ้นเช่นกัน
แพทย์มักจะสั่งให้เจาะเลือดตรวจดูค่าไขมันหลังอดอาหารเพื่อลดค่าความแปรปรวนที่อาจเกิดขึ้นได้จากการกินอาหารเช่นการกินอาหารที่มีไขมัน และการอดอาหารจะทำให้การคำนวนค่า LDL cholesterol นั้นทำได้แม่นยำขึ้น อย่างไรก็ตามการศึกษาที่เพิ่งออกมาหลายชิ้นไม่ได้กังวลกับปัจจัยทั้ง 2 ข้อนี้อีกต่อไป
ปัจจุบันนักวิทยาศาสตร์เห็นว่าการรับประทานอาหารนั้นส่งผลเพียงเล็กน้อยต่อการไขมันทั้ง 3 ตัวคือ total cholesterol, HDL และ LDL การรับประทานอาหารนั้นทำให้ค่า triglyceride สูงขึ้นได้หลายชั่วโมงโดยเฉพาะหลังการรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง ดังนั้นหากแพทย์ต้องการตรวจดูระดับ triglyceride ก็ยังอาจจะสั่งให้ทำการอดอาหารก่อนเจาะเลือดเช่นเดิม
แต่สิ่งที่สำคัญมากกว่านั้นก็คือมีงานวิจัยที่ได้ทำการวิเคราะห์ข้อมูลและพบว่าค่าไขมันที่ได้จากการเจาะเลือดโดยไม่อดอาหารนั้นก็ไม่ได้ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างระดับ cholesterol กับความเสี่ยงของโรคที่อาจเกิดขึ้นเช่นโรคหัวใจ, โรคเส้นเลือดอุดตันในสมองเปลี่ยนไปแต่อย่างใด ในความเป็นจริงแล้วการตรวจเลือดหลังการรับประทานอาหารนั้นจะยิ่งช่วยให้เห็นระดับไขมันที่จะช่วยให้คาดการณ์เกี่ยวกับความเสี่ยงในการเกิดโรคที่หัวใจและหลอดเลือดได้มากขึ้น เนื่องจากคนเรามักกินข้าวและขนมหลายมื้อตลอดทั้งวันดังนั้นร่างกายของเราในภาวะปกติจึงเป็นภาวะที่ไม่มีการอดอาหาร ดังนั้นการตรวจเลือดโดยไม่ต้องอดอาหารนั้นจึงจะทำให้เห็นค่าไขมันในร่างกายที่แท้จริง
เราสามารถโบกมือลาการอดอาหารก่อนเจาะเลือดได้จริงหรือ?
แนวทางการปฏิบัติเกี่ยวกับการตรวจค่าไขมันในเลือดที่เพิ่งออกมานั้นมีหลักฐานมาจากการศึกษาหลายชิ้น และแนวทางในการปฏิบัติในปัจจุบันก็สนับสนุนให้ไม่จำเป็นต้องอดอาหารก่อนเจาะ cholesterol อีกต่อไป
อย่างไรก็ตามการอดอาหารก่อนมาตรวจไขมันก็ยังเป็นเรื่องที่จำเป็นในบางกรณีเช่นในผู้ป่วยที่มีไขมัน triglyceride ในเลือดสูงมากๆ และผู้ที่ต้องทำการตรวจเลือดดูระดับน้ำตาลในเลือด แม้ว่าในปัจจุบันจะมีการตรวจติดตามโรคเบาหวานตัวใหม่มาแทนแล้วก็ตาม (hemoglobin A1c) แต่สำหรับคนส่วนใหญ่ที่แค่ต้องการตรวจติดตามระดับไขมันในเลือดเพื่อประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดนั้น นี่น่าจะเป็นข่าวดีสำหรับคุณ
ดังนั้น ก่อนที่จะทำการเจาะเลือด คุณควรถามแพทย์ก่อนว่าจำเป็นต้องงดอาหารเช้าก่อนเจาะเลือดหรือไม่