แบบคัดกรองพัฒนาการเด็ก เป็นแบบคัดกรองที่ถูกพัฒนาโดย คุณชนิสา เวชวิรุฬห์ โรงพยาบาลราชานุกูล กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุขและคณะ เป็นแบบคัดกรองที่สามารถทำได้โดยผู้ปกครอง ด้วยวิธีการการสังเกตพฤติกรรมเด็กในแต่ละช่วงอายุ ตามลำดับพัฒนาการที่ควรจะเป็น การพบภาวะผิดปกติของพัฒนาการตั้งแต่ช่วงวัยแรกๆ จะทำให้เด็กมีโอกาสได้รับการฝึกกระตุ้นพัฒนาการเพิ่มเติมจนสามารถมีพัฒนาที่เหมาะสมตามวัยได้
แบบคัดกรองพัฒนาการชุดนี้จะแบ่งตามช่วงอายุ เริ่มตั้งแต่อายุ 6 เดือน - 6 ปี ดังนี้
แบบคัดกรองพัฒนาการช่วงอายุ 6 เดือน |
ทำไม่ได้ 0 คะแนน |
ทำได้ 1 คะแนน |
1. พลิกคว่ำและหงายได้เอง |
|
|
2. เมื่ออยู่ในท่าคว่ำหรืออุ้มให้นั่ง สามารถใช้มือหยิบของใกล้ตัวได้ |
|
|
3. เมื่อเรียกชื่อเด็กด้วยเสียงปกติจากด้านหลังห่างประมาณ 1 ฟุต เด็กสามารถ หันมองตามเสียงเรียก |
|
|
4. ส่งเสียงเล่น พ่นน้ำลายเล่น |
|
|
5. พยายามที่จะเอื้อมมือเพื่อหยิบของที่อยู่ใกล้มือเอื้อม |
|
|
รวมคะแนน ( ถ้าได้ ≤ 3 คะแนน ให้สงสัยมีพัฒนาการล่าช้า ) |
|
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
แบบคัดกรองพัฒนาการช่วงอายุ 9 เดือน |
ทำไม่ได้ 0 คะแนน |
ทำได้ 1 คะแนน |
1. จับให้นั่ง และเด็กสามารถนั่งได้นานโดยไม่ใช้มือค้ำยัน |
|
|
2. จับให้นั่ง แล้วใช้สิ่งของที่เป็นสีสัน(ไม่มีเสียง)เช่น เศษกระดาษ เศษผ้า จากนั้นปล่อยของให้หล่นตกพื้น เด็กสามารถมองตามของที่ตกลงพื้นนั้นได้ |
|
|
3. เมื่อเรียกและทำท่าอุ้ม เด็กจะโผเข้าหาหรือยื่นแขนให้ |
|
|
4. พูดซ้ำๆ เช่น บาๆ หม่ำๆ จ๋าจ้ะ |
|
|
5. เมื่อเห็นคนแปลกหน้าเด็กจะจ้องมองหรือร้องไห้ |
|
|
รวมคะแนน ( ถ้าได้ ≤ 3 คะแนน ให้สงสัยมีพัฒนาการล่าช้า ) |
|
แบบคัดกรองพัฒนาการช่วงอายุ 12 เดือน |
ทำไม่ได้ 0 คะแนน |
ทำได้ 1 คะแนน |
1. จับให้ยืนแล้วปล่อยมือ เด็กสามารถยืนได้นานอย่างน้อย 2 วินาที |
|
|
2. ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้หยิบของชิ้นเล็กขนาดเท่าเม็ดถั่วได้ |
|
|
3. สามารถหันมองคนในบ้านได้อย่างน้อย 2 คนเมื่อถูกถาม เช่น ไหนแม่.. |
|
|
