โรคตาปลา (Corns) เป็นส่วนของผิวหนังที่แข็งและหนาขึ้น สามารถเกิดขึ้นที่ใดก็ได้ในร่างกายของคุณ แต่มักพบที่เท้ามากที่สุด ส่วนใหญ่แล้วจะเกิดขึ้นบริเวณด้านบน ด้านข้างของเท้า และฝ่าเท้า
ส่วนหนังหนาด้าน (Callus) จะเป็นส่วนผิวหนังที่มีสัมผัสหยาบและแข็งมาก มีขนาดใหญ่กว่าตาปลาและมีสีเหลืองกว่า นอกจากนี้จะไล่ขอบไม่ชัดเจนเหมือนตาปลา บริเวณส่วนนั้นจะรับความรู้สึกสัมผัสหรือความรู้สึกอื่นได้น้อยกว่าผิวปกติโดยรอบอย่างชัดเจน โดยปกติแล้วจะเกิดขึ้นตามส้นเท้า แต่ก็พบได้บนมือและนิ้วมือเช่นกัน
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
สาเหตุของตาปลาและหนังหนาด้าน
ตาปลาและหนังหนาด้าน เกิดขึ้นจากแรงเสียดทานและแรงกด ซึ่งเป็นปฏิกิริยาตอบสนองของร่างกายเพื่อป้องกันความเสียหายต่อผิวหนังหรือป้องกันไม่ให้ผิวพอง
สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของตาปลาและหนังหนาด้าน คือ การใส่รองเท้าที่ไม่พอดีหรือกระชับเท้า หากรองเท้าหลวมเกินไป หรือคับเกินไป ผิวของรองเท้าจะถูกับผิวหนังทำให้เกิดแรงเสียดทานขึ้น ในกรณีที่ใส่รองเท้าส้นสูงเป็นประจำ ก็มีแนวโน้มที่จะเกิดหนังหนาด้านที่ส่วนเนินปลายเท้า (Ball of the foot) ได้ เนื่องจากเกิดแรงกดบริเวณข้อต่อนี้มากขึ้นขณะเดิน
สาเหตุอื่นที่เป็นไปได้ของตาปลาและหนังหนาด้าน ได้แก่
- การใช้แรงงานหนัก
- ถุงเท้าหรือซับในของรองเท้า ย่นยู่เข้าหากันเป็นก้อน
- เดินไม่สวมรองเท้า
- เล่นกีฬาที่เกิดแรงกดบนเท้าเป็นประจำ
บางคนมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคตาปลาและหนังหนาด้านมากกว่าคนอื่น โดยเฉพาะผู้ที่มีปัจจัยดังนี้
- มีหัวแม่เท้าเอียง (Bunion) โดยมีลักษณะนิ้วโป้งเท้างอคล้ายค้อน
- ผู้ที่เดินแล้วข้อเท้าม้วนเข้าด้านในมากเกินไป (Overpronation) หรือเดินแล้วข้อเท้าม้วนออกด้านนอกมากเกินไป (Oversupination)
- ผู้ที่เคยได้รับบาดเจ็บบริเวณต่อมเหงื่อ มีแผลเป็น หรือมีหูดที่เท้า
การรักษาตาปลาและหนังหนาด้าน
ในการวินิจฉัยตาปลา แพทย์จะทำการตรวจเท้าและอาจกดบริเวณต่างๆ เพื่อประเมินความรู้สึก ซึ่งแพทย์อาจทำการซักประวัติเกี่ยวกับรองเท้าที่ใส่ กีฬาที่ชอบเล่น และอาจขอให้เดินไปเดินมาในห้องเพื่อประเมินการเดินว่ามีลักษณะข้อเท้าที่ผิดปกติหรือไม่ รวมถึงอาจส่งตัวไปยังศัลยแพทย์กระดูกเพื่อตรวจเพิ่มเติม
ทางเลือกการรักษา ได้แก่
- การดูแลตนเอง : หากอาการไม่รุนแรงมาก ผู้ป่วยสามารถกลับไปดูแลตัวเองที่บ้านได้ มียาสำหรับตาปลาและหนังหนาด้านขายโดยไม่จำเป็นต้องใช้ใบสั่งยาจากแพทย์ ซึ่งยากลุ่มดังกล่าวมีจุดมุ่งหมายเพื่อบรรเทาความเจ็บปวดหรือช่วยลดแรงกดลงในบริเวณดังกล่าว การรักษาที่นิยมมากที่สุด คือ พลาสเตอร์ติดตาปลาที่มีลักษณะเป็นแถบยางหนาที่มีผิวกาว เมื่อแปะติดบนตาปลา พลาสเตอร์จะทำหน้าที่รับแรงกดทับทำให้หายเร็วขึ้น
- การผ่าตัดหนังหนาด้าน : หากตาปลาและหนังหนาด้านมีอาการรุนแรงจนทำให้ปวด บวม เป็นหนอง ผู้ป่วยอาจต้องเข้ารับการผ่าตัดเพื่อกำจัดส่วนหนังหนาด้านออกไป การผ่าตัดจะใช้ใบมีดคมเพื่อกรีดกำจัดส่วนพื้นที่ที่หนาตัวซึ่งไม่ทำให้เจ็บปวดแต่อย่างใด
การป้องกันตาปลาและหนังหนาด้าน
คุณสามารถป้องกันโรคตาปลาและหนังหนาด้านได้หลายวิธี ได้แก่
สวมใส่รองเท้าที่สบายและพอดี : เลือกรองเท้าที่สวมใส่สบาย แนะนำให้ซื้อรองเท้าช่วงบ่ายซึ่งเป็นช่วงที่เท้าขยายมากที่สุด
ดูแลเท้าเป็นประจำ : เช็ดเท้าให้แห้งหลังจากล้างเท้าหรืออาบน้ำ ใช้ครีมบำรุงเท้าที่ให้ความชุ่มชื้นเป็นประจำ ใช้ตะไบขัดเท้าหรือหินขัดเท้าไถเอาส่วนผิวแข็งออกจากเท้าของคุณ
ที่มาของข้อมูล
Kati Blake, What causes corns? (https://www.healthline.com/symptom/corns), April 24, 2018.
