ตาบอดสี คืออาการมองเห็นสีของภาพผิดไปจากที่คนอื่นเห็น ทำให้อาจเกิดอันตรายหรือความผิดพลาดได้ หากทำอาชีพที่ต้องใช้ทักษะด้านสี เช่น นักบิน คนขับรถ ทหาร เภสัชกร และกราฟฟิก ฉะนั้นการทำความเข้าใจรวมถึงทดสอบสายตาของตัวเองว่าผิดปกติหรือไม่จึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อรับมือกับอาการอย่างเหมาะสม
จะรู้ได้อย่างไรว่าตาบอดสีหรือไม่?
คนตาบอดสีส่วนมากมักเป็นมาตั้งแต่กำเนิด จึงทำให้หลายคนไม่รู้ว่าตัวเองตาบอดสี เพราะเข้าใจมาตลอดว่าสีที่ตัวเองและคนอื่นเห็นนั้นตรงกัน เพื่อเป็นการป้องกันความเข้าใจผิด ควรลองตรวจความถูกต้องของสายตาเบื้องต้นด้วยแบบทดสอบตาบอดสี โดยมองภาพที่กำหนดให้ และดูว่าเห็นตัวเลขหรือสัญลักษณ์ใดในภาพ จากนั้นวัดผลจากเกณฑ์ที่เครื่องมือกำหนดไว้ให้ดังนี้
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
เครื่องทดสอบตาบอดสีนี้เป็นการวัดผลเบื้องต้นสำหรับการระบุสีเท่านั้น ไม่อาจใช้แทนคำวินิจฉัยโรคได้ หากคุณพบความผิดปกติและสงสัยว่ามีอาการตาบอดสี ควรไปพบจักษุแพทย์เพื่อหาสาเหตุและทำการรักษาต่อไป
ตาบอดสีเกิดจากอะไร?
ภายในจอประสาทตาจะมี โคนเซลล์ (Cone cell) ซึ่งคอยทำหน้าที่รับแสงที่เราเห็นผ่านจอตา ภายในโคนเซลล์จะมีเซลล์อีกชนิดที่เรียกว่า รงควัตถุ (Pigment) อยู่จำนวนมาก ทำหน้าที่รับรู้สีของภาพที่เห็น
เมื่อเรามองภาพต่างๆ โคนเซลล์ (ตัวรับแสง) และรงควัตถุ (ตัวรับสี) ในจอตาจะส่งข้อมูลไปให้สมองประมวลผลออกมาเป็นภาพที่มีสีสันต่างๆ โดยใช้สีหลักๆ ในการประมวลภาพ 3 สีคือ แดง เขียว น้ำเงิน แต่หากโครโมโซมที่มีผลต่อรงควัตถุเกิดความผิดปกติขึ้น ก็จะทำให้กระบวนการจำแนกสีผิดเพี้ยนไป
เราอาจจำแนกสาเหตุที่กระบวนการจำแนกสีผิดปกติได้ 2 ประเภทดังนี้
1. ตาบอดสีมาตั้งแต่กำเนิด (Congenital color vision defects)
มักเกิดจากความผิดปกติของโครโมโซม โดยปกติผู้ชายจะมีโครโมโซมเป็น XY และผู้หญิงเป็น XX ซึ่งในโครโมโซม X จะมียีนที่ทำหน้าที่ควบคุมสีติดอยู่ด้วย ดังนั้นหากโครโมโซม X ในผู้ชายไม่มียีนที่ควบคุมสีติดอยู่ ก็อาจทำให้ตาบอดสีได้ ซึ่งพบได้ประมาณ 5-8% ของผู้ชายทั้งหมด
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
แต่หากผู้หญิงมีความผิดปกติจากยีนตัวเดียวกันในโครโมโซม X ตัวใดตัวหนึ่ง ก็จะยังสามารถมองเห็นสีได้ตามปกติเช่นเดิม เนื่องจากผู้หญิงมีโครโมโซม X ถึง 2 ตัว จึงทำให้ผู้หญิงมีโอกาสจะตาบอดสีน้อยกว่าผู้ชายมาก หรือประมาณ 0.8% เท่านั้น
2. ตาบอดสีในภายหลัง (Acquired color vision defects)
ตาบอดสีประเภทนี้พบได้น้อยและมักเกิดจากโรคที่มีผลกระทบกับจอประสาทตา เช่น โรคเส้นประสาทตาอักเสบ อาจเกิดขึ้นกับตาเพียงข้างเดียวหรือ 2 ข้างก็ได้ ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของโรค
ตาบอดสีมีกี่ประเภท?
อาการตาบอดสีสามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่
1. ตาบอดสีแดงและเขียว (Red-green color blindness)
ตาบอดสีประเภทนี้จะพบได้บ่อยที่สุด ผู้ที่ตาบอดสีแดงและเขียวจะมีความผิดปกติในการแยกความแตกต่างของสีแดง เขียว เหลือง และส้มได้ยาก หรืออาจเห็นเป็นสีเดียวกันทั้งหมด
นอกจากนี้ยังสามารถแบ่งย่อยลงมาเป็นคนที่ตาบอดสีเฉพาะสีใดสีหนึ่งด้วย ดังนี้
- ตาบอดสีเฉพาะสีแดง (Protanopia) ประเภทนี้จะยังสามารถแยกความแตกต่างระหว่างสีแดงและเขียวได้จากความสว่างของแสง แต่ความสามารถในการรับรู้สีแดงจะบกพร่องลง มีผลกระทบต่อการมองสีที่มีส่วนผสมของสีแดง เช่น สีม่วง สีชมพู
- ตาบอดสีเฉพาะสีเขียว (Deuteranopia) ประเภทนี้จะแยกระหว่างสีเขียวและสีแดงได้ยากมาก หรือไม่ได้เลย รวมถึงสีเขียวหรือแดงที่มีสีน้ำเงินเข้ามาผสมด้วย อาจมองเห็นสีเดียวกันที่มีโทนสีต่างกันไม่ออก เช่น ม่วงอ่อน ม่วงเข้ม
2. ตาบอดสีน้ำเงินและเหลือง (Blue-yellow color blindness)
ตาบอดสีน้ำเงินและเหลือง เป็นประเภทตาบอดสีที่พบได้น้อยกว่าประเภทแรก มักเกิดขึ้นกับคนที่ไม่ได้ตาบอดสีมาตั้งแต่กำเนิด คนตาบอดสีประเภทนี้มักตาบอดสีแดงและเขียวร่วมด้วย
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
3. ตาบอดสีทุกสี (Total color blindness)
เป็นตาบอดสีประเภทที่พบได้น้อยที่สุด ผู้ป่วยจะมองเห็นเพียงสีขาวดำ แต่ยังคงรับรู้ถึงแสงและความเข้มได้ ประเภทนี้มักมีสายตาที่แย่ลงในระยะยาวด้วย
อ่านบทความเกี่ยวกับ ตาบอดสี ที่น่าสนใจอื่นๆ เพิ่มเติมได้ที่
- ตาบอดสี เกิดจากอะไร? รักษาได้ไหม ขับรถได้หรือไม่?
- ตาบอดสีคืออะไร เกิดจากอะไร กิจกรรมใดที่คนตาบอดสีไม่ควรทำ
- รวมวิธีรักษา และใชีวิตกับภาวะตาบอดสี
- รีวิว ตรวจตาบอดสี ที่ โรงพยาบาลยันฮี | HDmall