4. พูดได้เป็นคำ เช่น พ่อ แม่ ไป มา หรือพูดตามได้ถึงแม้จะออกเสียงได้ไม่ชัด |
|
|
5. บอกความต้องการโดยใช้ท่าทางหรือเสียง (ยกเว้นเสียงร้องไห้) |
|
|
รวมคะแนน ( ถ้าได้ ≤ 3 คะแนน ให้สงสัยมีพัฒนาการล่าช้า ) |
|
แบบคัดกรองพัฒนาการช่วงอายุ 18 เดือน |
ทำไม่ได้ 0 คะแนน |
ทำได้ 1 คะแนน |
1. เดินได้คล่องโดยไม่ล้ม |
|
|
2. ใช้สีเทียนหรือดินสอ ขีดเขียนบนกระดาษอย่างตั้งใจ |
|
|
3. ทำตามคำสั่งง่ายๆโดยไม่ต้องทำตัวอย่างให้ดูก่อน เช่น บ๊ายบาย..ยิ้มหวาน.. |
|
|
4. พูดเป็นคำๆ ได้เองอย่างน้อย 3 คำ เช่น ยาย ปลา นม เหมียว ข้าว |
|
|
5. ถือถ้วยดื่มน้ำเองได้ อาจทำหกบ้างก็ไม่เป็นไร |
|
|
รวมคะแนน ( ถ้าได้ ≤ 4 คะแนน ให้สงสัยมีพัฒนาการล่าช้า ) |
|
แบบคัดกรองพัฒนาการช่วงอายุ 2 ปี |
ทำไม่ได้ 0 คะแนน |
ทำได้ 1 คะแนน |
1. วิ่งได้คล่อง |
|
|
2. ใช้นิ้วจับดินสอ ขีดเขียนได้ (ไม่ใช้มือกำ) |
|
|
3. ชี้อวัยวะของร่างกายได้ 4 ส่วน |
|
|
4. พูดได้ 2 คำติดกัน เช่น ไปเที่ยว กินข้าว อาบน้ำ ไม่เอา |
|
|
5. ใช้ช้อนตักอาหารกินเอง อาจมีหกได้บ้างเล็กน้อย |
|
|
รวมคะแนน ( ถ้าได้ ≤ 2 คะแนน ให้สงสัยมีภาวะปัญญาอ่อน ) |
|
แบบคัดกรองพัฒนาการช่วงอายุ 3 ปี |
ทำไม่ได้ 0 คะแนน |
ทำได้ 1 คะแนน |
1. ยืนขาเดียวได้นานข้างละ 1 วินาที |
|
|
2. หมุนเปิดฝาเกลียวขวดขนาดพอเหมาะกับมือเด็กได้ |
|
|
3. ทำตามคำสั่งได้ โดยไม่ต้องแนะนำหรือทำท่าทางให้ดู เช่น หยิบดินสอใส่กล่อง |
|
|
4. พูดเป็นประโยคให้ผู้อื่นฟังเข้าใจได้เกือบทั้งหมด |
|
|
5. ถอดเสื้อยืดหรือกางเกงเอวยางยืดโดยไม่ต้องช่วย |
|
|
รวมคะแนน ( ถ้าได้ ≤ 3 คะแนน ให้สงสัยมีภาวะปัญญาอ่อน ) |
|
แบบคัดกรองพัฒนาการช่วงอายุ 4 ปี |
ทำไม่ได้ 0 คะแนน |
ทำได้ 1 คะแนน |
1. เดินขึ้นลงบันได โดยก้าวเท้าสลับกันโดยไม่จับราวบันได |
|
|
2. กำมือ ชูนิ้วโป้งขึ้นลง แล้วบอกให้เด็กทำตาม |
|
|
3. วางมือของผู้ทดสอบเทียบกับมือของเด็กและถามว่า “มือไหนใหญ่” “มือไหนเล็ก” แล้วให้เด็กชี้ตามมือใหญ่ และเล็ก |
|
|
4. สามารถบอกชื่อจริงและเพศของตนเองได้ เช่น หนูชื่อจริงว่าอะไร ,หนูเป็นผู้ชายหรือผู้หญิง |
|
|
5. ไปปัสสาวะได้ถูกที่ด้วยตัวเอง |
|
|
