หากคุณเลือดกำเดาออก ลองหาสาเหตุของมันให้เจอ เพื่อที่ว่าจะได้ทำการรักษาและป้องกันไม่ให้มันเกิดขึ้นมาอีก
ทุกครั้งที่คุณเลือดกำเดาออก มันมักจะน่ากลัวเสมอ แต่กระนั้น ก็ไม่มีอะไรที่คุณต้องกลัวจนเกินเหตุหรอก เลือดกำเดานั้นเป็นอาการที่พบได้มากในช่วงฤดูหนาว เนื่องมาจากความผันผวนอย่างฉับพลันของอุณหภูมิ ซึ่งมักไม่ได้ส่งผลต่อชีวิตอย่างร้ายแรงเท่าไร หากเกิดอาการนี้ขึ้น คุณสามารถปฐมพยาบาลเบื้องต้นง่าย ๆ ได้แม้แต่ที่บ้านของคุณเอง แต่ก่อนที่จะศึกษาถึงวิธีการจัดการกับมัน เราลองมาทำความเข้าใจสาเหตุที่ทำให้เลือดกำเดาออก และความรุนแรงของมันกันก่อน
อะไรเป็นสาเหตุที่ทำให้จมูกมีเลือดออก?
จมูกเป็นอวัยวะที่มีท่อนำเมือกและหลอดเลือดมากมายภายใน ซึ่งนำส่งเลือดไปยังเนื้อเยื่อทั่วจมูก และด้วยธรรมชาติความเปราะบางของหลอดเลือดเหล่านี้ หากถูกเกาเพียงเล็กน้อยก็ทำให้เกิดเลือดกำเดาออกมาได้ ยิ่งกว่านั้น ด้วยตำแหน่งที่ตั้งของจมูกทำให้หลอดเลือดเหล่านี้มักได้รับผลกระทบจากสิ่งเร้าภายนอกได้ง่าย
หมดปัญหาเหงื่อออกมากที่มืออย่างถาวร รักษาแล้วมือแห้ง ชีวิตง่ายขึ้น!
จองผ่าน HD ประหยัดกว่า / เบิกประกันได้ / ผ่อน 0% ได้ / ปรึกษาหมอก่อนผ่าตัดได้ไม่จำกัดครั้ง
เลือดกำเดาสามารถเกิดขึ้นจากการบาดเจ็บที่ส่วนด้านหน้าของจมูก ไปจนถึงส่วนที่เป็นทางแยกไปสู่รูจมูก หรือแม้แต่ตำแหน่งใดก็ตามบริเวณรูจมูกเอง แต่ก็มีบ้างที่มันเกิดขึ้นในจมูกส่วนหลัง ซึ่งมาจากการบาดเจ็บที่หลอดเลือดขนาดใหญ่ที่อยู่ลึกลงไปในโพรงจมูก ในกรณีนี้มักจะทำให้เลือดที่ออกไหลลงคอแทน
อะไรทำให้เกิดเลือดกำเดา?
เลือดกำเดาส่วนมากมักเกิดมาจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมภายนอกอย่างการแคะจมูก แต่ก็มีหลายปัจจัยอื่น ๆ ที่ช่วยเพิ่มโอกาสดังกล่าวเช่น
- อากาศแห้ง: เช่นเดียวกับผิวหนังของคนเราที่จะแตกในช่วงอากาศหนาว เนื้อเยื่อโพรงจมูกภายในก็เช่นเดียวกัน ทั้งอากาศเย็น อากาศแห้ง และการเปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลันของสภาพอากาศอย่างการเดินจากห้องเย็นไปยังพื้นที่เปิดโล่งที่อบอุ่นจะส่งผลต่อหลอดเลือดขนาดเล็กในจมูก ซึ่งทำให้ง่ายต่อการเกิดเลือดกำเดา
- การติดเชื้อ: การติดเชื้อทางระบบหายใจทั่วไปส่งผลให้เกิดการระคายเคืองและการอักเสบของหลอดเลือดในจมูกได้ ซึ่งส่งผลไปสู่การเกิดเลือดกำเดาออก และยิ่งภายในสภาพแวดล้อมที่เย็นมักทำให้มนุษย์เกิดอาการจมูกตันและมีการสั่งจมูกบ่อยครั้ง ซึ่งกลายเป็นอีกหนึ่งปัจจัยในการเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดการบาดเจ็บในหลอดเลือดในโพรงจมูก
- การสัมผัสกับสิ่งกระตุ้นภายนอก: อาการแพ้ฝุ่นละออง และการได้รับควันบุหรี่มือสองก็ส่งผลต่อการเกิดเลือดกำเดาเช่นกัน
- สภาพร่างกาย: สภาวะทางการแพทย์หลายประการอย่างความดันโลหิตสูง ปัญหาไต ภาวะเลือดออกง่าย และภาวะเกล็ดเลือดต่ำ จะช่วยเพิ่มโอกาสในการเกิดเลือดกำเดาขึ้น
- การบริโภคแอลกอฮอล์: แอลกอฮอล์มีผลต่อกิจกรรมการเกาะตัวกันของเลือด โดยมันเพิ่มระยะเวลาเลือดจับลิ่ม และยังขยายหลอดเลือด ทำให้มันเกิดการบาดเจ็บได้ง่ายดายยิ่งขึ้น
- การใช้ยา: มียาบางตัวที่ไปรบกวนกระบวนการจับลิ่มเลือด ซึ่งรวมไปถึงยาแก้อักเสบอย่างไอบูโพรเฟน
- การคดงอของผนังกั้นช่องจมูก: แม้จะพบไม่บ่อยนักที่ผนังช่องจมูกจะเกิดการบิดเอียงเล็กน้อยไปข้างหนึ่ง ซึ่งทำให้การไหลผ่านของอากาศในขณะหายใจเปลี่ยนแปลงไป และด้วยทิศทางที่ไม่สมมาตรเช่นนี้ รูจมูกข้างที่มีขนาดกว้างจึงมักจะแห้งและแตกได้ง่ายดายกว่า
วิธีดูแลตนเองหากมีเลือดกำเดาออก
- ค่อย ๆ พ่นลมหายใจออกทางจมูกเบา ๆ เพื่อขจัดลิ่มเลือดออกจากรูจมูก แม้ว่าการทำเช่นนี้จะทำให้เลือดยิ่งออกมากขึ้น แต่ก็ออกเพียงแค่ระยะเวลาชั่วคราวเท่านั้น
- นั่งลงหรือยืนโดยเอนตัวไปข้างหน้า อย่างเงยหน้าขึ้น เพราะจะทำให้เลือดไหลลงคอ ซึ่งทำให้รู้สึกไม่สบายตัว และเปลี่ยนมาหายใจผ่านช่องปากแทน
- บีบจมูกในส่วนอ่อนที่อยู่ใต้กระดูกแข็งด้วยนิ้วชี้และหัวแม่มือ โดยคงอยู่เช่นนี้ไม่กี่วินาทีไปพร้อมกับหายใจผ่านช่องปากแล้วจึงปล่อยมือ ทำเช่นนี้ซ้ำอีก 4 – 5 ครั้ง
- หากเลือดยังคงไหลไม่หยุดแม้จะผ่านกระบวนการข้างต้นไปแล้ว ให้ประคบเย็นภายนอกบนดั้งจมูกเพื่อลดปริมาณการไหลของเลือด
- หากยังคงมีเลือดกำเดาออกอยู่อีก ให้ไปพบแพทย์ทันที
หากเลือดกำเดาไหลเนื่องมาจากปัญหาที่ร้ายแรงมากกว่าที่กล่าวไป แพทย์ของคุณอาจทำการหยอดจมูกเพื่อหยุดเลือด ซึ่งถ้าหลอดเลือดขนาดใหญ่เกิดเสียหายจนทำให้เกิดเลือดกำเดาไม่หยุดเช่นนี้ ทางแพทย์อาจทำการปิดหลอดเลือดด้วยการยัดสำลีหรือผ้าปิดแผลชุบยาในรูจมูก หรือบางกรณีก็มีการใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าอย่างการบำบัดด้วยเลเซอร์ที่ถูกประดิษฐ์มาเพื่อการปิดปากแผลภายในจมูกโดยเฉพาะ สำหรับการเกิดเลือดกำเดาออกซ้ำซากอันเนื่องมาจากการบิดงอของผนังกั้นจมูกนั้นต้องรักษาด้วยการผ่าตัดเพื่อปรับทิศทางผนังกั้นจมูกเท่านั้น
คุณสามารถป้องกันการเกิดเลือดกำเดาออกได้ด้วยวิธีต่อไปนี้
- สั่งจมูกอย่างพอดีและนุ่มนวล
- ให้พื้นที่ในอาคารมีอากาศอบอุ่นในช่วงหน้าหนาว โดยเฉพาะผู้ที่อ่อนไหวต่อความหนาวเย็น
- คุณสามารถใช้สเปรย์น้ำเกลือล้างจมูกหรือเจลทาโพรงจมูกเพื่อป้องกันเนื้อเยื่อจมูกจากอากาศแห้งได้ แต่กระนั้นก็ควรทำการปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนการใช้ยาดังกล่าว
- ทำกิจกรรมต่าง ๆ อย่างระมัดระวังเพื่อป้องกันการบาดเจ็บบนใบหน้า อย่างการเล่นฟุตบอล หรือการขับรถ เป็นต้น
- ปิดจมูกด้วยหน้ากากหากคุณเป็นภูมิแพ้สารเคมีหรือฝุ่นควัน
- หยุดการสูบบุหรี่ และหลีกเลี่ยงการสูดดมควันบุหรี่มือสอง
ฉันควรรีบพบแพทย์ในกรณีไหนบ้าง?
ส่วนใหญ่ เลือดกำเดามักจะหยุดหลังจากผ่านไปไม่กี่นาที แต่หลังจากการปฐมพยาบาลเบื้องต้นแล้วยังไม่หยุดไหล และยังคงเกิดขึ้นมาซ้ำอีก คุณควรรีบไปพบแพทย์ในทันที เนื่องจากมันยังเป็นสัญญาณที่บ่งชี้ถึงอันตรายนอกเหนือจากนี้ได้อีกอย่างเช่นก็ติดเชื้อในโพรงจมูก อีกทั้งอาการเจ็บปวดในขณะที่มีเลือดกำเดาออกนี้ก็ยังแสดงถึงความผิดปรกติอีกด้วย
แพทย์จะทำการซักประวัติสุขภาพ สอบถามยาที่คุณกำลังใช้อยู่ และจะมีการเช็คจมูกเบื้องต้นเพื่อตรวจสอบจุดที่มีเลือดออก ถ้าเลือดมาจากจมูกส่วนหลัง แพทย์จะใช้กล้องขนาดเล็กส่องเข้าไปแทน แพทย์อาจจะให้คุณทำการตรวจเลือดที่ออกเพื่อทำการนับเกล็ดเลือด และมองหาตัวกระตุ้นอื่นที่ทำให้เลือดกำเดาออกไม่หยุด