รวมคะแนน ( ถ้าได้ ≤ 2 คะแนน ให้สงสัยมีภาวะปัญญาอ่อน ) |
|
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท
แบบคัดกรองพัฒนาการช่วงอายุ 5 ปี |
ทำไม่ได้ 0 คะแนน |
ทำได้ 1 คะแนน |
1. ยืนขาเดียวได้นานข้างละ 4 วินาที |
|
|
2. วาดวงกลม แล้วให้เด็กวาดตามให้เหมือนแบบ เด็กจะต้องวาดวงกลมโดยเส้นสองเส้นจะต้องมาชนกันเป็นวงปิดถือว่าทำได้ |
|
|
3. ให้ทำตามคำสั่ง “เอาดินสองวางบนโต๊ะ” “เอาแก้วน้ำไว้ใต้เก้าอี้” “เอามือไว้ข้างหลัง” “เอาชามไว้ข้างหน้าแก้วน้ำ” ต้องทำตามได้หมดทั้ง 4 คำสั่งจึงจะถือว่าทำได้ |
|
|
4. สามารถเล่าเรื่องสั้นๆให้ผู้อื่นฟังได้เข้าใจ |
|
|
5. เล่นบทบาทสมมติเช่น ขายของ ทำอาหาร คุณครูสอนหนังสือ ตำรวจจับโจร |
|
|
รวมคะแนน ( ถ้าได้ ≤ 3 คะแนน ให้สงสัยมีภาวะปัญญาอ่อน ) |
|
แบบคัดกรองพัฒนาการช่วงอายุ 6 ปี |
ทำไม่ได้ 0 คะแนน |
ทำได้ 1 คะแนน |
1. เดินไปข้างหน้าเป็นเส้นตรงโดยเอาส้นเท้าต่อปลายเท้าแล้วให้เด็กทำตาม ให้ทำได้อย่างน้อย 4 ก้าว โดยส้นเท้าห่างหัวแม่เท้าได้ไม่เกิน 1 นิ้ว |
|
|
2. ขีดเส้น 2 เส้น สั้นและยาว จำนวน 3 ชุด แล้วให้เด็กชี้ตอบ “เส้นไหนยาวกว่า” เด็กจะต้องตอบถูกตั้งแต่2ข้อขึ้นไปจึงจะถือว่าทำได้ |
|
|
3. ให้ทำตามคำสั่ง “ยกมือซ้าย” “เอามือลง” “ยกมือขวา” ต้องทำตามได้หมด |
|
|
4. บอกชื่อจริง-นามสกุล ที่อยู่ง่ายๆได้ |
|
|
5. รู้จักขอบคุณและยกมือไหว้ได้เอง เมื่อผู้ใหญ่ให้ของ |
|
|
รวมคะแนน ( ถ้าได้ ≤ 3 คะแนน ให้สงสัยมีภาวะปัญญาอ่อน ) |
|
เมื่อผู้ปกครองหรือผู้เลี้ยงดูทำการคัดกรองแล้วพบว่าสงสัยพัฒนาการล่าช้าหรือสงสัยมีภาวะปัญญาอ่อน ให้ส่งต่อบุคลากรด้านพัฒนาการเด็กหรือนักจิตวิทยาคลินิกเพื่อทำการตรวจพัฒนาการรวมทั้งตรวจระดับเชาวน์ปัญญาโดยใช้เครื่องมือที่แม่นยำมากขึ้น หากตรวจแล้วพบพัฒนาการล่าช้าหรือพบภาวะปัญญาอ่อน อาจให้การบำบัดรักษาด้วยวิธีการฝึกกระตุ้นพัฒนาการรวมทั้งแนะนำให้ผู้ปกครองกลับไปฝึกกระตุ้นพัฒนาการที่บ้านและนัดติดตามอาการอย่างต่อเนื่อง.
ปรึกษาเภสัช สั่งยา ฟรีค่าส่งทั่วประเทศ*
แชทกับเภสัชกรฟรี! 9 โมงเช้าถึงเที่ยงคืน พร้อมรับส่วนลดค่ายา 5% HDmall ออกค่าส่งให้สูงสุด 40 บาท